© 2019 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Bys i’n whêtegves cansvledhen yth o Pow Beljan radn a’n Powyow Isel Spaynek. Ena an radn north a’n Powyow Isel a gafas aga anserhogneth avell Nederlond. Orth dallath an êtegves cansvledhen an Powyow Isel a bassyas dhe rêwl Austrya. Napoleon a wrug radn a’n Frynk a Bowyow Isel Austrya. Pàn veu fethys Napoleon Powyow Isel an Soth a veu rës dhe Nederlond. Saw i’n vledhen mil êth cans ha try deg Frynkegoryon an pow a rebellyas warbydn rêwl Nederlond ha’n pow a veu settys in bàn avell pow anserhak, Gwlascor an Beljans. Kensa mytern an Beljans o Leopold Saxe-Coburg, ôwnter Vyctorya Myternes. Hedhyw Pow Beljan yw monarky selrethek pò ‘constitutional monarchy’. Yma dew jif-tavas i’n pow, Flamanek (yw kepar hag Isel-Almaynek pò ‘Dutch’) hag i’n soth Frynkek. Frynkek yw tavas moyhariv Brùssels ha’n chif-cyta yw provyns inhy hy honen. Yth yw Pow Beljan menegys moy ès unweyth i’n textow Kernowek. In Rebellyans Kernow orth dyweth an pymthegves cansvledhen an hùmbrynkysy o Myhâl an Gov ha Tommas Flamank. Kynth o Kernow Tommas, res yw fatell dheuth y hendasow dhyworth an Powyow Isel, dell yw apert dhyworth y hanow teylu Flamank ‘Fleming.’ Jowan Gaunt, o onen a vebyon an tressa Henry*, ha’y vebyon o hùmbrynkysy party Kerhirvyn pò ‘Lancaster’ i’n Gwerryansow an Rosednow. Ev yw aswonys avell Jowan Gaunt ‘John of Gaunt’ drefen ev dhe vos genys in Ghent, cyta in north a Bow Beljan. I’n gwary Kernowek Bêwnans Ke yma Modres traitour ow whelas brîbya an messejer hag a lever: te a’fÿdh cyvyl de Gaund ‘you will get the livery of Gaunt.’ Yma an messejer bytegyns, drefen ev dhe vos scodhyor a barty Evrok, ow sconya an fâls-mytern. Orth dyweth an seytegves cansvledhen John Tonkin a screfas cân Menja tus Kernowek bùs gosowes mayth usy ev ow praisya Wella Orenj hag ow tampnya an Secùnd Jamys. Pàn veu Jamys châcys mes a’n enesow-ma, ev a fias dhe Frynk. In y vardhonak Jenkins a lever:

Ha enna ny a vedn y ara

i’mesk an pobel eus y gara,

ha mos dha weles an pëth eus gwrÿs

in Pow an Flemen i’mesk an tus. 

Kyns ès ev dhe vos gwrës mytern Breten Veur, yth esa Wella Orenj owth omlath termyn hir warbydn mytern Frynk rag sensy an Francas in mes a’n tyller gelwys Pow an Flemen gans Jenkins, hèn yw ‘Flanders’ in Pow Beljan. I’n dedhyow-na herwyth laha yth esa an pow whath in dadn rêwl Austrya. In gwir na ve Wella Orenj, dre lycklod y fia Pow Beljan radn a’n Frynk hedhyw. Powyow Isel an Soth yw gelwys ‘Belgium’ in Sowsnek, ha Belgique in Frynkek. Yma an dhew hanow growndys wàr hanow an provyns Roman Gallia Belgica. Yth o an hanow aswonys termyn hir kyns ès an pow dhe vos gwlascor anserhak. A les ywa ytho fatell usy Jowan Boson ow screfa:

Mar pedham’, Francan-Beljan me a wra bos,

Pecar der yw Sowson-Kernow, a vÿdh onour vrâs.

‘If I may, I shall be a Franco-Belgian,

As is Anglo-Cornish, it will be a great honour.’

Hedhyw i’n jëdh yth yw cresen menystrans an Udnyans Ewropek anedhys in Brùssels. Yma certan re i’n Wlascor Udnys ow meras orth an cyta-na avell tyller alyon ha gwredhen pùb drog. Apert yw dhyworth an nebes Kernowek gesys dhyn, fatell wodhya an Gernowyon i’n dedhyow coth adro dhe Bow Beljan. Ny wrêns y gonsydra naneyl alyon na drog.

* Hèm yw errour. Jowan Gaunt o mab an Tressa Edward.