Origo Mundi
AN KENSA GWARY I'N ORDINALIA A GERNOW
Lester Noy wàr Mownt Ararat
Simon de Myle
Origo Mundi appears here in Standard Cornish spelling (KS) for the first time. Scholars will prefer to work with the text of the manuscript itself. This version is for the general reader. There is a possibility that Michael Everson may produce a modern palaeographic edition of the play, based on a fresh reading of Bodley MS 791. We should be happy to collaborate with Evertype to establish a definitive accompanying KS text. The version given here is in any case provisional. It was first based on the edition published by Agan Tavas in Unified Cornish in 2001; this in turn was derived directly from the work of R. Morton Nance, the author of Unified Cornish. We are now re-editing the text. Caution should be exercised while influences from Unified Cornish persist. The re-edited version is based on the text of the manuscript as reproduced in the student edition published by Kesva an Taves Kernewek in 2022: this presents the manuscript text in parallel with a version in the Standard Written Form. We intend to add several notes explaining significant differences between spellings in the manuscript and those available in Standard Cornish. [Text currently re-edited as far as line 100]
In the original the names of the characters are in Latin. Standardized Cornish names are used here to introduce each character's spoken words. The spelling 'Davyth' has been employed – also in the text itself – to conform with An Beybel Sans as translated by Nicholas Williams, Evertype 2011.
In the original the stage directions are in Latin. These are likewise translated here into Cornish.
The best English translation of Origo Mundi is by Alan M. Kent and can be found in:
Ordinalia: The Cornish Mystery Cycle - A Verse Translation, Francis Boutle Publishers 2005
The Cornish Ordinalia: a critical study is an English language commentary on the whole Ordinalia by Jane A. Bakere. This usefully discusses aspects of the drama that may easily be appreciated in English translation. But it says almost nothing about the Cornish language of the original. Apparently the author was not herself a Cornish speaker. She talks of Cornish as a "dead language of which very little remains"; and considers the "music of the verse" to be "irretrievably lost". The occurrence of straightforward lexical items such as 'certan', 'perfeth', 'spyrys' is characterized as "strong Middle English influence". The commentary was first published by the University of Wales Press in 1980. A second (revised) edition was published by Kesva an Taves Kernewek in 2009.
AN DALATHFOS
Gwersyow 1 - 148
AN TAS DUW
An Tas a nev y’m gelwyr,
Formyor pùptra a vÿdh gwrÿs.
Onen ha Try on in gwir –
an Tas ha’n Mab ha’n Spyrys;
5 ha hedhyw me a dhesîr
dre ow grath dallath an bës.
Y lavaraf – nev ha tir
bedhens formyes orth ow brÿs.
Lemmyn pàn yw nev dhyn gwrÿs
10 ha lenwys a eleth splann,
ny a vynn formya an bÿs.
Par dell on Try hag Onen –
an Tas ha’n Mab ha’n Spyrys –
pòr rial yw sur certan
15 an re-ma yw oberys,
dell vynsyn agan honen.
I’n secùnd dÿdh y fynna’
gruthyl ebron, nev henwys;
rag yth hevel dhymm bos dâ
20 i’n kensa dÿdh myns eus gwrÿs.
Bedhens ebron dres pùptra
rag cudha myns eus formyes,
rag sensy glaw awartha
dhe’n norvës may fe dyllys.
25 I’n tressa dÿdh dybarth gwrav
intra an mor ha’n tiryow
hag i'n tir gorhemynnaf
may teffo gwëdh ha losow.
Pùb gwedhen tevens a’y sav,
30 ow ton hy frût ha’y dêlyow,
ha’n losowys erbynn hâv
degens has in erberow.
I’n peswora, gwres perfeth
dhe’n bës oll golowys glân;
35 ha’ga henwyn y a vÿdh
an howl ha’n loor ha’n stergan.
My a set a-ugh an gwëdh
in cres an ebron avàn
an loor i'n nos, howl i'n jëdh,
40 may rollons y golow splann.
I’n pympes dÿdh me a vynn
may fo formyes dre ow nell
bestas, pùscas hag ëdhyn,
tir ha mor dhe golenwel;
45 rag y whervyth an termyn
dredha may fedher dhe well.
Dhedha me a worhemmyn –
encressyens ha bêwens pell.
Yma Duw omma ow skynnya dhywar an soler hag ow leverel: [Yma Lûcyfer omma ow qwary a'n nev.]
Hedhyw yw an wheffes dÿdh
50 abàn dalethys gonys,
may rug nev, mor, tir ha gwëdh,
bestas, pùscas, golowys.
Gostyth dhymmo y a vÿdh,
kekemmys eus ina gwrës.
55 Mab den a bry yn perfeth
my a vynn y vos formyes.
Gas Duw omma dhe wul Adam, hag yma ow leverel:
Dell on ny Onen ha Try –
Tas ha Mab in Trynyta –
ny a’d wra, ty dhen, a bry
60 haval dh’agan fâss wharê.
Ny a whÿth in dha vody
sperys may hylly bêwa;
ha’n bêwnans pàn y’n kelly,
dhe’n dor ty a drail arta.
65 Adam, sav in bàn yn clor
ha trail dhe gig ha dhe woos.
Preder my dhe’th whul a dor
haval dhymm a’n penn dhe’n troos.
Myns eus i'n tir hag i'n mor,
70 warnedha kemmer gallos.
I’n bÿs-ma rag dry ascor
ty a vêw bys may fy loos.
Adam, dell ov Duw a ras,
bos gwethyas a wrauntyaf dhys.
75 Wàr Paradîs my a’th as,
saw gwra unn dra a’n govys:
wàr bùb frût, losow ha has,
a vo inhy hy tevys,
saw a’n frût ny ’fÿdh cummyas
80 yw Prenn a Skians henwys.
Mara tebryth a henna
yw henwys Prenn a Skians,
in mes alemma ty â,
hag a ’fÿdh marow-vernans.
ADAM
85 A Das, Mab ha Spyrys Sans,
gordhyans dhe’th corf wheg pùpprÿs!
Ow formya teg ha dyblans
ty re’m grug pòr haval dhis.
Rag governya ow bêwnans
90 yma lowr orth bodh ow brÿs.
Pòr leun yma dhymm ow whans
[y’m be]* cowethes ordnys.
* Dornscrif: a'n ven
Y a wra mos dhe'n paradîs.
AN TAS DUW
Nyns yw dâ yn pòr certan
bones unn den y honen
95 heb coweth py cowethes.
Kê, groweth wàr an dor glân
ha cùsk. Bÿth na sav in bàn
erna fo cowethes gwrës.
Hag Adam a wra cùsca. Yma Duw omma ow cul Eva, hag ev a wra hy dry dhe Adam, hag Adam a wra hy degemeres inter y dhêwla. Hag yma Duw ow leverel:
Scon a onen a’th asow
100 my a wra dhyso parow
pùb eur oll rag dha weres.
Adam, ottensy omma.
Ry hanow dhedhy hy gwra
dhe’th par rag hy hemeres.
EVA
105 Arlùth Duw a’n nev an Tas,
kepar dell os leun a ras
venytha gordhyes re by,
dell wrussys meur a’m govys
orth ow formya haval dhys.
110 Unn Duw os ha Persons Try.
Eva exspectat ibidem.
ADAM
A Das, ty re dhros dhymmo –
ascorn a’m kig ha’m corf o –
par may fo ow howethes.
My a’s henow Vyrâgô.
115 An Tas Duw gordhyes re bo
a’s ordnas dhymm rag ow les.
Deus Pater et Adam transeunt de Paradiso.
AN TAS DUW
Adam, otta an pùscas,
ÿdhyn a’n air ha’n bestas,
kefrÿs in tir hag in mor.
120 Ro dhedha aga henwyn.
Y a dheu dhe’th worhemmyn,
saw na vegh y wàr neb cor.
ADAM
Yth hanwaf buwgh ha tarow
ha margh yw best heb parow
125 dhe vab den rag omweres;
gavar, ewygas, carow,
davas, wàr verr lavarow
hy hanow dâ kemeres.
Lemmyn hanwaf goodh ha yar
130 a sensaf ÿdhyn heb par
dhe vegyans den wàr an bÿs;
hoos, payon, colom, grugyar,
swàn, bargos, bryny ha’n er
moy dredhof a vÿdh henwys.
135 Y rov henwyn dhe’n pùscas,
porpùs, sowmans, sylias:
oll dhymm gostyth y a vÿdh:
lenesow ha barvusy.
Pysk ragof ny wra scusy
140 mar cordhyaf Duw yn perfeth.
AN TAS DUW
Rag bones oll teg ha dâ
in wheddyth myns yw formyes,
aga sona ny a wra
may fe seythves dëdh henwys.
145 Hèn yw dëdh a bowesva
dhe bùb den a vo selwys.
In dysqwedhyans a henna
ny a bowes desempys.
Tunc iet Deus Pater ad celum.
AN TEMPTACYON
Gwersyow 149 – 350
Et postea diabolus tanquam serpens loquitur ad Evam in Arbore Scientie et dicit male ad Evam.
SERPONT (DYOWL)
Eva, prag na dhêta nes
150 rag cows orthyf ha talkya?
Unn dra a wòn, a’n gothfes,
a wrussa dha dhydhana;
bys vynytha y wharthes
rag joy ha rag lowena;
155 kepar i’n bÿs ha duwes
dhe’n nev gwrusses eskyna.
EVA
Pandra yll henna bones?
Lavar dhymmo vy wharê.
DYOWL
Eva, ny allaf medhes
160 rag own ty dhe’m cùhudha.
EVA
Drefen ow bones benyn
ty a yll dhymm derivas.
Awos tra vÿth ny wrussen
venytha dha gùhudhas.
DYOWL
165 A’n nev my a dheuth in nans,
Eva wheg, gwelha dha jer:
frût a’n Wedhen a Skians
debry bÿth na borth danjer.
EVA
Fystyn alemma dewhans!
170 Orthyf na gows namoy ger.
A’y frût debry ny’m beus whans,
dres dyfen ow Arlùth ker.
DYOWL
A venyn, ass os gocky
na gresyth dhe’m lavarow!
175 A tebres, ty ha’th wour ty,
a’n wedhen ha’y avallow,
y fiewgh yn surredy
i’n eur-na avell dewow.
Eva, deus nes, kemmer y,
180 rag dhis ny lavaraf gow.
EVA
Neb a’m gwrug vy ha’m gour vy
ev a wrug agan dyfen
aval na wrelhen debry
na mos ogas dhe’n wedhen.
DYOWL
185 My a wor prag o ganso:
rag hy bos gwedhen a ras.
A’y frût hy neb a dheppro
a wothfyth cùssul an Tas.
Tra ny vÿdh i’n pow adro
190 na wothfo dhe dherivas.
Meur a foly yw dhodho
an keth frût-na mara’n gas.
EVA
Amay’s ov ow predery
pandra allaf dhe wruthyl
195 an aval orth y derry,
rag own genes bones gil.
DYOWL
Torr e in ow feryl vy,
heb hockya, fast have ydo,
hag inwedh gwra dhe’th wour ty
200 may teppro ev anodho.
EVA
Stôp an wedhen tro ha’n dor
may hyllyf aga hedhes.
DYOWL
My a wra, saw deus yn clor.
Torr e ha kê dhe gerdhes.
Demon recedet et ambulat in platea. Adam iet ad Paradisum. Tunc Eva accipiet pomum et deferet ad Adam et dicit Eva.
EVA
205 Adam, istyn dhymm dha dhorn:
tàn henna dhyworthyf vy.
Dyson heb wetha dha gorn
desempys gwra y dhebry.
ADAM
Lavar dhymmo, ty venyn,
210 an frût ple whrussys terry,
mara pe a’n keth ehen
o dyfennys orthyn ny?
EVA
My pàn esen ow qwandra,
clêwys a’n eyl tenewen
215 unn el ow tallath cana
a-ughof wàr an wedhen.
Ev a wrug ow hùssulya
frût anedhy mar torren
moy ès Duw ny a via,
220 bys venytha na sorren.
ADAM
Â! Owt warnas, drog-venyn,
orto pàn wrussys cola!
Rag ev o tebel-edhen
neb a glêwsys ow cana,
225 hag a’n doro dhe anken
ma’s ny a wra omdenna.
Prederys pùb a’y worfen
fatell allo gorfenna.
EVA
Taw, an el a bregêwthy
230 a’n wedhen hag a’y vertu:
a’y frût a wrello debry
y fedha kepar ha Duw.
ADAM
Dhyso ny vynnaf cresy,
na dhe’th fekyl-lavarow.
235 Pesyn mar fen servysy
dh’agan Arlùth heb parow.
Rag neb a’n gwrug ny a bry
a ros dhyn dyfenadow,
frût na wrelhen dhe dhebry
240 a’n wedhen, heb faladow.
EVA
Abàn na vynta cresy,
ty a gell ow herensa.
Vynytha hedre vêwy
omma ny’m gwelyth arta.
ADAM
245 Eva, kyns dell vy serrys,
my a wra oll dell vynhy.
Dro va dhymmo desempys,
ha my a wra y dhebry.
Et tunc comedit ex poma et videt se nudum et dicit gemitu.
Ogh, tru tru, my re behas,
250 ha re dorras an dyfen.
A debel-venyn heb ras,
ty re’m tùllas sur heb ken.
Agan corfow noth gallas.
Gans del agan cudha gwren.
255 Y whòn dhe wir, Duw an Tas
re sorras dre weyth benyn.
Adam abscondit se in Paradiso. Tunc veniet Deus Pater ad Adam et dicit ei in Paradiso: Cherubyn descendat cum eo.
AN TAS DUW
Adam, Adam, pandra wreth?
Prag na dheth dhe’m wolcùmma?
ADAM
Drefen ow bos noth, heb qweth,
260 ragos yth êth dhe gudha.
AN TAS DUW
Pyw a dhysqwedhas dhyso
dha vos noth, corf, troos ha bregh,
lemen an frût, grâss na’th fo
mones dh’y dhebry heb pegh?
ADAM
265 Dhymmo vy why a ros gwreg.
Honna yw oll dhe vlâmya,
a dorras an aval teg
hag a’n dug dhymm dhe dastya.
AN TAS DUW
Abàn golsta orty hy
270 ha gruthyl dres ow dyfen,
mylega a wrav defry
an nor i’th wythres hogen:
i’th whës, lavur dhe dhebry
ty a wra bys i’th worfen,
275 spern ha spedhes ow tevy
hedre vy may fo anken.
Loquitur ad Evam.
Eva, prag y whrusta sy
tùlla dha brias heb ken,
an aval orth y derry
280 wosa my dhys dh’y dhyfen?
Ty re gammwrug iredy
ha re’n dros dhe veur anken
pàn wrussys dhodho debry
ha tastya frût an wedhen.
Hic demo sit presens.
EVA
285 A Das cuv i’th wolowys,
an sarf re wrug ow thùlla.
Dh’y fâlsury y cresys.
Pythneth re wrug ow shyndya.
Mara’n deppra, leverys,
290 kepar ha Duw y fedha.
Mar pe drog a oberys,
trogh hyhy gans dha gledha.
AN TAS DUW
Rag ty dhe gola orty
ha tùlla dha brias len,
295 nefra gostyth dh’y gour ty
my a orden bos benyn,
may foghhaho hy heudh hy
dre wul ow gorhemmyn trogh,
na heb meur lavur defry
300 benytha ny’s tevyth flogh.
Loquitur ad serpentum.
Ty dyowl, gwra ow gortheby.
Prag y’s tùllsta sy heb ken
orth hy themptya dhe derry
an frût erbynn ow dyfen?
DYOWL
305 My a lever dhys an câss:
rag bos dhedha joy mar vrâs
ha my pùb eur ow lesky.
Rag henna my a’s temptyas
dhe beha, may fe elhas
310 aga hân kepar ha my.
AN TAS DUW
Ytho, bedhyth mylegys
pòr wir dres oll an bestas
a gertho wàr an norvÿs,
ha nefra y fÿdh avy
315 intra dha lynnyath dhejy
ha lynnyath benyn pùpprÿs.
Loquitur ad Adam et Evam. Demon transit domum.
Omma ny wrewgh why triga.
Ewgh in mes adhesempys.
Why a gell ow lowena
320 a rys dhywgh in Paradîs.
Ny dal dhys cavanscusa
dre dha wreg y vos terrys.
Rag orty ty dhe gola,
mil vab mamm a vÿdh dampnys.
ADAM
325 A Das Duw i’th wolowys,
graunt dhe’th wythres, my a’th pÿs,
neppÿth a’n Oyl a Vercy.
AN TAS DUW
Adam, in dyweth an bÿs
my a wraunt Oyl Mercy dhis
330 ha dhe Eva dha wrê’ty.
Et tunc Deus ascendit ad celum et dicit ad Cherubyn.
Cherùbyn, kemmer cledha,
fystyn tro ha Paradîs.
Dew dhen a gefyth ena.
Gorr y in mes desempys.
335 Pòr vysy a vÿdh dhedha
ha dhe gemmys a vo gwrÿs.
May whrussons camdremena
sur y a vylek an prÿs.
CHERÙBYN
Dhe Baradîs scon yth av
340 rag gruthyl oll bodh dha vrÿs.
Ena tus mara cafaf,
in mes y fedhons gorrys.
Hic descendit Cherubyn.
Adam, kê in mes a’n wlas
tro ha ken pow dhe vêwa:
345 ty dha honen dhe balas,
dha wreg genes dhe nedha.
Rag why re sorras an Tas
ma’gas bÿdh leun-edrega.
Fystenowgh tro ha’n daras,
350 rag omma ny wrewgh triga.
Cherubyn restat in Paradiso. Hic Adam et Eva recedunt de Paradiso.
CAYM HAG ABEL
Gwersyow 351 - 669
ADAM
Elhas gweles an termyn
ow Arlùth pàn wrug serry;
pàn wrug dres y worhemmyn,
ow ertach gwrug dhe gelly.
355 Ny wòn vÿth pyth av lemmyn:
ny’m beus gwest, goskes na chy.
Ow holon oll dhe dymmyn
rag moreth a wra terry.
In mes a’m joy ha’m whecter
360 res yw kescar dhe derros.
Rag fowt gwest ha goscotter
namna verwyn rag anwos.
Ny wodhyn rag ponvotter
pyth en, in gwel pò in coos.
365 Ow holon gwag, dyvotter
re’m kemmer hag awel boos.
Eva, kemmer dha gygel
rag nedha dhyn ny dyllas,
ha my â gans oll ow nell
370 i’n dor dhe dhallath palas.
Et fodiet et terra clamat et iterum fodiet et clamat terra.
Meur varth a’m beus diogel
an bÿs dh’y derry na’m gas.
Rag esow galsof isel
na allaf kerdhes yn fas.
375 My a’th pÿs, Arlùth uhel,
dhe’n tir-ma a ry cummyas
ma’m gasso kyns ès merwel
ino bos dhymm dhe whilas.
Hic descendit Deus Pater.
AN TAS DUW
Adam cummyas scon a ’fÿdh
380 hës dha bal leun dhe drehy.
Dhis yth arhaf, a direth,
gas Adam dhe’th egery.
ADAM
A Sîra, Arlùth perfeth,
bohes yw henna dhyn ny.
385 Myns a dev ino, unn jëdh
my ha’m gwreg a wra debry.
AN TAS DUW
Ytho, kemmer hy dew hës
rag cafos dhis ha’th wrê’ty.
ADAM
Arlùth, hèn yw re nebes
390 mar qwren flogh vÿth denythy.
AN TAS DUW
Cafos moy dhis abàn res,
try hës dha bal kemmer y.
Adreus musur hy thry hës,
ha gwait na wra fâlsury.
ADAM
395 Arlùth cuv, oll henna glân –
try hës ow fal mar a’m be –
my ha’m gwreg ha’m flogh byhan
bysy vÿdh dhe sostena.
Mar teu moy, ny’s tevyth màn:
400 rag own y whrôns clamdera.
I’n eur-ma rag pur dhuwhan
dagrow tynn gwrav devera.
AN TAS DUW
Kê kemmer myns a vynhy,
Adam, a’n bÿs oll adro.
405 Dhyso ev a vÿdh bysy
hag ahanas a dheffo.
ADAM
A Das a nev, gromercy.
Dha gorf ker gordhyes re bo.
Eva, wàr an bÿs mêstry
410 leun-gummyas yma dhymmo.
EVA
Gwynn agan bÿs, ow frias,
bos grauntyes dhyn ny cummyas
dyworth an Tas Duw gwelha
dhe balas ha dhe wonys.
415 Gans kygel adhesempys
nedha dyllas my a wra.
AN TAS DUW
Drog yw genef gruthyl den
precyùs ha haval dhe’m fâss.
Rag cola orth unn venyn
420 glân ev re gollas an plâss
a’m leuv dhyhow a wrussen
dh’y wetha a’n jeffa grâss.
Pàn wruga dres ow dyfen
fest yn tynn ev re’m sorras.
425 Adam, a oll dha drevas
an degves rann dhymmo gas
whath in attal dha gesky;
ha gans colon dhâ, heb sorr,
gorr e dhe’n meneth Tabor
430 in gordhyans dhymm dh’y lesky.
ADAM
Arlùth, dha vodh a vÿdh gwrÿs.
Moy kyn fynnes dhe gafos,
pòr wir leskys ev a vÿdh
rag colenwel bodh dha vrÿs.
435 Nyns eus parow dhys i’n bÿs.
Leun a ras os yn perfeth.
Hic tranciet Deus Pater ad celum.
Caym hag Abel ow mebyon,
ewgh sacrifiowgh yn scon
i’n meneth dhe’n Tas a’n nev;
440 hag oll agas gwir-dhega
dhodho gwaityowgh offrynna
ha’y lesky dell erhys ev.
CAYM
A das cuv ker, my a wra.
Arlùth nev roy dhymm gul dâ
445 in pùb ober a wrylhyn.
Abel wheg, deun alemma
dhe wordhya’n Arlùth gwelha,
dell erhys agan tas dhyn.
Recedit Chaym.
ABEL
Ow broder, pòr lowenek
450 my â genes dhe’n meneth;
saw kyns ès mos, ow thas wheg,
ro dhymm dha vennath perfeth,
rag dhymm yma govenek
cafos dhe gyns tregereth.
455 Dha vanath dhymm meur a bleg,
ha banath ow mamm inwedh.
ADAM
Ow bennath prest ty a ’fÿdh
kefrÿs in nos hag in jëdh,
ha myns eus i’n bÿs re’th fo.
EVA
460 Banath dha vamm kekefrÿs
nefra dhyso my a bÿs.
Amen, indelha re bo.
ABEL
Ow banath dhywgh why kefrÿs
ow ry dhymm agas benothow.
465 A Dhuw, lemmyn gwynn ow bÿs
ow bos sonys heb whedhlow!
Tunc cum istis quatuor ritis iat ad altare, spaciando in platea; et dicit Chaym.
CAYM
Abel, py feusta mar bell?
Ny gotho dhys bones hell
ow mones dhe’n sacryfîs.
ABEL
470 Caym, ny lettys saw unn lamm
ow cafos banath ow mamm
ha banath ow thas kefrÿs.
CAYM
Re’m fay, meur a wockyneth
yw mones dhe lesky pÿth
475 a yll den orto bêwa.
Pÿth yw an gordhyans dhe Dhuw
bos leskys dhe low lusow
wàr an carygy dega?
ABEL
Caym wheg, preder a’th enef;
480 awos an Tas Duw a’n nev
gwra y worhemynadow.
Dhyn nyny tra vÿth ny rêv
abàn yw sur y vodh ev
y lesky heb faladow.
CAYM
485 Nansy, Abel, do way that.
Indelha bÿth ny vynnaf.
My re brederys gul prat
rag y wetha erbynn hâv.
ABEL
Certan gocky os ha mad.
490 Mar ny wreth dell lavaraf,
ty a ’fÿdh pur torment sad
in gwlas iffarn, dell grysaf.
Duw a ros dhyn an naw rann
rag bêwa orto certan
495 dre y leun-ras ha’y vercy;
ytho, prag na leves ev
cafos y dhega heb grêf
hag – abàn vynn – y lesky?
Hic veniet omnes in platea. Et tunc Chaym offerat partem decimarum et custodiret alteram partem decimarum; et dicit Chaym.
CAYM
Rag leverel yn pryva –
500 my ny vynnaf offrynna
oll ow dega yn certan.
A Das Duw leun a byta,
tàn recêf dhyworthyf vy
ow dega ha’m offryn glân.
Deus non recipit.
505 Hay, Duw! Mir orth ow offryn,
ha recêf dhys ow dega;
rag mar ny wreth, my a vynn
y dhon genef arta tre.
ABEL
A Das Duw, Arlùth uhel,
510 my a’th ordh gans oll ow nell
i’m colon pòr drewesy,
hag a offryn dhis wharê
warbarth oll ow gwir-dhega
in gordhyans dhis y lesky.
AN TAS DUW
515 Rag bos a Abel gwir-dhega,
ev a’n jevyth i’n dyweth
an joy na dhyfyk nefra
in ow gwlas, ha cosoleth.
CAYM
Pandra! Ny vynn Duw gul vry
520 ahanaf, na soweny
an pÿth a dhrehaf ny wra;
ha pùb eur chattel Abel
y a sowen milblek gwell?
Abel a’n pren rag henna!
ABEL
525 Ow broder wheg, deun dhe dre.
Yma unn posyjyon brâs
wàr ow holon ow codha.
Pynag vo va, ren ow thas,
an Tas a wrug ow formya
530 a’m offryn re wothfo grâss,
ha pàn wrylhyf tremena
a’n bÿs, re’m gorro dh’y wlas.
CAYM
Abel wheg oll, na wra vry,
rag pùptra oll a vÿdh dâ
535 dre weres agan Duw ny,
a nev an Arlùth gwelha.
Kê in rag, dell y’m kyrhy,
in hanow Duw awartha.
Venytha na sowynhy,
540 tàn hemma wàr an challa!
Tunc percutiet eum in capite, et morietur; et dicit Lucifer.
LÛCYFER
Belsebûk ha Satanas,
ewgh alemma pòr doth brâs,
dell y’m kyrhowgh, agas dew;
ha kerhowgh dhe dre an gwas
545 may hallo cana elhas
nefra in tewolgow tew.
SATANAS
Agan arlùth Lûcyfer,
ny a’n kergh dhys heb danjer
pòr lowenek
550 in drog-grâss dh’y das Adam,
venytha na’n jeffo tamm
a wolow teg.
Ihent ad Abel.
BELSEBÛK
Màl yw genen dha gafos,
dhe vos lemmyn dhe derros
555 ha dhe bain kepar ha ny.
Abel, ty a dreg nefra,
awos oll dha wir-dhega,
in tewolgow brâs heb joy.
SATANAS
Deun ganso dhe dre wàr not
560 dh’agan arlùth Lûcyfer:
my a gan an conternot
ha ty dyscant i’m kever.
BELSEBÛK
Hail! Syr arlùth Lûcyfer,
my re gerhas dhis dhe dre
565 mab Adam, an fâls hudor,
may hallo genen triga.
LÛCYFER
Abel, rag dha offryn ker
ty a vÿdh genen nefra;
ha dewolow heb nyver
570 pùb eur worthys ow scrynkya.
Tunc veniet Deus Pater ad terram; loquitur cum Chaym et dicit Deus Pater.
AN TAS DUW
Caym, lavar ple ma Abel
dha vroder, ow servont lel.
Prag nag usy ev genes?
CAYM
Neb ma’n ryssys dhe wetha,
575 dhyworth henna govyn e;
py eur feuv vy y wethyas?
Vox clamat.
AN TAS DUW
Otta voys mernans Abel
dha vroder prest ow kelwel
a’n dor warnaf pùb tyller.
580 Mylegys nefra re by,
hag oll an tir a bewfy
yw mylegys i’th ober.
Frût dâ bynnar re dhocko
na glasa bys gorfen bÿs.
585 Ow mollath a rov dhyso,
mollath ow eleth kefrÿs.
CAYM
Dha lev, Arlùth, a glêwaf,
saw dha fâss my ny welaf
sur er ow gu.
590 Elhas, my a wor henna,
bones ow fegh moy yn tâ
ès mercy Duw!
Lemmyn dyfreth ov ha gwag
pòr wir dres oll tus an bÿs.
595 My ny wòn leverel prag
gans pob na vedhaf ledhys.
AN TAS DUW
Caym, ny vedhyth indelha;
rag dha ladha den mar qwra,
ev a’n jevyth seyth kemmys
600 a bainys i’n norvÿs-ma
mar pÿdh drog vÿth oll gwrës dhys.
Rag dha verkya my a wra
i’n bÿs den vÿth na’th latho.
Pùb eur oll obereth dâ
605 gwynnvÿs kemmys a’n gwrello.
Hic Deus ascendit ad celum. Tunc veniet Chaym ad Adam patrem suum; et dicit Adam.
ADAM
Ow mab, pyth êth dha vroder?
Prag na dheutha genes dre?
CAYM
Anodho mar’th eus preder,
orth y wethyas govyn e.
ADAM
610 Â! Mylegys i’th ober;
ty re’n ladhas, re’m leouta,
hag ev ahana’ mar ger.
Ow mollath dhyso nefra.
Elhas vÿth pàn y’n kellys –
615 Abel wheg ow mab kerha,
na vythqweth pàn veuv formyes
dhe wodhaf drog a’n par-na,
na Caym pàn y’n denythys.
Pàn veschauns yw an re-ma
620 dre unn venyn wharvedhys.
Govy pàn welys Eva.
Yma Duw whath ow pêwa
neb yw Arlùth dres pùptra.
My ny vynnaf growedha
625 vynytha gans corf Eva.
EVA
Elhas vÿth pàn wrug cola
mar hegol orth ow escar.
Kemmys drog eus ow codha
ha dewedhes hag avarr.
630 Yma ken dhymm dhe ola
dagrow goos in gwir heb mar.
Govy vÿth oll ow pêwa,
ow codhaf lies galar.
AN TAS DUW
Serafyn, dhe Adam kê
635 hag argh dhodho growedha
dre ow gorhemynadow
whath gans Eva y wrê’ty,
hag ev a wra denythy
unn mab dâ heb faladow.
SERAFYN
640 Arlùth, dha vodh my a wra,
dell degoth dhymm in pùb le,
ha bys dhodho wharê â
dhe’n bÿs rag y gùssulya.
Et tunc iet ad Adam et dicit ei.
Adam, an Tas Duw gwelha
645 a erhys dhis growedha
gans dha brias ker Eva,
rag cafos flogh dhe’th servya.
ADAM
Pàn vynn an Tas indelha,
res yw y wruthyl porrês;
650 mar mynn Duw rag an gwelha,
dell fydhyaf, ev a vÿdh gwrës.
Deus, ow howethes Eva,
groweth i’n gwely ahës:
gorhemmyn Duw dres pùptra
655 res yw y vos colenwys.
Nans yw lemmyn tremenys
neb dew cans a vledhynnow
na’m beu dhe wruthyl genes
in kig nag in knes heb wow.
EVA
660 Abàn vynn an Tas a’n nev,
res yw sewya y vodh ev,
pypynag vo.
Dre ras an Arlùth gwelha
ny a dhenyth unn flogh dâ
665 dhyn a servyo.
ADAM
In nomine Dei Patris
indelha dhyn re wharfo.
Wàr an Tas Duw ny a bÿs
y ras dhyn may tanvonho.
Et tunc recedat ab ea paurumper.
MERNANS ADAM
Gwersyow 670 - 916
Et iterum veniet ad eam.
EVA
670 Adam, ny yll bos kelys
an pÿth a dheu i’n dyweth.
Yma flogh genef, genys
dre vodh an Tas Duw inwedh.
Benegys re bo an prÿs
675 may feu gwrës an gorholeth.
Py hanow y fÿdh gelwys?
Lavar dhymmo, er dha fÿdh.
ADAM
Seth a vÿdh y ewn hanow.
An Tas a’n nev, caradow,
680 roy dhodho grâss dh’y servya.
Mos dhe balas my a vynn;
rag sostena bêwnans dhyn
res yw porrês lavurya.
Hic Adam iet ad opus suum.
Hic respirat dicens.
Â, Duw ker, ass oma sqwith!
685 Gwynnvÿs a qwellen unweyth
an termyn dhe dhewedha.
Crev yw gwredhyow an spedhes,
mayth yw ow dywvregh terrys
orta menowgh ow qweytha.
690 Seth ow mab my a dhanvon
dhe yet Paradîs yn scon,
dhe Cherùbyn an gwethyas,
govyn orto mar a’m bÿdh
Oyl a Vercy i’n dyweth
695 dhyworth an Tas Duw a ras.
SETH
A das ker, dhe’th worhemmyn
my â dhy adhesempys.
Saw pandra wrama govyn
ny wòn, na fordh dhe’m negys.
ADAM
700 Lavar anês ow bos vy
a’m bêwnans; my dh’y besy
a leverel gwiryoneth
dhyso a’n Oyl a Vercy
o dedhewys dhymmo vy
705 gans an Tas, a’y dregereth,
pàn veuv châcys
gans an el yn pòr dhefry,
my ha’m gwreg rag gul foly.
Helghyes warbarth a ven ny
710 in mes scon a Baradîs.
Sew olow ow threys leskys.
Ny dÿv gwels an flour i’n bÿs
i’n keth fordh-na may kerdhys
ha ny ow tos alena,
715 my ha’th vamm sur kekefrÿs.
Ty a welvyth an tôknys.
Kyn whylhy meur wolowys,
na dhowt, ny vÿdh ken ès dâ.
SETH
My a wra fest yn lowen
720 dha negys bys i’n gorfen,
a das, colon garadow.
Ny vynnaf lettya pelha.
My a’th pÿs, ow sona gwra
kyns ès mos, heb faladow.
ADAM
725 Kê in kerdh, ow mab avy,
ha nefra ow banath dhys.
Gwra dha negys iredy
kyns dewheles, my a’th pÿs.
SETH
A das, dowt na berthowgh why;
730 wharê my a vynn mones.
Duw a’n nev dre y vercy
my a bÿs dh’agan gweres.
Et tunc iet ad Paradisum; et dicit Cherubyn.
CHERÙBYN
Seth, pandra yw dha negys,
mar hir fordh dos may fynsys?
735 Lavar dhymmo vy wharê.
SETH
A El, my a lever dhys.
Ow thas yw coth ha sqwithys,
ny garsa pelha bêwa;
ha genef ev a’th pesys
740 a leverel gwiryoneth
a’n Oyl dhodho dedhewys
a Vercy y’n jëdh dyweth.
CHERÙBYN
Ajy dhe’n yet gorr dha benn,
nag esel vÿth oll nahen,
745 pypynag oll a wylhy;
ha mir a bùb tenewen,
aspy yn tâ pùb ehen,
whyther pùptra oll bysy.
SETH
Fest yn lowen my a wra.
750 Gwynn ow bÿs cafos cummyas
dhe wodhvos pÿth ’vo ena,
rag y leverel dhe’m tas.
Et respicit; et vertit se, dicens.
Duw, teg a wel yw homma!
Goev a gollas an wlas.
755 Saw a’n wedhen dhymm yma
hy bos sehys marthus brâs.
Saw my a grÿs hy bos sëgh
ha gwrës noth oll rag an pegh
a behas ow thas ha’m mamm,
760 avell olow aga threys:
segh yns oll kepar ha lis.
Elhas pàn dhebrys an tamm.
CHERÙBYN
A Seth, osa devedhys?
Ajy dhe yet Paradîs
765 lavar dhymm pandra welsta.
SETH
Oll a’n tecter a welys
ny yll tavas den i’n bÿs
y leverel benytha:
a frût dâ ha flourys teg,
770 menestrouthy ha cân wheg,
fenten bryght avell arhans
ha peder streth vrâs defry
ow resek adhyworty,
orta miras mayth o whans.
775 Warnedhy yma gwedhen
uhel gans lies scoren,
saw noth oll yns, heb dêlyow;
hag adro dhedhy rusken
nyns esa a’n bleyn dhe’n ben;
780 noth yw oll hy scorennow.
Ha wàr woles pàn verys
my a welas hy gwredhyow
bys in iffarn dewenys
in mesk meur a dewolgow,
785 ha’y branchys in bàn tevys
bys i’n nev uhel golow;
ha hy warbarth dyruskys
kefrÿs ben ha barennow.
CHERÙBYN
Whath mir arta aberveth
790 hag oll ken ty a welvyth
kyns ès dones alena.
SETH
Bos cummyas dhymm gwynn ow bÿs.
My â dhe’n yet desempys,
mar callaf gweles ken tra.
Vadit, introspicit, et revertit.
CHERÙBYN
795 A welsta ken i’n tor’-ma
ès dell esa agensow?
SETH
Unn sarf i’n wedhen yma:
best uthyk heb faladow.
CHERÙBYN
Kê whath tressa treveth dhy
800 ha mir gwell orth an wedhen.
Mir pandra wylhy inhy,
kefrÿs gwredhyow ha scoren.
Iterum vadit in supra.
SETH
Cherùbyn, El Duw a ras,
i’n wedhen my a welas
805 in bàn uhel orth scoren
flogh byhan nowyth genys
hag ev in qwethow mailys
ha kelmys fast gans lysten.
CHERÙBYN
Mab Duw o neb a welsys
810 avell flogh byhan mailys.
Ev a bren Adam dha das
gans y gig ha’y woos kefrÿs –
pàn vo termyn devedhys –
ha’th vamm hag oll an dus vas.
815 Ev yw an Oyl a Vercy
a veu dhe’th tas dedhewys:
dre y vernans iredy
oll an bÿs a vÿdh selwys.
SETH
Benegys nefra re by!
820 Â! Duw, lemmyn gwynn ow bÿs
godhvos gwir oll iredy.
My a vynn mos dhyworthys.
CHERÙBYN
Kemmer try sprus a’n aval
a dhebrys Adam dha das.
825 Pàn varwo, gorr y heb fall
inter y dhens ha’y davas.
Anedha ty a welvyth
teyr gwedhen tevys wharê;
rag ny vêw moy ès treddeth
830 warlergh dha vones dhe dre.
SETH
Benegys re by pùptëdh.
My a’th hordh pòr wir nefra.
Ow thas fest lowenek ’vÿdh
mar scon a’n bÿs tremena.
Et tunc veniet ad patrem Adam et dicit ei.
835 A das ker, my a welas
in Paradîs fenten ras,
ha warnedhy unn wedhen
hir gans meur a scorennow;
hag in cres hy barennow
840 unn flogh mailys gans lysten.
Hèn yw an Oyl a Vercy
o dedhewys dyso sy
dhyworth an Tas Duw a’n nev.
Ha’n el dhymm a leverys,
845 pàn vo treddeth tremenys
ty a dhascor dha enef.
ADAM
Arlùth ker, dhis meur wordhyans,
rag hir lowr yw ow bêwnans.
Kemmer dhyso ow enef.
850 Gwynnvÿs bones dhymm fethys
lavur ha duwhan an bÿs:
fest pell my re’n servyas ev.
A vab, ny dal keles màn:
an pÿth a dheu gwelys vÿdh.
855 Galsof coth ha marthys gwann;
devedhys yw ow dyweth.
An Tas Duw, Arlùth avàn
re’m gorro dhe gosoleth,
ow enef ha’m corf dhe’n lann.
860 Amen peses pob pryveth.
Et tunc morietur Adam, et dicit Seth.
SETH
Tru govy elhas elhas,
bos marow Adam ow thas
gans y gorf a’m denythys!
Kepar dell veuva dremas
865 i’n dor my a vynn palas
toll may fo ino cudhys,
Seth facit sepulcrum et sepellitur Adam. Hic ponet Seth tria grana pomi in ore Adami et dicit Seth.
ha’y wul hir ha down ragtho.
Drocka galar yw dhymmo
y encledhyas mar uskys!
Hic ponet grana in ore Adam.
870 An try sprus in y anow
my a’s gorr heb faladow,
kepar dell veu dhymm erhys.
Bolùnjeth Duw yw hemma.
Res yw porrês an sprus-ma
875 pàn dremenho a’n bÿs-ma
in y anow bos gorrys.
An Tas a nev sur heb fall
a’n gwrug ev dhodho haval.
Pàn dorras e an aval
880 an Arlùth a veu serrys.
LÛCYFER
Aha, Belsebûk, aha!
Awotta unn pervers dâ
lemmyn wharvedhys:
awos oll roweth Adam,
885 bys dhyn omma in unn lamm
ev a vÿdh kerhys.
SATANAS
My a gergh an gwas wharê
benytha rag growedha
genen ny in tewolgow.
890 Belsebûk, dell y’m kyrhy,
fystyn dewhans, gweres vy
ow ton an plos casadow.
Hic descendunt.
BELSEBÛK
My a’th wheres orth y dhon
dhe iffarn kepar hag ôn
895 wàr geyn lowarn py brathky.
Awos oll dha fâss ha’th son,
genen ny y fÿdh dha thron
in ponvotter bynary.
Hic accipiat animam et portabit ad infernum.
SATANAS
Adam, ty a veu gothys
900 pàn eses in Paradîs
avell harlot ow lordya,
ha rag henna desempys
ny a’th teg bys gorfen bÿs
in ponow dhe wrowedha.
BELSEBÛK
905 Hail! ow arlùth in dha se.
Otta kerhys dhis dhe dre
genen ny an harlot brâs
Adam plos, a dhesefsa
warnan conqwerrya nefra.
910 Lemmyn ev yw agan gwas.
LÛCYFER
Ow banath dhywgh why pùpprÿs.
Mar dhâ y whrewgh ow negys
prest in pùb le.
Gorrowgh an fâls-negedhys
915 gans Abel adhesempys
dhe esedha.
LESTER NOY
Gwersyow 917 - 1258
Hic incipit Ordinale de Noe et Nave; et dicit Deus.
AN TAS DUW
Drog yw genef gruthyl den
precyùs haval dhymm certan.
Rag cola orth unn venyn
920 glân ev re gollas an plâss
a'm leuv dhyhow a wrussen.
Pàn wrug e dres ow dyfen,
mes a Baradîs lowen
an el wharê a'n gorras.
925 Ow spyrys ny drig nefra
in corf mab den vÿth i’n bÿs.
Ha rêson yw ha praga
rag y vos kig medhel gwrÿs.
Nyns eus den orth ow servya
930 len ha gwiryon, my a grÿs,
in oll an bÿs saw Noy
ha’y wreg ha’y flehes kefrÿs.
Tunc veniet Deus Pater ad Noe et dicit.
Sa’ bàn, Noy ow servont ker,
deus gene’ pols dhe wandra,
935 ha dhyso my a lever
intredhon taclow pryva.
NOY
A Das Duw in uhelder,
benegys re by nefra,
rag genes in pùb tyller
940 parys ov dhe lavurya.
AN TAS DUW
Noy, mar leun yw an bÿs
lemmyn a sherewynsy
mayth yw dyweth devedhys
ino a gig pùb huny
945 gans pegh mar veur yw flêrys
na allaf sparya namoy
heb gul dial a verr spÿs
wàr pob oll sur marnas ty.
Rag henna fystyn kê gwra
950 gorhal a blankys plainys
hag ino lies trigva –
rômys y a vÿdh gelwys.
Avês hag ajy yn tâ
gans pêk bedhens stanch urys,
955 ha tryhans kevelyn dâ
an lester a vÿdh a hÿs.
Ha hanter cans kevelyn
inwedh ty a wra y les.
In uhelder my a vynn
960 deg warn ugans y vos gwrës.
Wor'tu delergh, daras inn
ty a wra, yw port henwys.
Tresters dredho ty a bynn
adreus, rag na vo degës.
NOY
965 Arlùth, kepar dell vynhy,
an gorhal sur my a’n gwra.
Pÿth yw an ethom dhyn ny
cafos lavur a’n par-na?
Abàn vynnyth pùb huny
970 ladha oll a'n norvÿs-ma
saw unsel ow thus ha my,
ladh ny gansa magata.
AN TAS DUW
Noy, dre dha dhader brâs
ty a bew ow grâss nefra.
975 Kemmer dha wreg ha’th flehes
ha’ga gwrageth gorr gansa.
A bùb ehen best i’n wlas
gorr genes dew anedha.
A bùb kynda edhen vas
980 i’th worhal gwait dew gorra.
Rag liv brâs my a dhoro
a gutho oll an norvÿs,
myns den eus i’n bÿs may fo,
kyns bos deu an liv, budhys,
985 spyrys a vêwnans ino
vynytha na vo gwelys.
Gorgwra dell descaf dhyso.
Pàn vo gwrës my a dheu dhys.
A bùb ehen a gynda
990 gorow ha benow inwedh,
aga gorra ty a wra
in dha worhal aberveth.
Pùb maner boos i’n bÿs-ma
eus dhe dhebry may teleth
995 rag den ha best magata
in dha lester ty a ’fÿdh.
NOY
Arlùth cuv, dha arhadow
y wruthyl res yw dhymmo.
Yth av heb iniadow
1000 dhe wonys adro dhodho.
Hic tranceat ad celum. Tunc iet Noe ad uxorem suam et dicit ei Noe.
NOY
Hedh ow bool dhymmo toth dâ,
ow thardar ha’m mortholow;
my a vynn mos alemma
dhe wruthyl ow negyssow.
GWREG NOY
1005 Mêster, yn scon my a wra.
Dhe’n Tas a nev caradow
pùb ober oll i’n bÿs-ma
a wren re bo plegadow.
Tunc iet ad operandum navem suam et dicit Noe.
Â, Duw ker, ass oma sqwith
1010 prennyer derow ow trehy.
Vycketh powes my ny’m bÿdh,
mar vrew yw ow esely.
Gwynnvÿs a qwellen an jëdh
may fe erhys dhymm hedhy.
1015 Arlùth, warnas tregereth.
Goev a wra dha serry.
Et tunc veniet Deus Pater ad Noe et dicit ei.
AN TAS DUW
Lemmyn, Noy, i’th worhal kê,
ty hag oll mêny dhejy.
Drefen leun ty dhe’m servya
1020 ow cres a’fÿdh bynary.
A bùb best kemmer wharê
gorow ha benow defry.
Oll a’n ÿdhyn ow neyja
gwait copel may kemerry,
1025 anedha dhe sawya has;
rag seythen wosa hemma
dew ugans dëdh my a as
glaw dhe godha awartha.
Kenyver den eus i’n wlas
1030 na tra i’n bÿs ow pêwa
saw unsel ty ha’th flehes
gans liv y whrav dhe ladha.
NOY
A Das benegys dell os,
dha arhadow my a wra.
1035 My a vynn alemma mos
dhe’m gwreg ha’m flehes totta.
Noe dicit ad uxorem suam.
NOY
A brias, heb faladow,
mebyon ha myrhas kefrÿs,
dre vodh an Tas caradow
1040 yma gorhal crev ordnys.
Fystenyn fast bys dhodho,
rag y teu liv wàr an bÿs
may fo pùb den oll ino
ha pùb best warbarth budhys.
GWREG NOY
1045 A vêster ker, my a wra
pùptra kepar dell vynny.
Deun oll dhe’n gorhal toth dâ,
gans liv na wrylhyn budhy.
SÈM
Dell yw gorhemmys dhyn,
1050 my a’s gorr bys i’n gorhal
kefrÿs bestas hag ÿdhyn,
ha Càm degens boos heb fall.
CÀM
Otta saw boos wàr ow heyn:
Jefet degens saw aral.
1055 Awos an Tas fystenyn:
rag own namnag ov pòr dhall.
JAFET
Yma gene’ unn begh dâ –
gora hag ÿs kemyskys –
oll dhe’n bestas eus omma
1060 a gev boos lowr dêwdhek mis.
Et tunc eant omnes intus, homines et jumenta, et dicit Noe.
NOY
In hanow an Tas gwelha,
deun aberveth desempys;
agan gorhal awartha
gans glaw ev a vÿdh cudhys.
1065 Mergh, gwarthek, mogh ha deves
drewgh aberveth desempys;
saw an ÿdhyn benegys
y a neyj qwyck hag uskys.
A Das, dell on dha wythres,
1070 a boll hag a lis formyes,
bÿdh dhyn ny nerth ha gweres,
rag warnas prest ny a bÿs.
SÈM
My a vynn lemmyn tyldya
gwartha an gorhal gans qweth,
1075 ha henna a wra gwitha
na dheffo glaw aberveth.
CÀM
In hanow Duw, dh’y lawa,
tyld e, pò ny a’n bÿdh meth.
Yma ow tegensewa
1080 hager-gowas, wàr ow fëdh.
JAFET
Otta cowas pòr ahas:
Ny’s perth den mara pes pell:
a wrownd an nor strêmys brâs
ow tewraga gans meur nell.
NOY
Dre ras an nev a’gan Tas,
ny a’s feth kyn fo mar fell.
Agan gorhal re neyjas!
Re’n sawyo Arlùth uhel!
. . . . . . . . . .
AN TAS DUW
Marow yw pùptra esa
1090 spyrys a vêwnans ino.
My a worhemmyn wharê
dhe’n glaw namoy na wrello.
An livwooth gwrêns omdenna:
my a gomond scon dodho:
1095 Dh’y dyller kyns êns arta,
Noy gonys may hallo.
NOY
Gallas an glaw dhe ves glân
ha’n dowr my a grÿs bassys.
Dâ yw in mes dyllo bran
1100 mars eus dor sëgh wàr an bÿs.
SEM
My a’s dyllo ahanan.
Ny dheu arta, my a grÿs.
Mar kev carynyas, certan
warnedha y trig pùpprÿs.
Et tunc mittet corvum extra quem ultra non est reversa.
NOY
1105 Gwir dhymm ty a dherivas
a’n varghvran na dhewhela:
yma wàr garynyas brâs,
ow tebry fest dybyta.
An golom glas hy lagas
1110 in mes gwra hy delyfrya:
lelha edhen, ren ow thas,
leverel ny wòn ple fe.
SÈM
My a wra hy delyfrya
wharê, a das caradow,
1115 ha hy a wra aspia
mars eus dor sëgh in neb pow.
Et tunc mittet columbam extra quae statim revertetur ad navem et capietur intus.
CÀM
Hy delyfrya my a wra
in mes in hanow an Tas.
Lemmyn kê aspy yn tâ
1120 mars eus tir sëgh in neb gwlas.
Hic venit columba portans ramum olive in ore suo.
JAFET
Devedhys yw, hag yma
in hy min branch olyf glas.
Hy hemeres my a wra
ajy dhe’n gorhal toth brâs.
NOY
1125 An Tas Duw re bo gordhyes.
Sensys meur on dh’y gara.
Nans yw an lîvow bassys
pàn eus gwÿdh ow teseha.
Ow mebyon, my a’gas pÿs,
1130 in mes whath dyllowgh tressa:
mar kev tir sëgh, my a grÿs
dhyn ny ny dhewhel arta.
JAFET
Kepar dell vynny, a das,
my a wra dha arhadow.
1135 Colom wheg glas hy lagas,
kê, neyj a-ugh lies pow.
Tir sëgh in gwel nag in pras
mar kefyth in gwir heb gow,
ino gwait yn tâ whilas
1140 boos dhe’th ly ha dhe’th kynnyow.
SÈM
Naneyl ogas nag yn pell
ny’s gwelaf ow treneyja.
Hy re gafas diogel
dor desehys in neb le.
NOY
1145 In hanow an Tas uhel,
an gorhal gwren dyscudha.
Bos sëgh ha teg an awel,
dhe Dhuw y coodh dhyn grassa.
Et tunc discooperiant navem, et dicit Noe.
NOY
Gordhyans ha grâss dhys, a Das,
1150 desehys yw an norvÿs.
Nyns eus in gwel nag in pras
tus vew saw ny, my a grÿs.
GWREG NOY
Gwrêns Duw y vodh ha’y vynnas,
pypynag vo in y vrÿs:
1155 pòr wir y allos yw brâs,
in nev hag in tir kefrÿs.
Et tunc veniet Deus Pater ad Noe et stans in platea et dicit.
AN TAS DUW
Noy, my a worhemmyn dhis
kê in mes a’th worhal scon:
dha wreg ha’th flehes kefrÿs,
1160 ÿdhyn, bestas ha prevyon.
Cressyowgh colenwowgh an bÿs
avell kyns, kettep mab bronn.
Rag may fowgh why sostenys,
ewgh dhe wonys gwel ha tonn.
NOY
1165 Dha volùnjeth in pùb le,
Arlùth uhel, my a wra.
In mes a’n gorhal wharê
my ha’m gwreg ha’m flehes â.
In onour Duw, dh’y lawa,
1170 gwren unn alter, teg ha dâ,
may hyllyn sacryfia
dhodho wàr an keth honna.
CÀM
In dewhelans pehadow,
gul alter sur dâ via;
1175 ha dhodho agan lonnow
warnedhy sacryfia.
JAFET
Tecka alter in neb pow
ny alsa den aspia
ès dell eus genen, heb wow,
1180 dres an Mownt Calvaria.
Hic paratur altare et Deus Pater stet juxta.
NOY
Dêga oll a’gan ÿdhyn,
bestas inwedh magata,
warnedhy my a offryn
in gordhyans dhe’n Tas gwelha.
GWREG NOY
1185 Buwgh offrynna my a vynn
wharê wàr an alter-na;
y grâss re dhanvono dhyn
an Tas Duw a wrug pùptra.
SÈM
Colom genef vy yma.
1190 In onour Duw my a wra
wàr an alter hy gorra.
GWREG SÈM
Fesont, onen fat ha dâ,
dhe’n Tas Duw a’n nev gwella
my a offryn heb lettya.
CÀM
1195 Goodh deg scon my a offryn
dhe Dhuw wàr benn ow dêwlin
hag a’s gorr wàr an alter.
GWREG CÀM
Duw a dal dhywgh oll henna.
My a offryn mallart dâ
1200 in gordhyans dhe’n Tas Duw ker.
JAFET
Dhe’n Tas Duw in meur enour
wàr an alter my a worr
grugyar deg hag awhesyth.
GWREG JAFET
In enour dhodho heb fall
1205 my a offryn scon aral,
ha chappon dâ, wàr ow fÿdh.
Et tunc veniet Deus Pater ad Noe, et dicit ei.
Hic incipit Deus Pater
AN TAS DUW
Noy, rag kerensa orthys
my ny gemera’ nefra
tromdial wàr oll an bÿs
1210 na dre dhial pùb ladha.
Cressyowgh colenwowgh kefrÿs
an norvÿs a dus arta.
Wàr ÿdhyn, bestas, pùpprÿs
gallos a’fÿdh warnedha.
1215 Kenyver best eus in tir,
ÿdhyn ha pùscas kefrÿs,
yw gostyth dhywgh yn pòr wir,
hag y boos dhywgh ordenys.
Na dhebrowgh my a ervir
1220 kig gans goos bys worfen bÿs.
Ewgh gonedhowgh termyn hir;
powes ny'gas bÿdh neb prÿs.
NOY
Pandra amônt dhyn gonys
mar serryth orth den, heb wow?
1225 Pàn vo oll dhyn lavuryes,
agan whel a vÿdh mothow.
Dre dromdial wàr an bÿs
ty a wra pùb oll marow.
Mar dhâ yw genef abrÿs
1230 merwel kyns dos drog-ancow.
AN TAS DUW
Noy, rag kerensa orthys
my a wra dhys ambos dâ:
leun-dial wàr oll an bÿs
ny gemeraf vynytha.
NOY
1235 Ambosow orth tryhor gwrÿs,
anedha nyns eus laha;
dre sorr kyn fêns y terrys,
dhe sconya my ny alla’.
AN TAS DUW
My ny dorraf bys vycken
1240 an acord eus lemmyn gwrÿs
intra my ha lynnyath den;
bys vynytha ev a bes.
In record, in tôkyn len,
ow gwarak a vÿdh settyes
1245 in bàn in cres an ebron
na allo bones terrys.
Homma a vÿdh tôkyn dâ
a’n acord eus gwrës, heb fall.
Kyn fynnaf wàr an bÿs-ma
1250 têwlel venjans na dial,
my a vir scon orth honna
hag a’n acord a’m bÿdh cov:
gans liv ny wrav bynytha
ladha an dus, gwyls na dov.
Et tunc recedit ab eo et dicit Noe.
NOY
1255 Arlùth dell os dres pùptra,
dha worhemmyn a vÿdh gwrÿs.
Mos dhe wonys my a wra,
ha’m gwreg ha’m flehes kefrÿs.
ABRAHAM HAG ISAK
Gwersyow 1259 - 1394
Hic pompabit Abraham et postea dicit.
ABRAHAM
My a vynn mos dhe'n templa
1260 ha Duw ena y wordhya
kepar dell goodh dhymmo vy.
Ev yw Arlùth nev ha'n bÿs,
ha henna sur my a grÿs
a leun-golon pòr dhefry.
Hoc descendit Deus Pater.
AN TAS DUW
1265 Abram, Abram, fystena
gwra ha deus dhymmo wharê
rag colenwel bodh ow brÿs.
Res yw dhyso lavurya
unn pols byhan alemma,
1270 dell lavaraf pòr wir dhis.
ABRAHAM
Devedhys ov dhe'th volùnjeth.
Arlùth, porth cov i'n Jëdh Dyweth
a'm enef vy.
Lavar dhymmo pandra wrama.
1275 Y'n gwrav ytho scon i'n tor'-ma
yn pòr dhefry.
AN TAS DUW
Ow bolùnjeth mar mynnyth
y golenwel heb let vÿth,
dha vab Isak a geryth
1280 y offrynna res yw dhys
wàr veneth a dhysqwedhaf
dhyso jy, dell lavaraf.
An covath bÿth ny asaf
mar qwreth dhymm an sacryfîs.
Hic ascendit Deus ad celum.
ABRAHAM
1285 Arlùth ker, an sacryfîs
a vÿdh gwrÿs orth bodh dha vrÿs.
Ow mab Isak offrynnys
ev a vÿdh wàr an meneth.
My a'n gorr wàr an alter
1290 hag a'n lesk gans tan prennyer.
Ny sconyaf in neb maner
a wul oll dha volùnjeth.
Hic veniet ad filium suum.
Ow mab Isak, dhymm y res
dhe Dhuw gruthyl sacryfîs,
1295 dell yw Arlùth bÿs ha nev.
Kemmer dhymmo begh cunys;
gans lovan bedhens strothys,
ha wàr dha geyn dog ev.
ISAK
Otta omma begh cunys
1300 ha fast ev genef kelmys
pòr wir, a das.
Deun alemma desempys
bys i'n meneth yw ordnys
gans Duw a ras.
ABRAHAM
1305 Tan ha cledha yma gene'
lemmyn parys.
Deun alemma rag offrynna
an sacryfîs.
ISAK
Ow thas avy, marth yn tefry
1310 eus dhymm lemmyn.
ABRAHAM
Ow mab kerha, pandra vynta
orthyf govyn?
ISAK
Otta omma yn certan
prennyer genef dhe wul tan
1315 degys adre.
Ple ma an offryn, a das,
a vÿdh leskys dhe Dhuw ras
rag y wordhya?
ABRAHAM
Duw a dhanvon dhyn a'n nev;
1320 herwyth y volùnjeth ev,
ow mab, certan y fÿdh gwrÿs.
My a vynn wàr an alter
gorra lemmyn an prennyer
rag lesky an sacryfîs.
Hic ponit lignum super altare.
1325 My a lever, ow mab, dhys,
Duw dhymmo vy a erhys
may fy dhejy offrynnys
dhodho ev wàr an alter.
ISAK
Y volùnjeth mars ywa,
1330 y offendya ny vynna';
kyn fen marow i'n tor'-ma,
an mernans my a'n kemmer.
ABRAHAM
Kê in bàn wàr an cunys
hag ena groweth ahës
1335 may hylly bones leskys.
A vab wheg, yth ov cudhys:
ow holon yw marthys clâv.
Dhyso jy dell lavaraf,
offendya Duw ny vynnaf
1340 awos den vÿth wàr an bÿs.
ISAK
Bÿdh lemmyn a gonfort dâ.
Pàn yw bodh Duw indelha,
y gemeres my a wra
an mernans certan warnaf.
1345 A das wheg oll caradow,
ow dêwla colm ha'm garrow
gans lovan; fast colmennow
na allen sevel a'm sav.
Mar pedhaf kelmys lemmyn!
1350 Offens vÿth oll er dha bynn -
pàn glêwvyf vy an tan tynn
pàr hap y whrussen fia.
A das ker oll caradow,
ow fainys a vÿdh garow
1355 kyn bos leskys dhe lusow.
A Dhuw, gorr with a'm ena.
ABRAHAM
Â, ow mab ker, na borth awhêr,
Duw a'th wheres.
Ev, Duw a ras, an covath ny as
1360 termyn vÿth nes.
Lemmyn in hast my a'th kelm fast
a verr dermyn.
Gans ow cledha sur dha ladha
scon my a vynn.
Hic descendit Gabriel, et veniet ad Abraham, et tenet gladium ejus.
GABRIEL
1365 Abram, Abram, scon goslow
lemmyn orth ow lavarow
a vynnaf derivas dhis.
ABRAHAM
Pyw os a gêws mar uhel?
Lavar dhymmo diogel
1370 dell y'm kyrhy, my a'th pÿs.
GABRIEL
Abram, my a lever dhys:
el a'n nev ov, danvenys
rag gwitha na ve ledhys
dha vab Isak yw dha joy.
1375 Yn pòr wir Duw a aswon
bolùnjeth oll dha golon.
Rag henna omden yn scon
adhyworto ev defry.
ABRAHAM
A Dhuw ker, re by gordhys!
1380 Bos ow mab dhymmo sawyes
ow holon yw sur yaghhës.
Nyns eus Arlùth vÿth saw ty.
In gordhyans dhodho omma
offrynnyaf an keth mols-ma,
1385 in le Isak, y settya
wàr an alter dhe lesky.
ISAK
Tan i'n cunys gorraf uskys;
whetha a wrav.
A Dhuw a'n nev, clêw agan lev,
1390 dell y'th pysaf.
ABRAHAM
An sacryfîs dhe Dhuw yw gwrÿs,
deun ny dhe dre.
Ow mab Isak, scon deus in rag;
gwra ow sewya.
MOYSES
Gwersyow 1395 - 1898
Hic venit Moyses et dicit, et Deus Pater stet ante ipsum.
MOYSES
1395 Yma marth dhymm a unn dra -
a'n pÿth lemmyn a wela':
an bos ’nos dywy a wra
saw nyns usy ow lesky.
My a vynn mos dhe viras
1400 hag a wodhvyth kyns dones
adhyworto oll an câss.
Tra astranj yw dhymmo vy.
AN TAS DUW
Moyses, Moyses, sav ena:
na nes na dheus na felha,
1405 rag ny vynnaf. Dhyworthys
dy’sk dha ’skyjyow qwyck dhe ves.
Sevel wàr dir venegys
a wreth, dell lavaraf dhys.
Ha my yw Duw dha dasow,
1410 Abram, Isak, sur heb wow,
ha Jacob inwedh kefrÿs.
MOYSES
Ny allaf miras i'th fâss
rag golowder: ny'm beus grâss
a whythra warnas unn prÿs.
AN TAS DUW
1415 In Ejyp whyrvys yw cas:
ow fobel vy grêvyes brâs
gans Faro yw mylegys
ymôns dhymmo ow cria.
Rag an lavur eus dhedha
1420 bÿth ny yllons omweres.
Res yw dhys mones ytho
bys in Ejyp dhe Faro,
ha lavar my dh'y warnya
bÿth na wrella compressa
1425 ow thus eus trigys ena
rag dowt myshef dhe godha.
Ty a wra wosa hemma
gorra an dus alena
bys in tireth a dhenwa
1430 lanwes leth ha mel kefrÿs.
Ny vynnaf orta bones
napell ena yn dysês,
dell lavaraf dhys, Moyses.
Wàr dha lergh bedhens rêwlys.
MOYSES
1435 Arlùth, ny vynnons cresy
na clêwes ow voys avy
awos my dhe gows dhedha,
ha tus vian ha tus vrâs.
Ny wrug Duw dhymm dysqwedhes
1440 vÿth; ny'n crysons ev nefra.
AN TAS DUW
Cows er dha fÿdh a verr dermyn:
pandra sensyth i'th leuv lemmyn?
Lavar, Moyses.
MOYSES
Gwelen a brenn a wrav sensy.
1445 Ty yw chyften ha Duw dhyn ny,
leun my a grÿs.
AN TAS DUW
Towl an welen oll yn tien
dhe'n dor uskys;
ty a welvyth sur yn perfeth
1450 merkyl teg gwrÿs.
MOYSES
A Dhuw a ras, serpont yw hy
euth hy gweles. Own a'm beus vy.
Crena a wrav.
AN TAS DUW
An lost kemmer dhedhy in bàn
1455 i'th torn heb ger syns e dh' honen,
dhys lavaraf!
MOYSES
A Arlùth ker, my a'n kemmer
in bàn wharê -
an welen-ma in hy hynda
1460 trailyes arta.
AN TAS DUW
Gwith an welen-ma yn tâ
ha den vÿth drog dhys ny wra,
ha'm grâss a rov lemmyn dhis.
Hedre vo in dha herwyth
1465 fethys nefra ny vedhyth
gans tebeles wàr an bÿs.
Na borth own vÿth, na vÿdh trist,
rag my a vÿdh genes prest
orth dha weres in pùb le.
1470 Kê alemma desempys,
ha gwra oll dell leverys
ha'm grâss dhyso my a re.
MOYSES
Dhe Ejyp yth av uskys
rag colenwel bodh dha vrÿs,
1475 Arlùth a ras.
Gwynn y vÿs pàn veu genys
a allo gul dhys servys;
a'y gov ny'n gas.
Hic Deus ascendit ad celum.
. . . . . . . . . .
Hic pompabit rex Pharao et postea dicit Moyses.
MOYSES
A ty dhen, Mytern Faro,
1480 Duw a'm danvonas dhyso
dhe wovyn prag yw genes
pùnsya y dus mar gales
eus trigys ajy dhe'th wlas.
Ahanas marth a'n jeves.
FARO
1485 Â! Pÿth yw an keth Duw-na
may res dhymmo i'n tor'-ma
a glêwes oll y voys ev?
Y aswon certan ny wrav.
Pobel Israel ny asaf
1490 na's gorren y dhe whel crev.
ARON
Ha dhyso Duw a erhys
may fe y dus oll gesys
dhe wul dhodho sacryfîs,
dell yw ev galosak brâs.
1495 Mara qwreth aga lettya
na allons len y servya,
my a lever i'n tor'-ma
venjans crev a goodh warnas.
FARO
Owt warnowgh, a dhew atla!
1500 Pandra wrewgh ow reprêva,
ha my omma in ow hel?
Y a vëdh gweythys cales
hedre vôns y in ow gwlas,
rag nyns owgh ma's dew lorel.
MOYSES
1505 A ny vynta obeya
dhe Dhuw a wrug dha formya
hag a formyas nev ha'n bÿs?
Res yw dhis ino cresy
ha leun-fydhya, yn tefry,
1510 boken ny vedhyth selwys.
Descendit Pharao.
FARO
Ty a hevel muskegys
hag in gockyneth gyllys!
Awos an Duw a gêwsyth,
y bobel ny vÿdh sparyes:
1515 isel y fedhons gweythys,
kefrÿs in nos hag in jëdh.
Ha my a with hardh na ve
den vÿth oll sur anedha
dhe wul dhe Dhuw sacryfîs.
1520 Mar qwra, godhvedhys mar pÿdh,
yn scon dyswrës ev a vÿdh
ha dhe'n mernans cot gorrys.
ARON
Ny vynnyth clêwes Duw ker,
lemen mos dhe'n caletter.
1525 Dha golon yw cales brâs.
Mar ny wreth omamendya,
ev a wra tynn dha bùnsya,
may leverhy ogh elhas.
Ascendit Pharao.
FARO
Owt warnas, harlot penn cog!
1530 Scon in mes qwit a'm golok!
Na drig i'm cûr.
Mar a'th cafaf, re Jovyn,
y'th ladhaf kyns ès vyttyn
a'm dywleuf, sur.
Moyses ambulat in platea.
MOYSES
1535 Bÿth na vynn an keth den-ma
trailya dhe Dhuw awartha
awos lavar leverys.
ARON
Ny yllyn tra vÿth dhodho.
Myshyf a goodh warnodho,
1540 yn certan, hag a verr spÿs.
. . . . . . . . . .
KENSA MESSEJER
Lowena dhe flour an bÿs!
Yma câss brâs wharvedhys
ha codhys wàr dha bobel.
Ny yllons bos nyverys –
1545 an dus yw marow iwys.
Nyns yw plêsyes Duw Israel
FARO
Owt, owt, owt, elhas, elhas,
bos wharvedhys in ow gwlas
myshyf a'n par-ma codhys!
1550 Lavar dhymm kyns mones
py tyller yma Moyses
ha py cost yma trigys?
KENSA MESSEJER
In mesk an flehes Israel
desky laha Duw uhel
1555 a wra dhedha dëdh ha nos.
Yma ow cul sacryfîs,
ha'y bobel ev kekefrÿs,
dhe'n keth Duw-na gans meur tros.
An dowr ha'n ÿs yw posnys
1560 mayth eus meur a dus dyswrÿs
ha bestas certan i'th wlas.
Nyns yw aga Duw plêsys
genes sy pàn os pùnsys,
ty ha'th pobel, mar gales.
FARO
1565 Elhas lemmyn pandra wrav?
Consler jentyl, y'th pesaf
a ry dhymmo cùssul dhâ.
Ow holon yw clâv marthys
bos drog a'n par-ma codhys
1570 in ow gwlascor i'n tor'-ma.
CONSLER (SQWIER)
Mar mynnyth bones in es,
res yw dhys gorra Moyses,
Aron a'th wlascor in mes,
ha'ga fobel oll gansa.
1575 An benenes ha'n flehes
bedhens in mes exîlyes
na dheffo onen i'n bÿs
dhe driga omma nefra.
FARO
Ow vanath dhis, Conseler.
1580 Gul wàr dha lergh heb dhanjer
mynnaf yn scon.
Pòr wir my a vynn mones
dhe gêwsel sur orth Moyses,
inwedh Aron.
Hic descendit Pharao.
1585 Moyses, my a gomond dhis
ha dhe Aron kekefrÿs
mayth ellowgh in mes a'm gwlas.
Tus, benenes ha flehes,
omma ny vedhons gesys,
1590 dell lavaraf dhywgh a'n câss.
Pùb den oll degens ganso
y bÿth, an myns a allo,
wàr aga heyn fardellow.
Mesk ow fobel ny vynnaf
1595 na felha agas godhaf.
Ewgh alemma dhe gen pow.
MOYSES
Ny vynnyth dhe bobel Duw
gasa cres dhyn in neb tu
awos triga i'n pow-ma.
1600 Ty a vÿdh pùnsys pòr dynn
rag dha dhrog a verr dermyn
gans Arlùth nev awartha.
ARON
Res yw mos mes a'n wlas-ma.
Nyns eus triga na felha,
1605 dell hevel, dhyn ny omma.
Ny vedhyn gesys in cres.
MOYSES
A Dhuw a nev, dha besy
a leun-golon gweres ny
na'gan be ny vylyny
1610 gans Faro yw mylegys.
. . . . . . . . . .
CALEF
Tus, benenes ha flehes,
ymôns omma devedhys
ha'ga fÿth gansa,
moy ès cans vil in nùmber.
1615 Y a dremen heb dhanjer
usy Duw ker ow cordhya.
JOSÙE
Genef yma fardel pòr dhâ
wàr ow heyn sur.
A Dhuw a nev, clêw agan lev.
1620 Gwith ny i'th cur.
MOYSES
Dhe Arlùth nev yth owgh druth.
Deun alemma dhe'n Mor Rudh,
tus, benenes ha flehes,
dhe'n Tireth a Dhedh'wadow
1625 yw rës gans Duw caradow
dhyn ena rag bos trigys.
FARO
Gallas Moyses ha'y bobel
mes a'm gwlas. Hy yw dhe well
yn pòr wir, wàr ow ena!
1630 My a vynn aga sewya
ha warbarth aga ladha
kyns my dhe drailya dhe dre.
Ascendit super equum.
KENSA SOUDOR
Bysy yw dhywgh fystena
kyns ès y dhe dremena
1635 an Mor Rudh, sur.
Ymôns arâg pell gyllys,
dell lavaraf an gwir dhys.
Lemmyn bÿdh fur.
Hic descendit Gabriel.
FARO
Deun alemma, marhogyon,
1640 kefrÿs inwedh sqwieryon,
wàr aga lergh fystenyn.
My a vynn aga ladha,
ny vynnaf onen sparya,
marow vedhons kyns vyttyn.
CALEF
1645 Moyses, dhyso lavara',
ty a gamwruk i'n tor'-ma
mes a Ejyp a'gan dry.
Bÿth ny yllyn tremena
an mor-ma, wàr ow ena.
1650 Nyns eus trumach vÿth dhyn ny.
JOSÙE
Ow tos yma Syr Faro
hag ost brâs pòr wir ganso,
dell lavaraf dhywgh whywhy.
Elhas! Lemmyn pandra wren?
1655 Marow vedhyn, kettep penn.
Nyns eus scappya dhyn nyny.
MOYSES
Na dhyscresowgh Duw a nev,
rag ev a glêw agas lev.
Gwrewgh why trestya in y grâss.
1660 Dell lavaraf vy dhywgh why,
ev a omlath ragon ny.
Gesowgh dhe ves croffolas.
GABRIEL
Duw a erhys dhys, Moyses,
dha welen hy hemeres
1665 ha gweskel an mor gensy.
An dowr a eger alês
may hylly yn tâ kerdhes –
ty ha'th pobel oll dredhy.
MOYSES
Gordhyans dhys, a Dhuw a ras,
1670 pàn danvensys dha gannas
rag Faro dh'agan gwitha.
Lavaraf dhywgh, a dus vas,
kekefrÿs bian ha brâs,
lemmyn gwrewgh oll ow sewya.
Percutit mare.
1675 In hanow Duw, ty morlan,
my a'th wysk gans ow gwelen.
Egor alês fordh dhyn ny
may hyllyn mos dhe'n tireth
yw ordnys dhyn yn perfeth
1680 gans Arlùth nev, yn tefry.
SECÙND SOUDOR
Dell lavaraf, arlùth, dhys,
yma Moyses pell gyllys
i'n mor, dell hevel dhymmo,
arâg dewhans ow kerdhes,
1685 an dowr ow fysky alês
pùb eur oll adhyragtho.
SQWIER
Oll y bobel – ymôns y
orth y sewya pùb huny,
ha'n mor a bùb tu dhedha
1690 ow sevel avell dyw fos.
Gwithys yns ajy dhe glos.
Ny's budh dowr certan nefra.
FARO
My a vynn aga sewya,
dhe'n mernans aga gorra,
1695 kekefrÿs bian ha brâs.
Ny vynnaf certan gasa
onen vÿth oll dhe vêwa,
pynag a wharfo a'n câss.
Owt, govy, elhas, elhas!
1700 Codhys warnan an mor brâs!
Ny a vÿdh cowal-budhys.
Duw Moyses a wrug hemma.
Nyns eus bêwa na felha.
Yth on warbarth myshevyes.
SQWIER
1705 Elhas, govy! Budhys on ny,
ny wren scappya.
Myshyf lemmyn codhys orthyn
nyns eus bêwa.
Et veniet Moyses et Aron et facit eis habitacula, et dicit Moyses.
MOYSES
My a vynn gruthyl castel
1710 ha drehevel dhymm ostel
ino james rag triga.
Abàn yw mytern Faro
budhys ha'y ost oll ganso,
ny a'n bÿdh cres dhe vêwa.
CALEF
1715 Moyses wheg, ny a dhreha
ragon chy pols dhe wonys,
rag ny a yll gul scovva
ow cortos bos goskesys.
JOSÙE
Awot omma onen dâ
1720 ragon ordenys parys.
Lemmyn agan sona gwra
kyns ès bones anedhys.
MOYSES
Banath an Tas re'gas bo
hag ev prest re'gas gwitho
1725 venytha in cosoleth,
ha'y grâss dhywgh why re wrauntyo
nefra dhe blegya dhodho
i'n dallath hag i'n dyweth.
Ascendit super montem.
My a wel teyr gwelen gay.
1730 Ny welys tecka, re'm fay,
bythqweth abàn veuv genys.
In gwirder, an teyr gwelen
yw dysqwedhyans ha tôkyn
a'n Try Ferson i'n Drynsys.
1735 My a vynn aga threhy,
pypynag oll a wharfo,
ha'ga don genef in chy
gordhyans dhe'n Tas Duw may fo.
Scindit virgas.
ARON
Benegys yw an gwel-ma
1740 pàn eus sawor sur mar dhâ
ow tevos anedha y.
A losowys oll a'n bÿs
mar wheg smyllyng, my a grÿs,
ny dhothya bys vynary.
MOYSES
1745 Benegys re bo an Tas
a vynnas dysqwedhes dhyn
gwelyny a gemmys ras,
leun a vertu, pùb termyn.
Dhyworta ma'gan bo grâss
1750 aga mailya my a vynn
gans meur a reouta brâs
in sendal hag in owrlyn.
JOSÙE
Govy vÿth pàn veuv genys,
a dorr ow mamm denythys,
1755 na vythqweth pàn denys bronn.
Gans nader yth ov gwenys
hag oll warbarth venymys
a fin an troos dhe'n golon.
MOYSES
Mar mynnyth cresy certan
1760 nag eus Duw lemen Onen
a gotho ino cresy,
ty a saw a'n troos dhe'n penn
dre vertu an teyr gwelen
mar scon dhedha dell ymmy.
JOSÙE
1765 My a grÿs in Duw an Tas
hag a'th pÿs in cheryta,
Moyses, dell osa demas,
ow sawya dre dha byta.
MOYSES
Amm dhedha adhesempys
1770 in hanow an Tas a'n nev,
Try Ferson, Unn Duw henwys,
ha sur y leha dha grêf.
JOSÙE
Â, Duw, lemmyn gwynn ow bÿs,
sur, abàn y'm sawyas ev!
1775 Y wordhya y teleth dhis
mar uskys pàn glêw dha lev.
. . . . . . . . . .
CALEF
Elhas, Moyses, ogh, tru, tru!
Shyndyes ov gans cronak du
ha whethys gans y venym
1780 ow cùsca in hans i'n hal.
Leskys ov a'n kil dhe'n tâl.
In cheryta gweres dhymm.
MOYSES
Duw a nev a glêw dha lev,
saw gwait may whrylhy cresy
1785 lemmyn i'n Tas a wrug nev,
tir ha mor, ha den a bry.
CALEF
Pòr wir mar leha ow grêf,
my a'n afyth dyso sy,
ken Arlùth agesso ev
1790 ny'n gordhyaf bys vynary.
MOYSES
Amm lemmyn dhe'n gwelyny
abarth an Tas venegys,
hag y a wra iredy
a bùb cleves dhis yêhes.
CALEF
1795 Arlùth, venegys re by!
Dell osa Duw heb pehas,
sawyes yw ow esely
oll a'n venym ha'n cleves.
JOSÙE
Moyses, mars os profus lel,
1800 res yw dhyso diogel
ry dowr dhyn ny dhe eva.
Mar ny wreth, heb faladow
meur a'n bobel a verow,
ha henna dieth via.
MOYSES
1805 An Tas a'n nev dre y grâss
a dhanvon dhywgh agas whans,
rag y servons in neb plâss
ny's tevyth fowt a gyvyans.
JOSÙE
Dha Dhuw plos tejy ny re
1810 naneyl dhyn boos na dewas;
rag henna dhys my a de
gordhya Jovyn venegys.
MOYSES
Aron wheg, pÿth a gùssul
a reth dhymm orth an vresel
1815 ha son a'n debel-bobel?
Rag dewas mar ny's tevyth,
yn certan y a drail fÿdh
hag a wordh duwow tebel.
ARON
My a lever, ow broder,
1820 ny a vynn mos dhe besy
wharê wàr an Arlùth ker,
dell ywa leun a vercy,
may rollo in neb tyller
dowr dhe eva dhedha y,
1825 na allons in neb maner
cafos ken dhe dhyscresy.
MOYSES
A vroder, ow banath dhis,
rag dha gùssul yw pòr dhâ.
Gweres dewhans, my a'th pÿs,
1830 ow fesadow dres pùptra.
Hic orat in monte.
A Das Duw i'th wolowys,
clêw galow an bobel-ma:
dowr may fôns y dysehys
a vêwnans ry dhedha gwra,
1835 na allons cafos chêson
dhe wruthyl crothval na son
warnas, a Das venegys.
Mes pàn vôns dysehys glân
y a dhenagh yn certan
1840 aga duwow mylegys.
Hic descendit Deus Pater.
AN TAS DUW
Moyses, kemmer dha welen,
ha ty ha'th vroder Aron,
arâg an debel-bobel.
Gwask gensy dywweyth an men,
1845 hag y res gover fenten,
mar erhyth dhodho, heb fall,
may hallo tus ha bestas
ha myns a vynho eva,
may whrello an debeles
1850 ow gweres menowgh dhedha.
MOYSES
A Das, Duw ker venegys,
ny yllyr re dha wordhya,
rag pùb eur oll dha wythres
yw dâ ha meur dha byta.
1855 A bòr fâls-dyscryjygyon,
tebel agas manerow,
na gresowgh a leun-golon
bos an Tas Duw heb parow,
pàn yllyn ny intredhon
1860 dry dowr a'n men flynt garow
dre ras an Tas a-uhon,
gwir-Dhuw in y oberow.
Hic percutit bis silicem et fluit aqua.
CALEF
Moyses, sur my re behas
hag a henna a elow
1865 mercy wàr Dhuw agan Tas
may haffo an pehosow.
AN TAS DUW
Rag na wor'sys ow hanow
arâg an Flehesygow
a Israel, dyscryjygyon,
1870 ny's gorryth heb faladow
dhe'n Tir a Dhedhewadow,
ty na dha vroder Aron.
MOYSES
Ow Arlùth ker, cuv colon,
pyw ytho a's hembronk dhy
1875 mar ny wrav vy nag Aron
aga lêdya bynary?
AN TAS DUW
Whath oll bêwa y a wra
nyns â den vÿth vynytha
a'n keth re-na dhe'n Tir Sans
1880 marnas Calef ha Josùe,
rag y dhe vynnas gordhya
fâls-duwow erbynn crejyans.
Hic Deus ascendit ad celum.
MOYSES
My a wor yn tâ lemmyn
na'm beus bêwa na felha.
1885 Devedhys yw ow thermyn
a'm bêwnans sur i'n bÿs-ma.
Mos dhe blansa my a vynn
i'n dor an teyr gwelen-ma.
Goev neb a wordh Jovyn
1890 ha serry Duw awartha.
Hic Moyses plantat virgas in Montem Thabor.
In gordhyans dhe'n Tas a nev
my a wra agas plansa;
ha trigowgh dh'y ordnans ev,
gwredhyowgh ha tevowgh arta.
1895 Arlùth Duw ker, clêw ow lev
ha gorr vy dhe lowena,
ha'm spyrys dhyso recêf
in manus tuas, Domine.
Et tunc morietur Moyses.
. . . . . . . . . .
MYTERN DAVYTH HA'N TEYR GWEL
Gwersyow 1899 - 2104
Et ludet rex David et ipse pompabit.
MYTERN DAVYTH
Wosa cows ha lavurya
1900 an vaner a via dâ,
kemeres croust hag eva
ha powes wosa henna.
Botler, fystyn heb lettya;
doro dhymm an gwin gwelha.
1905 Res yw dhymm porrês cùsca;
posyjyon i'm penn yma.
BOTLER
Ow arlùth ker, na vÿdh serrys,
kettoth ha'n ger my a dheu dhys
in pùb tyller dhymm may fo res,
1910 prest heb dhanjer bedhaf parys.
Parles, vous et synour min.
Rag gwell dewas vyttëth win
nyns â in agas ganow.
I'n pow-ma nyns eus gwell gwin,
1915 rag hemma yw pyment fin.
Ÿv, ow arlùth heb parow.
MYTERN DAVYTH
Banath sewes, botteler!
An dewas yw dâ ha cler,
re Dhuw an Tas!
1920 My a vynn lemmyn cùsca.
Yma hun orth ow grêvya
marthys yn frâs.
CONSLER
Ewgh growedhowgh, ow arlùth,
may haller agas cudha
1925 gans dyllas rych, dell degoth
dhe vytern a dynyta.
. . . . . . . . . .
AN TAS DUW
Gabriel, fystyn wharê,
bys in Jerùsalem kê.
Dhe Vytern Davyth lavar
1930 ev a gev in Araby,
in Mownt Tabor, gwelyny
a blansas Moyses heb mar.
A's drêns dhe Jerùsalem
rag y fÿdh Mab in Bethlem
1935 genys a dhaspren an bÿs,
hag anedha crows y whrer
rag crowsa Crist ow Mab ker.
Neb a'n gordhyo gwynn y vÿs.
GABRIEL
A Das, dell os leun a ras,
1940 my a wra oll dell vynhy
dha worhemmyn in pùb plâss,
dell degoth dhymm heb iny.
Et tunc veniet ad regem David, ipse solus, et dicit Gabriel.
Davyth, dhe Araby kê,
dhe veneth Tabor wharê.
1945 Dog alena teyr gwelen
a wrug Moyses dhe blansa,
ha dro y genes dhe dre,
dhe Jerùsalem yn fen.
Y fÿdh ethom anedha
1950 dhe gynda mab den defry,
may fo res unn jëdh a dheu
guthyl crows anedha y.
Tunc rex vigilando dicit admirando.
MYTERN DAVYTH
Bene dicite Dominus!
My re welas i'm hunros
1955 adhyragof el dyblans.
Ev a erhys dhymm kerhes
a Mownt Tabor gwel a ras
ma'n bedhen dredha selwans.
Ow messejer, kergh ow hourser
1960 dhe varhogeth:
oll tus ow chy, dewgh genef vy,
bryntyn ha keth.
MESSEJER
Ow arlùth, by Godys day,
parys yw an stêda gay,
1965 inwedh an courser melen,
kefrÿs hackny ha palfray –
ymôns in nobyl aray.
Arlùth, pàn vynhy, eskyn.
MYTERN DAVYTH
Messejer, ow banath dhys.
1970 My a vynn adhesempys
marhogeth wharê bys dy.
I'n ewn fordh dy mayth yllyn,
may fen hembrynkys pesyn
an Tas Duw, leun a vercy.
Hic descendit rex David.
1975 In nomine Dei Patris
a nev, mynnaf eskyna;
ejus atque spiritus
re worro with a'm ena.
Tunc equitabit.
Benegys re bo an prÿs
1980 may whrug an el ow gwarnya.
Awotta ny devedhys
bys i'n meneth heb lettya.
Dyskynnowgh, kettep mab bronn.
Otta an gwel dhyragon
1985 glas ow tevy.
In enour brâs dh'agan Duw meur
an gwel a ras dhyworth an leur
gwrav dhe drehy.
CONSLER
An re-ma yw gwel a ras,
1990 rag ny glêwsowgh in neb plâss
sawor a'n par-ma vythqweth.
Yma Duw i'n tyller-ma,
my a wor lemmyn yn tâ,
pàn yw mar wheg aga eth.
MYTERN DAVYTH
1995 Whethowgh menstrels ha tabours
tryhans – harpys ha trompours,
cythol, crowd, fyll ha sautry,
salmùs, gyttrens ha nacrys,
organs, inwedh cymbalys,
2000 recordys ha symfony.
Ad equestres.
Lemmyn pùb oll eskynens
in hanow an Tas Duw ker
ha wor'tu ha tre fystenens,
kefrÿs marhak ha sqwier.
DEN DALL
2005 Arlùth ker, dhymmo gweres
gans dha wel in neb maner.
Dall ov, ny allaf gweles.
Son vy gansa heb dhanjer.
DEN CLOPPEK
Dhymmo evredhek inwedh
2010 ro nerth dhe gerdhes yn fas,
ha my a grÿs yn perfeth
aga bos gwel a veur ras.
DEN BODHAR
Dhe dhen bodhar na glêw vÿth,
Mytern ker, dre grâss an Tas
2015 A'n gwel gweres mara'm bÿdh,
dhe Dhuw dhe voy y whòn grâss.
MYTERN DAVYTH
My a's gweres pùb huny
mar mynnowgh perfeth cresy
dre ras an gwel bos sawyes.
2020 In nomine Patris et Filii
atque Spiritus Sancti
salvi modo eritis.
DEN DALL
A Das, benegys re by!
Lemmyn saw oll on nyny
2025 a'gan dysês sur heb mar.
Gordhyans dhe'n Tas Duw a'n nev
lemmyn clêwes agan lev.
An re-ma yw gwel heb par.
MYTERN DAVYTH
Hic descendit de equo.
Lemmyn pùb dieskynnes.
2030 Saw kyns ès i'n tour mones
leverowgh dhymm, company,
py le fÿdh an gwel plynsys
may fôns moyha enorys
ha'n gwelha may whrôns tevy?
CONSLER
2035 Hedre ven ow predery
in glasyjyon gesowgh y
aga theyr dhe wrowedha,
hag ordenowgh gwethysy
dh'aga aspia bysy,
2040 wàr bain brâs dh'aga gwitha.
MYTERN DAVYTH
Re'm fay, hòn yw cùssul fin.
Botler, my a worhemmyn
ha'th coweth gwithowgh why y,
ma na vôns in neb maner
2045 remuvys dhe gen tyller –
wàr bain tenna ha cregy.
Rag my a vynn pols cùsca
venytha kyns ès debry;
sqwith ov dre veur lavurya;
2050 powes my a vynn defry.
Rex David ascendit in tentum.
MESSEJER
My a's gwith gans meur enour,
na vo hardh den i'n bÿs-ma,
kyn fe mytern pò emprour,
dh'aga gorra alemma.
BOTLER
2055 Emprour na mytern gwlas,
na sôdon kyn fo mar vrâs,
a fyll aga remuva.
In despît dh'y dhewlagas
my a with an gwel a ras
2060 in Jerùsalem nefra.
MESSEJER
Coweth, groweth a'n eyl tu
hag aspy ahas ha glew
arâg hag adenewen.
Mar teu neb gwas ha ladra
2065 an gwel dhyworthyn pryva,
meth vÿdh oll dh'agan ehen.
BOTLER
Na lader by my vallock,
kyn fe vÿth mar vrâs qwallok
na mar hautîn a'y vody.
2070 Cùsk wàr dha dorr ha powes.
Mar mynnyth cafos mowes,
my a'th worr scon bys dhedhy.
. . . . . . . . . .
Tunc rex evigilando a sompno ibit ad virgulas et dicit.
MYTERN DAVYTH
Cosel my re bowesas.
Ass yw wheg an hun myttyn!
2075 Gordhyes re bo Duw an Tas
in y ober pùb termyn.
Dyworto ma'm boma grâss,
mos dhe blansa my a vynn
an gwel gans reouta brâs
2080 in neb plâss teg hag ilyn.
SECÙND MESSEJER
Arlùth ker, gwelha dha vrÿs,
yma tra varth wharvedhys.
Haneth sur an keth gwel-ma
i'n dor ymôns oll gwredhyes
2085 ha'n teyr dhe onen jùnyes
abàn ethowgh alemma.
MYTERN DAVYTH
Gordhyans dhe'n Tas, Arlùth nev,
a'm leun-golon my a bÿs;
rag leun-galosek yw ev
2090 hag in pùb ober marthys.
Ibit ad virgulas.
I'n plâss may môns y a sev,
dredho ev pàn yns plynsys.
Na wrello y vodh goev;
y'n jevyth meur a dristys.
2095 In enour dhe'n prenn may fo,
my a vynn bos garlont gwrÿs
a arhans adro dhodho,
rag godhvos pÿth vo y hÿs.
BOTLER
Yma onen dhywgh parys,
2100 a arhans pur ha fin gwrÿs.
My a's gorr adro dhodho,
may haller godhvos dha wir
ha gweles in bledhen hir
pygemmys hÿs may teffo.
. . . . . . . . . .
MYTERN DAVYTH HA BERSABE
Gwersyow 2105 - 2270
Et dicit rex David ad Bersabe abluendo vestem in rivilo.
MYTERN DAVYTH
2105 Damsel, er dha jentylys,
dysqwa dhymm a'th kerensa;
rag bythqweth my ny welys
benyn dhymm a well plegya
whath in neb le.
2110 Rov dhys ow thour, hel ha chambour;
bedhaf dha wour;
warbarth ny a drig nefra.
BERSABE
Ow arlùth ker caradow,
mytern os wàr oll an bÿs:
2115 assa via plegadow
genef gruthyl bodh dha vrÿs,
a callen heb keladow
ha dowt ow bos helerhys.
Mar cothfa an casadow,
2120 dystowgh y fien ledhys.
Bersabe tranceat domum cum rege David.
MYTERN DAVYTH
Bersabe, flour oll an bÿs,
certus rag dha gerensa
Syr Ùrry a vÿdh ledhys;
my a'n te dhys re'm leouta.
2125 Rag oll ow yêwnes pùpprÿs
ty a vÿdh pòr wir nefra.
Groweth i'n gwely ahÿs
may hyllyf genes cùsca.
BERSABE
My ny allaf dha naha,
2130 lemen pùptra oll grauntya
dhyworthyf a wovynhy.
Ow arlùth wheg oll, ladh e,
ken ev a wra ow shyndya
mar clêw vÿth a'gan gwary.
MYTERN DAVYTH
2135 Ow holon ger caradow,
Duw re'th ros flour hy hynsa.
Ev a vÿdh heb faladow
marow rag dha gerensa.
Ùrry, ow marhak gwelha,
2140 my a vynsa dha besy,
gorr ost genes ervys dâ
dhe omlath, dell y'm kyrhy.
Unn escar brâs dhymm yma
wàr ow thir ow cul mêstry.
2145 Marhogeth my ny alla':
yma cleves i'm body.
ÙRRY
Syr Arlùth ker, dell vynhy
my a wra prest heb iny
oll dhe'm gallos vynytha;
2150 ha dell oma marhak len
venytha ny dhov a'n plain
erna'n prenho an gwas-na.
MYTERN DAVYTH
A Ùrry, ass os jentyl!
My a'th car meur, re'm peryl,
2155 rag dha worthebow yw teg.
Gwait bos arâg i'n voward,
ma na vy sensys coward
nag awos den vÿth ownek.
ÙRRY
Ow arlùth, my a'n te dhys
2160 re'n ordyr a recêvys,
ny'm prev den wàr gowardy;
rag my a vÿdh an kensa
bomm i'n viaj a rollo
hag a broffo ow mêstry.
2165 Farwèl, ow arlùth gwelha;
ny vynna' strechya pelha.
Son vy kyns mos, my a'th pÿs.
MYTERN DAVYTH
Ow banath dhys vynytha.
Ow messejer genes â
2170 ha'm botler, kefrÿs ervys.
ÙRRY
Res yw dhymm kêwsel defry
orth ow gwreg kyns mos adre.
Mars ellen heb cows orty,
hy holon hy a dorsa.
Dicit ad Bersabe.
2175 Bersabe, ow wheg avy,
res yw dhymmo lavurya
dhe unn vatel iredy,
saw dystowgh hy a vÿdh deu.
Hic paratur et armatur Urias.
BERSABE
Na gewgh why, wàr ow ena,
2180 dhyworthyf vy vynytha!
Ma ow holon ow ranna
pàn glêwaf cows a'n par-na.
Ow arlùth, by my lewta,
my a derr, crack! ow honna
2185 mars ewgh lemmyn mes a dre;
nefra ny dhebraf bara.
ÙRRY
Bersabe, ow frias lel,
res yw gruthyl diogel
bodh agan arlùth sefryn.
2190 Ny allaf pelha triga:
my a vynn dhyso amma.
Â! Pÿs genef fest yn tynn.
Osculetur eam et vadit.
Hic descendit Urias.
BERSABE
Ogh, govy pàn veuv genys!
Gans moreth yth ov lenwys
2195 wàr dha lergh, ow arlùth wheg –
Saw bynnar re dhewhylhy
genes my a wra pesy,
ha henna a via teg!
Hic descendit Gabriel.
. . . . . . . . . .
ÙRRY
My a'th pÿs now, messejer,
2200 dog manerlych ow baner,
dell vynhy bos rewardyes;
ha ty inwedh, botteler,
my a'th pÿs may fy asper
avell marhak fin ervys.
Hic ascendit super equum.
SECÙND MESSEJER
2205 My a lever dhis, Ùrry,
na borth dowt ahanaf vy
certan nefra;
rag ny ’fÿdh ken dh'y berthy,
my a lever dhywgh whywhy
2210 wàr ow ena.
Et tunc equitabunt extra ludum, et postea venit nuncius et dicit ad David regem.
Ow arlùth, lowena dhys!
Awotta vy devedhys
arta dhe dre;
saw Syr Ùrry yw ledhys
2215 ha dha votler kekefrÿs,
gony ragtha!
MYTERN DAVYTH
Dar, marow yw Syr Ùrry?
Lavar dhymm, dell y'm kyrhy,
pan vernans a'n jeva ev,
2220 ha fatell veuva ledhys,
rag ev o stowt ha gothys
hag a omsensy den crev.
SECÙND MESSEJER
Marow yw, by Godys day.
Ev a vynsa gul deray,
2225 hag a ros strocosow tynn;
saw unn marhak a'n ladhas
ha dhe'n dor scon a'n gorras
hag a'n hackyas dhe dymmyn.
Tunc veniet angelus ad regem David et querat questionem et dicit.
GABRIEL
Gorthyp dhymm, ty mytern brâs.
2230 Den a'n jeva cans davas
ha'y gentrevak saw onen;
mara's lattra dhyworto,
pan pin a gotho dhodho?
Lavar an gwir dhymm certan.
2235 My a worthyp dhis wharê,
yn certan na vy lettyes.
Dre wirvreus sur y cotha
dodho godhaf bos ledhys.
Yn pòr dhefry
2240 neb a wrella
in ketelha,
mernans yw gwyw dh'y vody.
Descendit rex David.
In ketelha ty re wrug,
ha dhyworth Ùrry re dhug
2245 y unn wreg, Davyth, certan,
ha dhyso jy yth esa
benenes lowr ha plenta.
Godhaf dha vreus dha honen.
MYTERN DAVYTH
Arlùth, gevyans dhe'm ena!
2250 Govy pàn wruga peha
gans corf an debel-venyn.
Deus mei miserere
herwyth dha ras ha'th pyta,
na'm byma pain i'n gorfen.
Et tunc sub Arbore Scientiae incipit Psalterium, scilicet 'Beatur vir ...'
2255 Ow consler wheg, y'th pesaf
dysk dhymmo unn ankenek
rag ow fehas. Pandra wrav
may tysorro an Tas wheg?
CONSLER
In amendys a'th pehosow
2260 orden bos gwrës templa golow
brâs ha ledan.
Bedhens kerhys masons plenta,
inwedh gwarnys tus an cyta,
kettep onen.
MYTERN DAVYTH
2265 Bennath an Tas Duw re'th fo,
rag sur, dell hevel dhymmo,
pòr wir hòn yw cùssul dhâ.
Rag henna heb faladow
oll warlergh dha gùssulyow
2270 bys venytha my a wra.
MERNANS MYTERN DAVYTH
Gwersyow 2271 - 2364
Ascendit rex David.
MYTERN DAVYTH
Messejer, my bel aber,
deus dhymmo kettoth ha'n ger
rag colenwel bodh ow brÿs.
SECÙND MESSEJER
Re Dhuw Tas, ow arlùth ker,
2275 venytha in pùb tyller
my a vÿdh pòr barys dhis.
MYTERN DAVYTH
Messejer, kê gorhemmyn
oll dhe'n masons i'n cyta
may teffons omma myttyn –
2280 wàr bain cregy ha tenna –
dhe wul fos a veyn bryntyn
hag a lim in cres an dre:
in enour Duw my a vynn
i'n dre-ma gruthyl templa.
SECÙND MESSEJER
2285 Arlùth, dha vodh my a wra,
dell degoth dhymm dres pùptra
oll dhe'm gallos in pùb le.
Ny vynna' strechya pelha.
Farwèl, ow arlùth gwelha,
2290 rag my a vynn fystena.
MYTERN DAVYTH
Wel thow fare, messejer,
rag cannas os heb danjer.
Nyns eus fowt inos gwelys.
Kyns mos, ÿv tenn gwin py medh,
2295 ha dhe scaffa sur yth êth
in ow negys, my a grÿs.
Deus Pater descendit.
SECÙND MESSEJER
Oyeth sy! Clêwowgh dhymm oll –
masons an dre, kettep poll –
gwaityowgh bones avorow
2300 ow conys in cres an dre,
wàr bain cregy ha tenna,
adro dhe'n templa heb gow.
Et iterum veniet ad regem et dicit ei.
Ow arlùth, lowena dhys!
An masons oll yw gwarnyes,
2305 brâs ha vyhan;
ha dhymm y a worthebys
y fedhons myttyn parys,
kettep onen.
MYTERN DAVYTH
Messejer, rag dha servys
2310 dha rewardya my a wra:
Carn Suyow ha Trehembys,
chartour anedha dhis gwra.
SECÙND MESSEJER
Gromercy, arlùth a bris,
rag dha ro'ow prest yw dâ.
2315 Cortes os dres tus an bÿs,
ow ry dhymm ro a'n par-ma.
. . . . . . . . . .
KENSA MASON
Ty vaw, darbar lim ha pry,
meyn whel, slodyes ha gennow,
ha my a fystyn ajy,
2320 ow trehevel an fosow.
SECÙND MASON
Nans yw growndyes genef vy
solabrÿs gans horbennow;
mar ny fystyn pùb huny,
why a's bÿdh drog-vomennow.
MYTERN DAVYTH
2325 Consler, deun ny dhe veras
scon wàr an wonesyjy;
mar ny wonedhons yn fas,
y a's tevyth anfujy.
CONSLER
Syr, arlùth wheg, meur y ras,
2330 yma ow conys dhywgh why
chif-gweythoryon oll an wlas
a wodher dhe desmygy.
. . . . . . . . . .
Deus sit in platea.
AN TAS DUW
Davyth, ny wreth dhymmo chy
yn certan bys vynary.
2335 Dha vos denladh yw an ken.
Ty re dhyswruk iredy
hevelep dhe'm fâss avy:
Ùrry, neb o marhak len.
MYTERN DAVYTH
Arlùth, ytho pyw a wra
2340 cowldrehevel oll dha jy?
AN TAS DUW
Salamon, dha vab kerha,
a'n cowldhreha iredy.
MYTERN DAVYTH
Lemmyn my a wor dhe wir
bos ow thermyn devedhys.
2345 My re vêwas termyn hir.
David ibit ad tentos.
Arlydhy, my a'gas pÿs,
Salmon ow mab cùrunowgh,
ha'gas mytern ev sensowgh
hedre vowgh bew i'n bÿs-ma.
2350 Kepar ha my ev gordhyowgh,
rag Duw a'n dysqwedhas dhywgh,
ha'y volùnjeth yw henna.
SECÙND MESSEJER
Arlùth, dha vodh my a wra,
dell degoth dhymm in pùptra,
2355 awos tra vÿth a wharfo.
A pe bodh Duw indelha,
ken agesowgh venytha
ny yêwnsen, so mot y go!
MYTERN DAVYTH
Ny vynn Duw ker, dh'y lawa,
2360 na felha my dhe vêwa
omma genowgh yn certan.
A Das, intra dha dêwla
my a gemyn ow ena.
Gwith eev rag tarosvan!
Et tunc morietur rex David.
SALAMON HA'N TEMPLA
Gwersyow 2365 -
CONSLER
2365 Ogh, gony bones marow
agan arlùth heb parow!
Deun gorryn y gorf i'n bedh;
ha pesyn rag y ena,
may fo Duw leun a byta.
2370 Re'n kerho dhodho dh'y wlas.
Et ipse sepelliret ipsum et portabit corpus sub aliquo tento, et ibit ad Salamonem, et dicit nuncius.
SECÙND MESSEJER
Deun dhe gerhes Salamon,
ha gorryn ev in y dron,
avell mytern in y se;
may hallo bos cùrunys,
2375 kepar dell veu dhyn erhys
gans y das kyns tremena.
Hic pompabit Salamon.
Lowena dhis, Salamon!
Deus genen ny qwyck dhe dron
dha das Davyth;
2380 rag dêwysys a verr dermyn
sur ty a vÿdh.
MYTERN SALAMON
Fest yn lowen, arlydhy.
A'gas enour gromercy
2385 a vynnowgh dhe wul dhymmo.
Mara pedhaf bew vledhen,
my a'n talvyth dhywgh, re'm penn,
pypynag oll a sconyo!
Hic descendat Salamon.
SECÙND MESSEJER
Salmon, lemmyn kê i'th tour,
2390 rag ty a vÿdh governour,
wharê mytern cùrunys.
Esa in dha se inwedh
a bewo dha das Davyth,
rag ev a'n kemynys dhys.
Hic intrabit.
MYTERN SALAMON
2395 Serys, gromercy. Inwedh,
mara pêwaf, why a vÿdh
ow chif-pryva-wethysy;
ha rag why dhe'm cùruna
my a re dhywgh Bosvena,
2400 Lostwydhyel ha Lanerhy.
Rex Salamon pompabit hic et postea dicit Salamon.
Messejer, cannas jentyl,
dell os ow servont heb gil,
deus in rag, dell y'm kyrhy.
SECÙND MESSEJER
Ow arlùth ker Salamon,
2405 awos lavur na duwhan
nefra ny fallaf dhywgh why.
MYTERN SALAMON
Kê gorhemmyn dhe'n cyta
may teffons omma wharê,
wàr bain aga bos dyswrÿs:
2410 masons ha carpentoryon,
trehysy meyn, tioryon,
an templa may fo cowlwrës.
SECÙND MESSEJER
Syr arlùth, re Synt Gylmyn,
my a wra dha worhemmyn
2415 oll yn tien;
hag a warn dha vysterdens
avorow dhys may teffons
in kettep penn.
Hic intrabit.
Oyeth or, oyeth inwedh,
2420 Syglêwowgh, bryntyn ha keth –
an mytern a worhemmyn
dhe oll an carpentoryon,
masons, inwedh tioryon,
may fôns y ganso myttyn
2425 omma, dhe wul an templa
a wrug y das dhe astel,
rag ev a vynn heb lettya
whel y das y golenwel.
Revertat domum.
. . . . . . . . . .
Ow arlùth ker, my re beu
2430 i'n cyta fast ow kelwel
dha vysterdens, dhis a dheu
avorow pòr diogel.
MYTERN SALAMON
Ow banath dhyso, Gryffyn!
Ty a levas in dha fay!
2435 Mar ny gefyth medh py gwin,
kê dhe'n fenten dhe eva.
Mos dhe viras my a vynn
ow gonesyjy wharê,
ha dhedha prest gorhemmyn
2440 gruthyl whel deg ha pryva.
Hic descendat.
KENSA CARPENTOR
Duw! Teg a brenn rag styllyow
ha compes y denwennow,
brâs ha cromm y benn goles!
A'y ven mon ha'y scorennow
2445 my a vynn trehy tennow
ha lathys teg ha corblys.
MYTERN SALAMON
God spêda, gonesyjy!
Gonys a wrewgh pòr vysy,
dhymm dell hevel.
2450 Fosow dâ gans lim ha pry
ha penn crev warnedha y
gwrewgh drehevel.
KENSA MASON
Syra, my a lever dhis,
nans yw an fosow cowlwrÿs
2455 dhe ras compes, by my fay.
Pòr wir my a vÿdh ragtha
na gev den vÿth fowt ina,
in neb fos vÿth, by thys day.
MYTERN SALAMON
Ryght wel yseyd, coweth wheg,
2460 dha whel yn tâ dhymm a bleg:
dew vody dhâ owgh in gwir;
ha rag bos aga whel teg
my a re dhywgh pluw Vudhek,
ha'n Garrek Reun gans hy thir.
SECÙND MASON
2465 Hâ, larjes! Hâ, gromercy!
Ny a yll bos fest mery
rag cafos ro a'n par-na.
Lemmyn nyns eus mêstrysy
i'n wlas-ma pòr wir saw ny,
2470 ow mysterdens i'n pow-ma.
SECÙND CARPENTOR
Coweth, prôfyen an styllyow
mars yns comes dhe'n fosow,
may haller aga lathya
gans corblys, lâcys, tennow;
2475 hag a's ty gans plynkennow,
may fo joy miras orta.
KENSA CARPENTOR
Ny vern tra vÿth assaya.
How! Gwereswowgh, cowetha,
ow corra tymber in bàn
2480 may haller aga lathya.
In cres an chy res via
cafos jist crev, na vo gwann.
SECÙND CARPENTOR
By Godys fast, wel yset!
Thys tymber ys even ymet
2485 ha compes rag an fosow.
Tioryon in kettep chet,
tiowgh an templa heb let,
na dheffo glaw dhe'n stylllyow.
MYTERN SALAMON
Yn certan, gonesyjy,
2490 ken agesowgh why ny's ty,
rag sotel owgh in pùb creft.
Saw leverowgh dhymm defry,
prenn dhe jist ple kefyn ny
a vo compes avell sheft?
KENSA CARPENTOR
2495 Re'm fay, in oll dha gosow
nyns eus jist vÿth oll heb wow
vas dhe dra vÿth sur ragtho,
nag i'n wlas-ma in neb pow,
saw unn prenn gans garlontow
2500 a arhans adro dhodho.
MYTERN SALAMON
Meur a gas via gene'
trehy henna, re'm leouta;
saw abàn na gefyr ken,
in enour Duw, dh'y lawa,
2505 ewgh dh'y drehy heb lettya,
ha musurowgh ev yn len.
SECÙND CARPENTOR
My a'n musur lowr yn tâ –
na berthowgh own a henna,
ow arlùth wheg, Duw a wor –
2510 gans sqwir, compas ha scantlyn,
na vo hirha ès an sin
na vÿth cotta wàr neb cor.
Salamon abit domum.
KENSA CARPENTOR
Ottava musurys dâ;
den i'n bÿs ny'n musur gwell.
2515 Harlych my a'n tregh omma,
hag êwn e gans oll dha nell.
SECÙND CARPENTOR
Ancombrynsy wàr dha benn!
Mar lel y sensys dha lin
kyns ès trehy wàr an prenn,
2520 re got o a gevelyn!
KENSA CARPENTOR
Hedh e dhe'n dor, my a'th pÿs,
scon ev a vÿdh amendyes.
My a'n scarf yn tâ wharê.
Serry orthyf ny res dhis.
2525 Lemmyn sur yth yw ewn hÿs;
êwnyn ev yn scon dh'y le.
SECÙND CARPENTOR
An jowl re'th êwno dh'y las!
Ny yll an jist in y blâss:
re hir yw a gevelyn.
2530 Yn ewn-gres an scarf trowgh e,
ha compes mar ny vedha,
ny wòn pandra leveryn.
KENSA CARPENTOR
Ny a'n tregh dell leveryth;
hèn yw an cres, tan ow fëdh,
2535 dre bùb merk oll i'n bÿs-ma!
Omma compes intra dew
my a'n tregh, re'n Arlùth Duw,
ha namoy sur venytha.
SECÙND CARPENTOR
Drehevyn ev abarth Duw
2540 in bàn. Lemmyn re got yw
a gevelyn dâ in gwir.
Ancombrynsy yw hemma!
Deun dhe'n mytern dhe dhesta
an jist na vynn dos dhe sqwir.
. . . . . . . . . .
Hic incipit.
KENSA CARPENTOR
2545 Ow arlùth mytern Salmon,
yma meur a varthujyon
a'n keth jist-ma wharvedhys!
An eyl torn y fÿdh re hir,
tres aral re got in gwir,
2550 kyn fo mar leun-musurys.
MYTERN SALAMON
Indelha abàn ywa,
my a gomond y worra
gans enour brâs desempys
i'n templa dhe wrowedha,
2555 ha gwaityowgh pùb y wordhya,
wàr bain agas bos ledhys.
Ha why carpenters jentyl,
aspiowgh in ow cosow
prenn dhe jist, heb tùll na gil.
2560 Vedhens gwrÿs dhywgh, heb whedhlow.
SECÙND CARPENTOR
My a wor ple ma onen
trehys hag oll shâpys glân,
maras yw dhyn ny ewn hÿs.
KENSA CARPENTOR
Awos Duw, deun ahanan
2565 dh'y gerhes dhe dre certan,
may hallo bos musurys.
SECÙND CARPENTOR
Ottava ow crowedha.
My re wrug y vusura
rag an keth whel-ma dywweyth.
KENSA CARPENTOR
2570 Wàr agan keyn ev a dheu
dhe dre dh'y settya dh'y le,
rag pòr dhâ yw rag an weyth.
SECÙND CARPENTOR
Settyn an prenn in y blâss.
Duw ker, danvon dhymm an grâss
2575 may hallo henna sevel!
KENSA CARPENTOR
Ny gafsen, wàr ow leouta,
compossa prenn in neb le,
na rag an plâss-ma vÿth well.
SECÙND CARPENTOR
Deun dhe leverel yn scon
2580 dh'agan arlùth Salamon
bones an templa cowlwrÿs.
Ad regem Salamon.
Hail, ow arlùth in dha dhron,
gwrÿs yw dha dempla heb son:
agan gober ny a'th pÿs.
MYTERN SALAMON
2585 Banath an Tas re'gas bo!
Why a's bÿdh, by Godys fo',
agas gober iredy:
warbarth oll Gwel Behedhlan
ha Coos Penryn yn tien;
2590 my a's re lemmyn dhywgh why,
hag oll Gwerdhour,
an Enys hag Arwennek,
Tregenver ha Kegyllek.
Anedha gwrewgh dhywgh chartour.
KENSA CARPENTOR
2595 Gromercy, arlùth heb par.
Ny a yll lowr bones prowt!
Ny's teva tus vÿth heb mar
ro'ow mar dhâ, by myn hout!
MYTERN SALAMON
My a vynn lemmyn ordna
2600 Mab Lien ow Sel Pryva
dhe vos epscop i'n templa,
an laha dhe ventêna,
servys dhe Dhuw dhe gana.
Y sacra scon my a wra.
Consultor erit episcopus et dicit.
2605 Syr arlùth, Duw tal dhyso,
ow mones dhe ry dhymmo
dynyta brâs a'n par-na.
Gwyw yw yn len dha servya;
dha servons owth avauncya
2610 nyns eus par dhis i'n bÿs-ma.
Hic consultor induit vestimentum clericum.
MYTERN SALAMON
Ervirys en, re'm leouta,
soladhÿdh dhe'th avauncya
a'n kensa benfys a'm be.
Dhe epscop gwrav dha sacra.
2615 Kemmer dha vîter wharê,
ha bÿdh in dha servys len.
Hic dat metram episcopo.
EPSCOP
Abàn vynnyth indelha,
y recêva my a wra
in gordhyans dhe'n Tas a'n nev.
2620 Mar mynn Duw rag an gwelha,
my a lever i'n templa
wharê servys dhodho ev.
Hic descendit episcopus, et transiet ad templum.
In enour dhe Dhuw an Tas,
leverys pùb golohas
2625 my a worhemmyn yn scon;
ha wosa henna evyn
pùb oll adro draght a win
rag confortya y golon.
Et tunc orent et murmurabunt quasi dicendo orationes; et veniet Maximilla in templo, et sedet super scuppas et vestes eius concremantur a scuppa et ipsa clamat dicens.
MAXYMYLA
A Das Duw, dre dha vercy
2630 danvon yêhes dhymmo vy
a'm cleves mayth ov grêvyes.
Owt, owt, owt, elhas, govy!
Ma ow dyllas ow tywy
dhyworth prenn Crist, my a grÿs.
2635 Ow Arlùth ker Crist Jesu,
Duw a'n nev, dre dha vertu
dyfuth nerth an flam ha'n tan,
dell vÿdh gans dha gorf prenys
Adam hag Eva kefrÿs
2640 ha gorrys dhe'n nev gans cân.
EPSCOP
What! Venjyans dhis, a benn pyst!
Ple clêwsta gelwel Duw Crist
gans den i'n bÿs-ma genys?
Laha Moyses dhymm yma,
2645 hag in oll an keth henna
nyns eus y hanow scrifys.
Na ny lever bos Duw ken
saw an Tas a nev avàn,
ha ty voren myrgh hy ben
2650 a wra duw dhys dha honen.
Crog re'm bo er an dhywen
nefra mars êth ahanan
erna'n prenhy yn fylen
ha naha oll dha gows glân.
MAXYMYLA
2655 Na nahaf, epscop gocky,
rag an teyr gwelen defry,
a veu gans Davyth plynsys
hag a jùnyas dhe onen,
yw tôkyn dâ yn certan
2660 a'n Try Ferson i'n Drynsys.
Hic ascendit episcopus in tentum suum.
Onen yw an Tas a nev,
aral Crist y unn Vab ev,
a vÿdh a Werhes genys,
ha'n Spyrys Sans yw tressa:
2665 Try hag Onen, ow triga
in unn Duwsys, my a grÿs.
EPSCOP
Owt warnas! A pur vil scowt,
heb dhowt pystriores stowt.
Kyn fy mar browt, ty a'n pren.
2670 Nygh for sorw y am ful woud.
Thow harlot, for Godys bloud,
ro dhymm cùssul avell den.
CROSSYER
My a'th cùssul heb cabel –
my tellyng ys no fabel –
2675 mar mynnyth hy dystrêwy,
orden dhe'th tus hy knoukya
gans meyn: na hedhens nefra
erna varwa iredy.
EPSCOP
By Godys fast, wel yseyd!
2680 Vos et bon, se Dew ma eyd,
ha den fur a'th cùssulyow.
Tormentours brâs ha bian,
dewgh in rag kettep onen
lemmyn in ow ethommow!
KENSA TORMENTOUR
2685 Hail, ow arlùth stowt ha gay!
Whës yw ow thâl, by thys day,
dhyso jy ow fystena.
Tel my anon, y the pray,
what shal y do? Yf y may,
2690 my a'n gwra, wàr ow ena.
EPSCOP
Ewgh tennowgh an gasadow,
usy ow cul fâls-duwow,
in mes a'gan templa ny;
ha gans meyn gwrewgh hy knoukya
2695 erna wrello tremena.
Venytha na wrewgh hedhy.
NESSA TORMENTOUR
Na hedhyn, by Godys soul!
Rag yma wàr agan towl
knoukya fast bys may fen sqwith.
2700 Deus in mes, abarth an jowl!
Vynytha ny evyth cowl:
marow cowal ty a vÿdh.
TRESSA TORMENTOUR
War! Gas vy dhe dhehesy
gans morben bomm trewesy
2705 dhe'n vil hora wàr an tâl,
nefra na wrello debry
lemen flêrya ha pedry
kepar ha saym pò lis hayl.
PESWORA TORMENTOUR
My a's gwysk gans unn blojon
2710 vythqweth na ve bomm a wòn
a rollo whaff mar gales.
Dell y's brêwaf, in dann gèn,
kekefrÿs kig ha crohen,
dell vÿdh leun a bodrethes.
KENSA TORMENTOUR
2715 My a re gans meur a ras
wharê lemmyn strokyas vrâs
pòr ewn wàr an brèst arâg
bys may cotho hy dhe'n dor,
ha'y brêwy gwyls indar clor
2720 mar vunys avell skyll brag.
MAXYMYLA
Arlùth Jesu Crist a nev,
kemmer mercy a'm enef,
dell os ragos tormentyes.
Drefen unweyth dha henwel,
ledhys ov pòr dhiogel.
Gav dhymm ow fegh, my a'th pÿs.
NESSA TORMENTOUR
A glêwsowgh why, cowetha,
dell usy an vil hora
owth henwel an pÿth na vÿdh?
2730 Hy a dhesefsa scorna
gans an epscop ha'y dùlla
dhe wordhya duwow nowyth.
TRESSA TORMENTOUR
Ha rag henna wàr an chall
hy gweskel genef yw màl
2735 ha brêwy hy esely.
A pur voren plos, myrgh gal,
ty a verow sur cowal,
awos dha Dhuw na'y vêstry.
PESWORA TORMENTOUR
A'y vêstry ev ny ren bramm!
2740 In despît dh'y das ha'y vamm,
an voren a vÿdh ledhys.
Ty a 'fÿdh wharê droglamm:
dha eskern oll, kettep tamm,
gans ow bomm a vÿdh brêwys.
Hic moritur Maximilla.
KENSA TORMENTOUR
2745 Powesowgh, aflythyjyon,
rag marow yw an voren
gans ow whaffys solabrÿs,
ha resys goos hy holon.
Deun ny dhe dhesta yn scon
2750 dh'agan epscop dell yw gwrës.
NESSA TORMENTOUR
Â! Taw, coweth, my a'th pÿs.
Ny gresaf awos an bÿs
bos an hora whath marow.
Nefra kyns mos alemma
2755 ry whaff dhedhy my a wra
gans meyn growyn brâs garow.
TRESSA TORMENTOUR
Hail, Syr Epscop caradow!
Nans yw an voren marow.
Ahÿs yma a'y groweth.
2760 Awos godhevel ancow,
ny nahas hy lavarow
wostallath na wosteweth.
EPSCOP
Awos henna nyns eus vry:
gallas hy gober gensy,
2765 ha servyes yw dell gotha.
Rag gàs lavur why a's bÿdh
Behedhlan ha Bosaneth.
Ewgh wharê dh'aga sêsa
kyns hy bos nos.
2770 My a re
dhywgh an dre-ma
hag oll Chenonry an Clos.
PESWORA TORMENTOUR
Hâ, larjes, epscop cortes!
Hâ, larjes pùb oll gelwes,
2775 larjes warbarth leverowgh!
Gwyw yw prest servya yn tâ
pòr wir epscop a'n par-ma,
rag jentyl yw, dell welowgh.
EPSCOP
Deus alena, ty Gebal,
2780 gorr an pren in mes gans màl,
ha'th wereses Amalek;
ha têwlowgh e dral ha dral
in Besseda pòr gowal,
dell ywa pÿth cavylek.
Hic portatur lignum ad Bethsaida.
GEBAL
2785 Wharê ev a vÿdh degys.
Amalek re by cregys!
Yn fen kemmer an eyl penn.
AMALEK
Deun ganso adhesempys
ha ponyn gans meur a gris
2790 hag i'n dowr gorryn an prenn.
Nuncius venit ad episcopum.
MESSEJER
Arlùth wheg, ny amownt màn
an pÿth a wrussowgh certan,
lemen moy dysenour dhys;
rag ow kêwsel yth eder,
2795 abàn êth e dhe'n tyller,
bos clevyon dredho sawyes,
mayth eder orth dha vlâmya,
ha henna marthys yn frâs,
a'n templa ty dh'y denna
2800 ha bos dhodho kemmys ras.
EPSCOP
Nyns eus fors awos henna.
My a wor whath cùssul dhâ
dhymm dhe wruthyl, by thys day!
Nyns eus pons wàr dhowr Cedron.
2805 My a vynn ordna yn scon
tus dh'y denna ev bys dy.
In dann dreys may fo pôtyes,
ha'y vertu a vÿdh lehes
dre an mostethes heb fall.
2810 Degowgh an prenn adhewhans
wàr dhowr Cedron may fo pons,
ty Amalek ha Gebal.
AMALEK
Gebal, dha gonna a greg
adhystowgh ma's ty a dheg
2815 an eyl penn dhe dhowr Cedron;
cachaf hy ben pòr anwhek.
Duwhan in y gorf a'n meg,
ny vÿdh hudhyk y golon.
Hic reportatur lignum a Bethsaida super aquam Cedron.
GEBAL
Nyns yw marth keudh kyn y'm bo,
2820 ow ton an prenn adhedro,
ha na'gan bÿdh gober vÿth.
Dro va, gôda chauns re'th fo!
Nans on lavuryes ganso
ha'gan esely pòr sqwith.
. . . . . . . . . .
MYTERN SALAMON
2825 A dus vas, why re welas
fatell formyas Duw an Tas
nev ha nor warlergh y vrÿs.
Wosa henna y fynnas
Adam, Eva. Dre y ras
2830 y's gwrug haval sur kefrÿs
dhodho defry.
Oll an bÿs a ros dhedha,
may hallens ino bêwa
ha'ga flehes vynytha
2835 a dheffa anedha y.
Y vennath dhywgh yn tien
kefrÿs gorryth ha benyn.
Floholeth,
an gwary yw deu lemmyn.
2840 Ha dhe weles an Passyon
a Jesus heb gorholeth
a wodhevys Crist ragon,
avorow dewgh adermyn;
hag êns pob dre.
2845 Abarth an Tas, menstrels a ras,
pibowgh wharê.
[DYWETH]