© 2022 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Publius Vergilius Maro, aswonys avell Vyrjyl, a veu genys in Mantùa in North a Italy i’n vledhen deg ha tryugans dhyrag Crist hag ev a verwys i’n vledhen nawnjek dhyrag Crist. Ev yw consydrys onen a’n brâssa prydydhyon Latyn. Yma y hanow spladn ow powes wàr y dry ober, an Eneid, an Georgica ha’n Eclogys. Yth yw an Eneid epyk adro dhe fùndacyon Rom, ow terivas fatell scappyas Eneas dhyworth an dystrùcsyon gans an Grêkys a Ger Droya. Dres termyn Eneas a wrug gwandra adro dhe’n Cresvor. Ev ha’y gowetha a diras in Carthaj, le may whrug Dîdô, myternes an cyta, codha in kerensa ganso. Eneas bytegyns a wodhya yth o y destnans mos dhe Italy ha bos hendas a fùndyoryon an cyta alosek. Ev a forsâkyas Dîdô ha hy a ladhas hy honen. An wharvedhyans-na gans Dîdô a veu intendys dhe boosleva an envy a vedha inter Rom ha Carthaj i’n dedhyow esa ow tos ha’n fordh may fedha Carthaj dystrôwys gans an Romans. Warlergh hedna Eneas a wrug golya bys in Italy hag anedhy i’n pow. Wosa lies bledhen y dhieskynysy a wrug growndya Rom, chîf-cyta an bÿs. An secùnd a oberow Vyrjyl yw an Georgica, bardhonogow adro dhe wonys tir ha bêwnans an tiak. An tressa ober yw an Eclogys, cùntellyans a vugelganow pò ‘bucolics.’ Yma an peswora eclog ow profusa genesygeth mab bian neb a vydn dry ganso cres ha sowena. Pàn vo va leundevys, herwyth an gân, ev a vydn rêwlya oll an bÿs. Nyns yw scoloryon agan dedhyow ny unverhës ow tùchya styr an eclog. Yma radn ow comendya fatell usy an gwersyow ow referrya dhe vab gwaitys Marcùs Antônyùs hag Octâvya, whor an emprour Augùstùs. In termyn an Gristoneth bytegyns y feu an mab fortydnys ùnderstondys dhe vos agan Savyour, Jesu Crist. Dre rêson a’n interpretacyon-na a’n peswora eclog, Vyrjyl y honen a veu consydrys pagan ewnhensek hag ev a veu onorys brâs gans an Gristonyon. I’n peswardhegves cansvledhen y feu an colm inter Vyrjyl ha’n Gristoneth gwrës strotha whath pàn wrug Dante Alighieri i’n Divina Commedia ûsya Vyrjyl avell y gevarwedhor dre Iffarn ha dre Bùrgatory. Hanow dâ Vyrjyl a dhysplêgyas pelha ha Virgilius a veu gwrës hanow kebmyn gans an mênyng ‘alkemyth, apotecary.’ Y feu an ger virgilius benthygys in Kembrek avell fferyll. Pàn esen vy in Kerdydh warleny, me a verkyas an arweth Fferyllfa a-ugh shoppa apotecary. Dell hevel ger nowyth lowr yw fferyllfa , rag ny ny wrug ev apperya in Kembrek bys in avarr i’n nawnjegves cansvledhen. A les ywa fatell usy an ger feryl dhyworth virgilius ‘alkemyth, apotecary’ owth apperya in Kernowek kefrÿs. Yth yw an tyller Fenten Feryllyow destys in Eglos Breg i’n seytegves cansvledhen. Dre rêson an hanow-na dhe longya dhe fenten, dre lycklod yma an hanow Fenten Feryllyow ow styrya ‘fenten usy sawment in hy dowr.’