© 2020 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Hedhyw i’n jëdh yth on ny ûsys dhe lies lyw dyffrans in agan dyllas, agan kerry tan, rag paintys in agan treven, ha rag meur a daclow erel. Ny a yll enjoya mar lies colour dre rêson a’n avauncyans in kemystry organek i’n nawnjegves cansvledhen. Kyns ès hedna ny wre an bobel gebmyn trobla aga honen adro dhe dhyffransow bian in lywyow. Y wher ytho in certan tavosow fatell yw an keth ger ûsys whath rag lywyow neb yw dh’agan brës ny dyhaval yn tien. An savla-na a yll bos gwelys yn apert i’n tavosow Keltek. In Godhalek Wordhen rag ensampyl yma an ger gorm ûsys dhe referrya dhe lyw an ebron, hèn yw ‘blue’. Saw yma gorm ow styrya tewal, du kefrÿs ow tùchya lyw an grohen; duine gorm ytho yw ‘a man with black skin.’ Yma taclow kepar ha hedna dhe gafos in Kembrek; rag ensampyl an ger coch yw ûsys rag ‘red’ in draig goch ‘red dragon, red dragon of Wales’, saw yma bara coch, warlergh an lytheren ‘red bread’ in Kembrek ow styrya ‘brown bread.’ Yma examplys a’n keth sort a varyansow dhe verkya in Kernowek inwedh. Gesowgh ny dhe gemeres an ger glas. Yma hedna ow styrya ‘green’ traweythyow, rag ensampyl: devedhys yw hag yma in hy min branch olyf glas ‘she has come and in her beak a branch of green olive’ (Origo Mundi). Saw yma glas ow mênya ‘blue’ kefrÿs, rag ensampyl in rag y worra i’n dowr glas yw ow desîr ‘for my desire is to put him in the blue water’ (Resurrexio Domini). Yth hevel nag o cowsoryon re lowen gans an ger glas dre rêson nag o certan lowr y styr. Rag hedna y a dhalathas ûsya geryow moy dyblans dhe sygnyfia ‘green’ ha ‘blue’. In Gerva an Kernowek Coth ny a gav an ger gwerdh ‘verdant, green’. I’n tavas moy adhewedhes hedna o dysplêgys avell gwer. Nyns yw gwer kefys in Kernowek Cres, saw yma Lhuyd ow ry maga gwer avell an gwels ‘as green as the grass’. In Bêwnans Ke an messejer a lever dhe Modred: Ny a wysk blou ha morê ‘We will wear blue and murrey’, hèn yw dhe styrya lywyow lyvrê Chy Evrok pò ‘livery colours of the House of York’. Yma Lhuyd ow ry exampyl aral a’n ger blou in dadn an ger Latyn caeruleus ‘blue.’ Pelha yma Lhuyd ow ry dhe gonvedhes nag yw an ger glas ûsys na felha in Kernowek y dhedhyow ev rag ‘blue.’ Heb mar an ger rag ‘grey’ in Kernowek yw loos. Saw yth hevel fatell ylly glas styrya ‘grey’ kefrÿs. Nyns yw an sens-na kefys in Kernowek Cres. Saw yma ensamplys a glas ‘grey’ i’n tavas dewedhes. Dell yw ûsys ‘St Michael’s Mount’ orth cost an West a Gernow yw henwys An Garrek Loos i’n Coos ‘the Grey Rock in the Wood’, saw yma Jowan Boson orth y gelwel an Garrek Las i’n Coos. Pelha yma Lhuyd ow ry blew glas rag ‘grey hairs.’ Yth hevel ytho y whre glas in Kernowek Cres styrya ‘green’, ‘blue’ ha ‘grey,’ saw i’n tavas dewedhes gwer o an ger rag ‘green’ ha blou an ger rag ‘blue’. Pelha in Kernowek Dewedhes nyns esa an ger glas ow sygnyfia ma’s ‘grey’ yn udnyk.