© 2021 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Edward Williams a veu genys i’n vledhen mil seyth cans peswar deg seyth in Morganûg in Soth a Gembra. Kepar ha’y das ev o ser men. A les dhodho dhyworth dedhyow y floholeth o hengovyon Kembra ha spessly an tyller a bris a’n jeva an Soth a Gembra i’n lien an pow. Williams a gùntellas dornscrîvyow Kembrek, ha rag scodhya y grejyans ow tùchya istory coth Kembra Williams traweythyow a gontrefeytyas scrîvednow. Ev o whensys dres oll y vêwnans dhe dhysqwedhes fatell wrug tradycyons drewydhek ha pagan Kembra durya awos devedhyans an Gristoneth hag awos compressans an verdh in dadn an Kensa Edward mytern an Sowson. Williams a screfas lyver henwys Barddas hag a fâcyas an ober-na dhe vos cùntellyans a fylosofy an verdh ken-Cristyon. I’n gwiryoneth an lyver a dheuth dhyworth y imajynacyon yn tien. Dell hevel dres y vêwnans yth o Williams keth dhe’n drogga laudanùm (sort a ‘opium’) ha dre lycklod hedna a weresas ow shâpya y dhesmygyans. Williams a fùndyas cowethas a verdh Gembrek henwys Gorseth Berdh Enys Breten hag ev a ros dhodho y honen an hanow bardhek Iolo Morganûg, ow referrya dh’y enesygla y honen. Gorseth Iolo a dheuth warbarth rag an kensa prës i’n vledhen mil seyth cans naw deg dew wàr Bryn Brially pò ‘Primrose Hill’ in Loundres. An kensa metyans in Kembra a wharva teyr bledhen warlergh hedna in y Bont-faen in Morganûg. Kynth o Gorseth Kembra an flogh a dhesmygyans Edward Williams, ev a berswâdyas y gowetha fatell o an Orseth part a wir-dradycyons an brydydhyon Geltek. Yma Gorseth Kembra whath ow turya. Ny yll den bos esel a Orseth Kembra erna wrella ev apposyans in tavas Kembrek, ha Kembrek yw udn tavas an Orseth. Orth very dyweth an nawnjegves cansvledhen canaseth a ugans person dhyworth Breten Vian a veu recêvys aberth in Gorseth Kembra avell ovydhyon ‘ovates’, an rencas iselha a verdh in Kembra. Y a formyas cresen Goursez Breizh pò Gorseth Breten Vian, neb a dheuth warbarth rag an kensa prÿs in Gwyngamp orth dallath an ugansves cansvledhen. I’n bledhydnyow deg warn ugans Gorseth Breten Vian a faljas, pàn veu formys Kredenn Geltiek, bagas esa owth avauncya crejyans nowyth-Pagan. Y feu Gorseth Kernow establyshys in bledhydnyow ugans an ugansves cansvledhen. Henry Jenner, an kensa Bardh Meur, hag udnek person moy a veu urdhys avell berdh gans Arghdrewyth Kembra in Boscawen-ûn in mil naw cans eth warn ugans. Pàn verwys Jenner, y dyller a veu kemerys gans R.M. Nance, hag ev a remainyas i’n soodh-na bys in y vernans. Jenner o Cristyon fyrm, y das o oferyas in Eglos Pow an Sowson hag ev a veu recêvys aberth in eglos Catholyk Roman i’n vledhen dhewetha y vewnans. Nyns o Morton Nance esel a eglos vëth. Yma an ajwy-na in experyens Nance gwelys in solempnyta an Orseth. In dadn gudhlen Gristyon, pòr grev yw an elementys pagan ino.