© 2016 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved


Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Swàn.m4a


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

In Kernowek dasvewys, dell yw ûsys, an edhen ‘swan’ yw gelwys alargh. Res yw avowa bytegyns nag yw an ger-na kefys. In Kernowek Coth elerch ‘swan’ yw gwelys unweyth, ha dre lycklod hèn o an form udnyk pò ‘singular’; yth yw an form liesek dhe nôtya in hanow coth Veryan: Elerhy ‘Swans, place of swans’. Edward Lhuyd a lever fatell yw an ger elerch ‘swan’ ankevys yn tien gans Kernowyon y dhedhyow ev. In Origo Mùndi an ger rag ‘swan’ yw swàn: pàn usy Adam ow ry aga henwyn dhe’n ÿdhyn, ev a lever goodh, yar, hoos, colom ‘goose, hen, duck, pigeon’, hag ena: swàn, bargos, bryny ha’n er ‘swan, buzzard, crows and the eagle’. Mars on ny whensys dhe wil warlergh agan hendasow i’n Osow Cres, gwell via martesen settya elergh adenewen ha leverel swàn in y le. Yth yw an swàn a les brâs in lien an Godhalek. Onen a’n whedhlow Godhalek moyha a bris yw Oidheadh Chloinne Lir pò Destnans Flehes Lir. Lir pò Lear o mytern in Wordhen termyn pell dhyrag dedhyow Padryk Sans. Ev a’n jeva try mab, Aodh, Fiachra ha Conn hag udn vyrgh, Fionnuala. Aga mabm a verwys ha Lir a dhemedhys benyn aral. An lesvabm a borthas envy tro ha flehes teg an kensa gwreg ha dre bystry hy a’s chaunjyas dhe beswar swàn. Res o dhodhans spêna try hans bledhen wàr Lydn Dairbhreach in cres Wordhen, try hans bledhen wàr Gulvor Moyle inter Wordhen ha Scotlond ha try hans bledhen wàr an mor ogas dhe Enys Glora orth an cost a Gonteth Mayo. Wosa oll an termyn-na y a veu chaunjys wàr dhelergh, saw y o pòr goth. Y a recêvas besydhyans Cristyon ha dystowgh y a verwys ha mos dhe nev. An dre in Wordhen nessa dhe Gulvor Moyle yw Larne in Conteth Antrim, hag in côta arvow an dre swàn a welyr adhyhow hag aglêdh ow sensy an scochon in bàn. A les yw Enys Glora orth an cost west a Wordhen inwedh. Nebes dhe’n soth a’n enys yma dyw enys erel, Inishkea North hag Inishkea Soth. In Godhalek Inishkea yw Inis Géidhe, hag yth hevel bos secùnd element an hanow-na an ger géd ‘goodh; goose’. Dell hevel ny wre an Wydhyly coth decernya pùpprës inter godhow ha swàns. Wosa pùptra yth yw gwydn an dhew edhen hag y aga dew a’s teves codna hir kefrës. In Godhalek an ger ûsys rag swàn yw eala, saw in Godhalek coth hanow aral rag swàn yw géis, ger usy ow tos dhyworth an wredhen a re goose in Sowsnek ha Gans ‘goodh’ in Jerman. In gwiryoneth an Wydhyly coth a ylly leverel: “Oll agan godhow yw swàns.”