(542) 'Hill' in Kernowek - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

In henwyn tyleryow in Kernow yma try ger usy ow styrya ‘hill’ saw nag yw kefys i’n textow tradycyonal. An kensa ger yw bren pò bryn. Dell hevel yth yw Goon Brèn ‘Bodmin Moor’ an exampyl gwelha aswonys. Yma an form liesek gwelys in Breney dhyworth Brenyow in Lannlyvry. An secùnd ger yw bronn. Yth yw hedna an keth ger avell bronn, brodn ‘breast’ hag yth o va ûsys rag ‘hill’ dre rêson dhe’n ‘hill’ dhe vos kepar ha brodn benyn. Hanow an poynt uhelha in Kernow yw Brown Willy wàr Goon Brèn, ha hèn yw udn vil try hans ha peswar ugans troos’hës in uhelder. Dell hevel yma an hanow Brown Willy ow tos dhyworth an form wredhek in Kernowek Bronn Wenyly ‘Hill of Swallows’. Kyn nag ywa certan yn tien, yth hevel fatell yw an element Bronn dhe weles in hanow Cambronn ‘Camborne’ kefrÿs. An tressa ger yw bre ‘hill’. Fest traweythys yw bre in henwyn tyleryow, saw dre lycklod yma va gwelys i’n *Bre Vannek > Brianek ‘St Agnes.’ herwyth an lytheren ‘the peaked hill’. Yma an element bre gwelys inwedh heb mar in Carn Bre in Illogan. Bre yw gwelys inwedh i’n hanow completh molvra dhyworth mol ‘bald’ ha bre; hèn yw gwelys in Mulfra in Madron ha Mulvra in Austell. Dell leverys vy kyns nyns yw onen vÿth a’n try ger-na kefys i’n textow tradycyonal. Yth yw an ger meneth kefys yn fenowgh in henwyn tyleryow gans an styr ‘hill’, rag exampyl in Chywarmeneth in Budhek (Budock) dhyworth an vledhen mil whe cans ha tredhek. In tyleryow erel yma an ger meneth owth apperya avell men(n)a, rag ensampel Menadue < meneth du; Menaglaze < meneth glas; Trevenna < tre veneth; pò avell men(n)er, rag ensampel Mennergwidden < meneth gwydn ha Menerlue < meneth lyw. I’n textow tradycyonal bytegyns yma an ger meneth ow sygnyfia neb tra fest uhelha ès ‘hill’. I’n textow yma va ow styrya ‘mountain.’ Hèn yw apert dhyworth an examplys-ma: Alena y’n hùmbronkyas uhell wàr ben unn meneth ha dhodho y tysqwedhas owr hag arhans gwels ha gwëdh (Passyon agan Arlùth); Omma yma Meryasek ow cordhya Duw galosek poran in top an meneth mil pas in bàn alemma (Bêwnans Maryasek); Arta an Jowl a’n kemeras in màn wàr hûjes meneth uhel ha dysqwedhes dhodho oll an gwlasketh a’n bÿs (Wella Rowe). Nyns yw cales gweles prag yma meneth ow styrya ‘hill’ in henwyn tyleryow saw ‘mountain’ i’n textow tradycyonal: nyns eus gwirveneth vÿth in Kernow; rag hedna yma an keth ger ow styrya bre isel lowr in henwyn tyleryow in Kernow saw menydhyow uhel in tyleryow avês dhe Gernow.