(522) Vlahas pò Rômânyans - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

An Volcae o kefrîsyans a drîbys Keltek kefys in Gâl, Ibêrya, Morâvya ha Galâcya in tressa cansvledhen dhyrag Crist. Scoren anodhans a wrug entra in gorenys an Balcans. Aga hanow Uolcae dell hevel o growndys wàr an ger i’n tavas Galek uolcos ‘falhun, hôk’; yth yw uolcos ytho goos nessa an ger Kembrek gwalgh ‘falhun, hôk’ gwelys i’n hanow personek Gwalchmai ‘hôk mis Mê, Gawayn’ Yth o an Volcae aswonys dhe’n poblow Jermanek in Cres Ewrop, spessly adro dhe Dhowr Danûb. Alena an hanow a spredyas hag a vedha ûsys rag sygnyfia stranjer esa ow côwsel tavas ùncoth. An form ûsys gans an poblow ken-Jermanek rag ‘esel a’n Volcae’ hag ena ‘estren’ o *Walhas. Yma an hanow-na gwelys in henwyn poblow ha tyleryow— rag ensampyl in Wales, Cornwal ha trevow in Pow an Sowson gelwys Walton. Wàr an Brâstir ny a gav Valais in Pow Swyts ha Wallonia in Pow Beljan. In mesk an Slavas an hanow wolcos a dhysplêgyas avell Vlah pò Voloh. Ytho yma an Polacas ow leverel Włochy rag ‘Italy.’ In mesk an Ùngaryans wolcos a veu gwrÿs Olah, Olasz hag ytho ‘Italy’ in Ùngarek yw Olaszország ‘Pow an Uolcae’. I’n Balcans an bobel usy ow côwsel tavas devedhys dhyworth Latyn yw an Rômânyans. An radn vrâssa a Rômânya in agan dedhyow ny yw Wallachya ha’n hanow Wallachya a veu formys gans an Slavas wàr an fùndacyon a Vlah, an versyon Slavek a Wolcos. Nyns yw tavosow devedhys dhyworth Latyn côwsys in Rômânya yn udnyk. Yma radnyethow a Ÿst-Romanss côwsys whath in Albânya, an North a Grêss, in Poblegeth Macedoyn hag in Sôth a Bùlgarya. Dre vrâs yma an Rômânyans ow cresy fatell yns y sevys dhyworth tregoryon provyns Roman Dâcya. Dâcya a veu conqwerrys gans an Romans in dadn an emprour Trajan i’n vledhen dew cans ha whe. Saw an Romans a remainyas in Dâcya le ès dew cans bledhen. Coynt yw dhe certan scoloryon y hylly Latyn—tavas an Romans—bos degemerys gans an drevesygyon in termyn mar got. Na esyn ny ankevy fatell veu an Romans adro dhe beswar cans bledhen in Breten Veur saw ny veu Latyn adoptys gans an Vrethonyon. An scoloryon-na ny yllons acordya tavas Rômânya dhe vos form dhysplêgys a Latyn Dâcya; ymowns y ow cresy fatell veu Latyn drÿs aberth i’n pow dhyworth tireth dhe’n soth a Dhowr Danûb warlergh dhe’n Romans forsâkya provyns Dâcya. Gwren ny remembra nag yw an hanow Vlah in Wallachya ma’s hanow rÿs dhe bobel Rômânya gans aga hentrevogyon. An Rômânyans aga honen, wosa dyberth an Romans kyn fe, a gonsydra aga honen dhe vos cytesans a’n Empîr Roman. Ha pàn lavaraf an Empîr Roman, yth esof ow mênya Empîr Roman an Ÿst. Romans an Ÿst a wre gelwel aga honen Romans yn sempel—Romani in Latyn, ha Rômaioi in Grêk. Pàn gafas tregoryon provyns Dâcya anserhogneth dhyworth an Tùrkys in dallath an nawnjegves cansvledhen, nyns êns y Vlahas. Y o Romans ow tùchya aga nacyon ha Romans i’ga thavas. Rag hedna an pow anserhak nowyth a veu gelwys Rômânya.