(7) Bleydhas - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

An bleydh loos (Canis lupus) a vedha kefys dres oll Ewrop i’n dedhyow coth. Saw dre rêson an bleydh dhe vos peryl dhe vestas dov, deves rag ensompel, mab den a whelas y dhystrôwy in lies pow wàr an brastir. Hedhyw i’n jëdh y hyll bleydhas bos kefys spessly in north a Spayn, in Italy, in powyow an Balkans hag i’n Polônya. Dre rêson an bleydh dhe vos in dadn with an laha i’n powyow Ewropek lebmyn, yma nùmbers an bleydhas owth encressya. Bleydhas a wrug dewheles dhe Frynk, dhyworth Italy dell hevel, mar adhewedhes avell bledhydnyow naw deg an ugansves cansvledhen. Nyns eus bleydh vëth i’n enesow-ma. Yth o gyllys an bleydh dhyworth Pow an Sowson i’n rain an Seythves Henry, hèn yw orth dallath an whêtegves cansvledhen. An bleydh a remainyas dyw gansvledhen pelha in Scotland dre rêson a’y forestys brâs. In Wordhen yth yw leverys fatell veu an bleydh dewetha ledhys i’n vledhen mil seyth cans eth deg whegh. Yth o an bleydh aswonys dâ in Kernow hag yma moy ès udn mencyon gwrës a’n best i’n textow Kernowek. In Bêwnans Meryasek rag ensompel Meryasek yw gwarnys adro dhe vleydh gwyls in Breten Vian:

bleydh brâs in for’-na defry

pòr wir yma

mara teu in dha ogas

ev a wra scùllya dha woos.

Saw yma an sans ow soweny dh’y dhova. I’n gwary Creacyon an Bÿs, pàn wrella Duw govyn orth Caym ple ma y vroder Abel, Caym, neb a ladhas Abel, a whela gorra an blam wàr vleydh gwyls. Ev a lever:

me nynj ov warden dhodho;

perhaps bleydh so mot I go

a’n ladhas pols alemma,

an harlot plos.

Yma an ger Latyn lupus ‘bleydh’ ha’n ger wolf in Sowsnek aga dew ow tos dhyworth an keth form ragistorek. Nyns yw eqwal a’n ger-na kefys i’n tavosow Keltek bytegyns. An bleydh o mar hâtys gans an Geltyon, dell hevel, may whrêns y ûsya les’henwyn rag an best, hag indella y a ylly goheles ûsya an hanow ewn. An Wydhyly rag ensompel a’n gelwy madadh allta pò ‘ky gwyls,’ ha hèn yw gwelys i’n henwyn tyleryow Léim an Mhadaidh ‘Limavaddy’ (Labm an Bleydh) in Conteth Derry ha Gleann na Madadh ‘Glenamaddy’ (Valy an Bleydhas) in Conteth Galway. Les’hanow aral rag an bleydh yw mac tíre ‘mab an pow’, ha hèn o an hanow moyha ûsys hadre ve bleydhas in Wordhen. Yma an keth ûsadow a les’hanow rag an bleydh gwelys in tavosow Brethonek kefrës. Yma bleydh in Kernowek, blaidd in Kembrek ha bleizh in Bretonek aga thry ow sygnyfia ‘wolf’, saw styr wredhek an ger o ‘best casadow’.