© 2023 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Saxo Grammaticus a veu genys adro dhe’n vledhen mil udn cans ha hanter-cans in Sêland, enys Danek in Mor Baltek, may ma ‘Côpenhâgen’ a’gan dedhyow ny. Saxo o hanow bejyth kebmyn lowr in Denmark i’n Osow Cres. Yma an les’hanow Grammaticus ow mênya ‘deskys’. Dell hevel y secùnd hanow in gwiryoneth o Longùs, hèn yw dhe styrya ‘uhel — ow tùchya corf adar nôbylta’. Saxo o istoryan ha dyvîn hag yth yw cresys fatell o va scryvynyas dhe Absalon, arghepscop Lùnd. Absolon y honen o chîf-cùssulyor an Kensa Valdemar, mytern Denmark. Saxo a vêwas in dedhyow a werryans, pàn esa an Danow, hùmbrynkys gans arghepscop Absalon ha Valdemar mytern, ow lêsa aga thiryow adro dhe’n Mor Baltek. Yth esens y in dadn wodros an Wendys kefrÿs, trîb Slavek esa owth assaultya Denmark wàr an tir ha wàr an mor. Yma dhyn rêson dhe gresy fatell o soudoryon teylu Saxo hag ev dhe dhôwys bêwnans soudour, kynth o va lettrys. Saxo a screfas lyver in dadn an tîtel Gesta Danorum Dêdys an Danow, an kensa istory bythqweth a Dhenmark dhyworth an dedhyow kenistorek bys in y dhedhyow y honen. In raglavar y istory Saxo a scrif fatell wrug Absolon, arghepscop Lùnd y inia dhe screfa istory gouryl an Danow. Towl an lyver yw dell lever Saxo, dhe exaltya y bow genesyk. Yma Saxo ow qwil indelha wàr batron Aeneid Vyrjyl ha lyfrow erel in Latyn hag in Grêk. Dre lycklod y feu va inspîrys kefrÿs dre istoryans a’y oos y honen, ina mesk Jeffry Menow. Yma whêtek radn in Gesta Danorum. Yma an kensa peder radn ow tyghtya Denmark dhyrag Crist ha’n secùnd peder radn ow terivas adro dhe’n Danow in oos Cristyon. Yma mythologieth i’n kensa peder radn. In y istory yma Saxo Grammaticus ow terivas an whedhel a Amleth, mab Gervendill, governour Jùtlond. I’n whedhel Gervendill yw ledhys gans y vroder Fen, neb a gebmer avell wreg Gerutha, gwedhowes y vroder. Amleth a wor adro dhe hager-ober y êwnter ha lewdnes y vabm, saw yma va ow perthy own a’ga dyskevra dhyrag an bobel; ytho ev a omwra muscok. Apert yw fatell yw an narracyon-na in Gesta Danorum penfenten Hamlet, gwary Shakespeare. Yth hevel fatell yw story Saxo Grammaticus versyon a whedhel gweryn an den gocky neb yw skentyl in gwiryoneth. Dre lycklod yth yw whedhel Amleth Saxo Grammaticus re bell dhyworth Hamlet dhe vos y benfenten dhydro; ytho yma scoloryon ow cresy fatell esa text aral pò textow erel inter Gesta Danorum ha trajedy Shakespeare. I’n vledhen pymthek seyth deg François de Belleforest a dhyllas y versyon a whedhel Hamlet in y lyver Histoires Tragiques (‘Whedhlow Trajyk’) saw nyns o an lyver-na dhe gafos in Sowsnek bys in bledhydnyow wosa gwary Shakespeare. Yma scoloryon ow cresy inwedh fatell o versyon Sowsnek a whedhel Hamlet gwelys i’n whêtegves cansvledhen in gwary kellys lebmyn yw aswonys gans scoloryon avell Ur-Hamlet pò ‘ken-Hamlet’. Ow tùchya an hanow Amleth, yma radn orth y gelmy gans ger Nordek amloth ‘den gocky, cobba.’ Yma va kelmys inwedh gans an hanow Godhalek Amhlaidh, hanow benthygys dhyworth an Vîkyngas; hèn yw form a’n hanow Ôlaf.