Origo Mundi
AN KENSA GWARY I'N ORDINALIA A GERNOW
Lester Noy wàr Mownt Ararat
Simon de Myle
Transcription © 2025 Ian Jackson
Transcribed by Ian Jackson into Standard Cornish spelling from the text as most recently edited by Dr Roger Courtenay and published by Kesva an Taves Kernewek (The Cornish Language Board) in 2022.
This is a transcription, not a translation into some form of Cornish essentially different from the original. The approach has been to render the text in modern spelling without changing the grammar and without substituting alternative vocabulary. Initial mutations follow the text. The various forms of preposition dhe and pronouns my and ty follow the text; likewise the distinction between yw and ew, though there may in practice be little difference in pronunciation. The inflected preposition dhis (long vowel) can always be substituted for dhys (short vowel) where rhythmically appropriate. The possessive pronoun y with feminine reference has been spelled ’y purely as a reading aid. The imperative (second person singular) of gwetyas has been spelled gwait when the text specifically indicates a long vowel, elsewhere it is spelled gwet. Verbal adjectives ending in as have been respelled with ending ys since the former (already fossilized in Middle Cornish) does not survive in revived Cornish: this particularly concerns the common words benegys (benygys) and mylegys. The alternations enour / onour and teller / tyller follow the text.
Middle English and Old French are spelled according to the text. Latin stage directions have been translated into Cornish; their aptness and any possibility of repositioning them is left to the reader’s judgement. Square brackets around stage directions indicate that they were added to the manuscript by a second hand. Standardized Cornish names have been used for each character and place; these generally conform to An Beybel Sans as translated by Nicholas Williams, Evertype 2011; but Satanas of the text has been retained in preference to ‘Satnas’. The alternations botler / botteler and paradhys / paradîs follow the text.
The best English translation of Origo Mundi is by Alan M. Kent:
Ordinalia: The Cornish Mystery Cycle - A Verse Translation, Francis Boutle Publishers 2005
The Cornish Ordinalia: a critical study is an English language commentary on the whole Ordinalia by Jane A. Bakere. This usefully discusses aspects of the drama that may easily be appreciated in English translation. But it says almost nothing about the Cornish language of the original. Apparently the author was not herself a Cornish speaker. She talks of Cornish as a “dead language of which very little remains”; and considers the “music of the verse” to be “irretrievably lost”. The occurrence of straightforward lexical items such as ‘certan’, ‘perfeth’, ‘spyrys’ is characterized as “strong Middle English influence”. The commentary was first published by the University of Wales Press in 1980. A second (revised) edition was published by Kesva an Taves Kernewek in 2009.
OMMA Y TALLETH ORDINALE A GREACYON AN BËS
AN DALATHFOS
Gwersyow 1 - 148
DUW AN TAS
An Tas a nev y’m gelwyr,
formyor pùptra a vÿdh gwrÿs.
Onen ha Try on in gwir –
an Tas ha’n Mab ha’n Spyrys;
5 ha hedhyw me a dhesîr
dre ow grath dalleth an bës.
Y lavaraf – nev ha tir
bedhens formyes orth ow brÿs.
Lemmyn pàn yw nev dhyn gwrÿs
10 ha lenwys a eleth splann,
ny a vynn formya an bÿs.
Par dell on Try hag Onen –
an Tas ha’n Mab ha’n Spyrys –
pòr rial yn sur certan
15 an re-ma yw oberys,
dell vynsyn agan honen.
I’n secùnd dÿdh y fynna’
gruthyl ebron, nev henwys;
rag yth hevel dhymm bos dâ
20 i’n kensa dÿdh myns eus gwrÿs.
Bedhens ebron dres pùptra
rag cudha myns eus formyes,
rag sensy glaw awartha
dhe’n norvës may fe dyllys.
25 I’n tressa dÿdh dybarth gwrav
intra an mor ha’n tiryow
hag i’n tir gorhemynnaf
may teffo gwëdh ha losow.
Pùb gwedhen tevens a’y sav,
30 ow ton hy frût ha’y dêlyow,
ha’n losowys erbynn hâv
degens has in erberow.
I’n peswora, gwres perfÿth
dhe’n bës oll golowys glân;
35 ha’ga henwyn y a vÿdh
an howl ha’n loor ha’n stergan.
My a set a-ugh an gwëdh
in cres an ebron avàn
an loor i’n nos, howl i’n jëdh,
40 may rollons y golow splann.
I’n pympes dÿdh me a vynn
may fo formyes dre ow nell
bestas, pùscas hag ëdhyn,
tir ha mor dhe gowl-lenwel;
45 rag y whervyth an termyn
dredha may fedher dhe well.
Dhedha me a worhemmyn –
encressyens ha bêwens pell.
Omma yma Duw ow skynnya dhywar an soler, hag yma Duw ow leverel:
[Omma yma Lûcyfer ow qwary a’n nev.]
Hedhyw yw an wheffes dÿdh
50 abàn dalethys gonys,
may rug nev, mor, tir ha gwëdh,
bestas, pùscas, golowys.
Gostyth dhymmo y a vÿdh,
kekemmys eus ina gwrës.
55 Mab den a bry yn perfÿth
my a vynn y vos formyes.
Omma gesowgh Duw dhe wul Adam, hag yma ow leverel:
Dell on ny Onen ha Try –
Tas ha Mab in Trynyta –
ny a’d wra, ty dhen, a bry
60 haval d’agan fâss wharê.
Ny a whÿth in thy vody
sperys may hylly bêwa;
ha’n bêwnans pàn y’n kelly,
dhe’n dor ty a drail arta.
65 Adam, sav in bàn yn clor
ha trail dhe gig ha dhe woos.
Preder my dhe’th whul a dor
haval dhemm a’n penn dhe’n troos.
Myns eus i’n tir hag i’n mor,
70 warnedha kemmer gallos.
I’n bÿs-ma rag dry ascor
ty a vêw bys may fy loos.
Adam, dell ov Duw a ras,
bos gwethyas a wrauntyaf dhys.
75 Wàr paradîs my a’th as,
saw gwra unn dra a’n govys: –
Wàr bùb frût, losow ha has,
a vo iny hy tevys,
saw a’n frût ny ‘fÿdh cummyas
80 yw Prenn a Skians henwys.
Mara tebryth a henna
yw henwys Prenn a Skians,
in mes alemma ty â,
hag a ‘fÿdh marow-vernans.
ADAM
85 A Das, Mab ha Spyrys Sans,
gordhyans dhe’th corf wheg pùpprÿs!
Ow formya teg ha dyblans
ty re’m grug pòr haval dhys.
Rag governya ow bêwnans
90 yma lowr orth bodh ow brÿs.
Pòr leun yma dhymm ow whans
a’n ven, cowethes ordnys.
[Y a wra mos dhe Baradhys.]
DUW AN TAS
Nyns yw dâ yn pòr certan
bones unn den y honen
95 heb coweth py cowethes.
Kê, groweth wàr an dor glân
ha cùsk. Bÿth na sav in bàn
erna fo cowethes gwrës.
Hag Adam a wra cùsca. Yma Duw omma ow cul Eva, hag ev a wra hy dry dhe Adam, hag Adam a wra hy degemeres inter y dhêwla. Hag yma Duw ow leverel:
Scon a onen a’th asow
100 my a wra dhyso parow
pùb eur oll rag dha weres.
Adam, ottensy omma.
Ry hanow dhedhy hy gwra
dhe’th par rag hy kemeres.
EVA
105 Arlùth Duw a’n nev an Tas,
kepar dell os leun a ras
venytha gordhyes re by,
dell russys moy a’n govys
worth ow formya haval dhys.
110 Unn Duw os ha Persons Try.
[Yma Eva ow tepartya.]
ADAM
A Das, ty re dhros dhymmo –
ascorn a’m kig corf o –
par may fo ow howethes.
My a’s henow Vyrâgô.
115 An Tas Duw gordhyes re bo
a’s ordnas dhymm rag ow les.
DUW AN TAS
Adam, otta an pùscas,
ÿdhyn a’n nev ha’n bestas,
kefrÿs in tir hag in mor.
120 Ro dhedha aga henwyn.
Y a dheu dhe’th worhemmyn,
saw na begh y wàr neb cor.
ADAM
Yth hanwaf buwgh ha tarow,
ha margh yw best heb parow
125 dhe vab den rag omweres;
gavar, ewygas, carow;
davas wàr verr lavarow
hy hanow dâ kemeres.
Lemmyn hanwaf goodh ha yar
130 a sensaf ëdhyn heb par
he vegyans den wàr an bës;
hoos, payon, colom, grugyer,
swàn, bargos, bryny ha’n er.
Moy dredhof a vÿdh henwys.
135 Y rov henwyn dhe’n pùscas,
porpùs, sowmans, sylias:
oll dhymm gostyth y a vÿdh:
lenesow ha barvusy.
Pysk ragof ny wra scusy
140 mar cordhyaf Duw yn perfÿth.
DUW AN TAS
Rag bones oll teg ha dâ
in wheddyth myns yw formyes,
aga sona ny a wra
may fe seythves dÿdh henwys.
145 Hèn yw dÿdh a bowesva
dhe bùb den a vo selwys.
In dysqwedhyans a henna
ny a bowes desempys.
Ena an Tas Duw a wra mos dhe Nev.
AN TEMPTACYON
Gwersyow 149 – 350
Ha wosa henna yma dyowl avell serpont ow côwsel orth Eva ryb an Prenn a Skians hag ow tebel-leverel dhedhy:
SERPONT (YW DYOWL)
Eva, prag na dheuta nes
150 rag cows orthyf ha talkya?
Unn dra a wòn, a’n gothfes,
a russa dha dhydhana;
bys vynytha y wharthes
rag joy ha rag lowena;
155 kepar i’n bës ha duwes
dhe’n nev grusses eskyna.
EVA
Pandra yll henna bones?
Lavar dhymmo vy wharê.
DYOWL
Eva, ny allaf medhes
160 rag own ty dho’m cùhudha.
EVA
Drefen ow bones benyn
ty a yll dhymm derivas.
Awos tra vÿth ny wrussen
venytha dha gùhudhas.
DYOWL
165 A’n nev my a dheuth in nans,
Eva wheg, gwella dha cher:
frût a’n Wedhen a Skians
debry bÿth na borth danjer.
EVA
Fysten alemma dewhans!
170 Worthyf na gows namoy ger.
A’y frût debry ny’m beus whans,
dres dyfen ow Arlùth ker.
DYOWL
A venyn, ass os gocky
na gresyth dhe’m lavarow!
175 A tebres, ty ha’th wour ty,
a’n wedhen ha’y avallow,
y fiewgh yn surredy
i’n eur-na avell dewow.
Eva, deus nes, kemmer y,
180 rag dhys ny lavaraf gow.
EVA
Neb a’m grug vy ha’m gour ty
ev a rug agan dyfen
aval na wrellen debry
na mos ogas dhe’n wedhen.
DYOWL
185 My a wor prag o ganso:
rag hy bos gwedhen a ras.
A’y frût hy neb a dheppro
a wovyth cùssul an Tas.
Tra ny vÿdh i’n pow adro
190 na wothfo dhe dherivas.
Meur a foly ew dhodho
an keth frût-na mara’n gas.
EVA
Amay’s ov ow predery
pandra allaf dhe wruthyl
195 an aval orth y derry,
rag own genes bones gil.
DYOWL
Torr e in ow feryl vy,
heb hockya, fast haue ydo,
hag inwedh gwra dhe’th wour ty
200 may tebro ev anodho.
EVA
Stôp an wedhen tro ha’n dor
may hyllyf aga hedhes.
DYOWL
My a ra, saw deus yn clor.
Torr e ha kê dhe gerdhes.
Ena Eva a wra degemeres aval ha don dhe Adam, hag yma hy ow leverel:
EVA
205 Adam, istyn dhymm dha dhorn:
tàn henna dhyworthyf vy.
Dyson heb whetha dha gorn
desempys gwra y dhebry.
[Adam a wra mos dhe Baradhys.]
ADAM
Lavar dhymmo, ty venyn,
210 an frût ple russys terry,
mara pe a’n keth ehen
o dyfennys orthyn ny?
EVA
My pàn esen ow qwandra,
clêwys a’n eyl tenewen
215 unn el ow talleth cana
a-ughof wàr an wedhen.
Ev a wrug ow hùssulya
frût anedhy mar torren
moy ès duw ny a via,
220 bys venytha na sorren.
ADAM
Â! Owt warnas, drog-venyn,
worto pàn wrussys cola!
Rag ev o tebel-edhen
neb a glêwsys ow cana,
225 hag a’n doro dhe anken
ma’s ny a wra omdenna.
Prederes peb a’y worfen
fatell allo gorfenna.
EVA
Taw! An el a bregêwthy
230 a’n wedhen hag a’y vertu:
a’y frût a wrello debry
y fedha kepar ha duw.
ADAM
Dhyso ny vennaf cresy,
na dhe’th fekyl-lavarow.
235 Pysyn mar fen servysy
dh’agan Arlùth heb parow.
Rag neb a’n grug ny a bry
a ros dhyn dyfenadow,
frût na wrellen dhe dhebry
240 a’n wedhen, heb faladow.
EVA
Abàn na vynta cresy,
ty a kell ow herensa.
Vynytha hedre vêwy
omma ny’m gwelyth arta.
ADAM
245 Eva, kyns dell vy serrys,
my a wra oll dell vyny.
Dro va dhymmo desempys,
ha my a ra y debry.
Hag ena yma ev ow tebry a’n aval hag ow qweles y vos noth, hag ow leverel in unn hanasa:
Ogh, tru tru, my re behas,
250 ha re dorras an dyfen.
A debel-venyn heb ras,
ty re’m tùllas sur heb ken.
Agan corfow noth gallas.
Gans del agan cudha gwren.
255 Y wòn dhe wir, Duw an Tas
re sorras dre weyth benyn.
[Yma Adam owth omgeles in Paradhys.]
Ena Duw an Tas a wra dos dhe Adam hag ev ow leverel dhodho:
DUW AN TAS
Adam, Adam, pandra wreth?
Prag na dheuth dhe’m wolcùmma?
ADAM
Drefen ow bos noth, heb qweth,
260 ragos yth êth dhe gudha.
DUW AN TAS
Pyw a dhysqwedhas dhyso
dha vos noth: corf, troos ha bregh –
lemen an frût, grath na’th fo
mones dh’y debry heb pegh?
ADAM
265 Dhymmo vy why a ros gwreg.
Honna yw oll dhe vlâmya,
a dorras an aval teg
hag a’n dug dhymm dhe dastya.
DUW AN TAS
Abàn golsta worty hy
270 ha gruthyl dres ow dyfen,
mylega a wrav defry
an nor i’th whythres hogen:
i’th whÿs, lavur dhe dhebry
ty a wra bys i’th worfen,
275 spern ha spedhes ow tevy
hedre vy may fo anken.
Eva, prag y whrusta sy
tùlla dha brias heb ken,
an aval worth y derry
280 wosa my dhys dh’y dhyfen?
Ty re gammwrug eredy
ha re’n dros dhe veur anken
pàn russys dhodho debry
ha tastya frût an wedhen.
[Omma gesowgh dhe’n Jowl bos present.]
EVA
285 A Das cuv i’th wholowys,
an sarf re rug ow thùlla.
Dh’y fâlsury y cresys.
Pythneth re rug ow shyndya.
Mar derry, y leverys,
290 kepar ha duw y fedha’.
Mar peu drog a oberys,
trogh ‘yhy gans dha gledha.
DUW AN TAS
Rag ty dhe gola worty
ha tùlla dha brias len,
295 nefra gostyth dh’y gour ty
me a orden bos benyn,
may moghhaho hy heudh hy
dre wul ow gorhemmyn trogh,
na heb meur lavur defry
300 benytha ny’s tevyth flogh.
[Yma ow côwsel orth an serpont.]
Ty dyowl, gwra ow gortheby.
Prag y tùlsta sy heb ken
worth hy themptya dhe derry
an frût erbynn ow dyfen?
DYOWL
305 My a lever dhys an câss:
rag bos dhedha joy mar vrâs
ha my pùb eur ow lesky.
Rag henna my a’s temptyas
dhe beha, may fe “ellas”
310 aga hân kepar ha my.
DUW AN TAS
Ytho, bedhyth mylegys
pòr wir dres oll an bestas
a gertho wàr an norvës,
ha nefra y fÿdh avy
315 intra dha lynn’ath dhesy
ha lynn’ath benyn pùpprës.
Yma ev ow côwsel orth Adam hag Eva. Yma an jowl ow mos tre.
Omma ny wrewgh why triga.
Ewgh in mes adhesempys.
Why a gell ow lowena
320 a rys dhywgh in paradhys.
Ny dal dhys cavanscusa
dre dha wreg y vos terrys.
Rag orty ty dhe gola,
mil vab mamm a vëdh dam’nys.
ADAM
325 A Das Duw i’th wolowys,
graunt dhe’th whythres, my a’d pës,
neppëth a’n oyl a vercy.
DUW AN TAS
Adam, in dyweth an bës
my a wraunt oyl mercy dhis
330 ha dhe Eva dha wre’ty.
Hag ena yma Duw owth ascendya dhe Nev, hag ow leverel dhe’n cherùbyn:
Cherùbyn, kemmer cledha,
fysten tro ha paradhys.
Dew dhen a gefyth ena:
gorr y in mes desempys.
335 Pòr vysy a vëdh dhedha
ha dhe gemmys a ve gwrÿs.
May whrussons camdremena
sur y a vylek an prÿs.
CHERÙBYN
Dhe paradhys scon yth av
340 rag gruthyl oll bodh dha vrÿs.
Ena tus mara cafaf,
in mes y fedhons gorrys.
[Omma yma an cherùbyn ow skynnya.]
Adam, kê in mes a’n wlas
tro ha ken pow dhe vêwa:
345 ty dha honen dhe balas,
dha wreg genes dhe nedha.
Rag why re sorras an Tas
ma’gas bÿdh leun-edrega.
Fystenowgh tro ha’n daras,
350 rag omma ny wrewgh triga.
[Yma an cherubyn ow remainya in Paradhys.]
[Omma yma Adam hag Eva owth omdenna dhyworth Paradhys.]
CAYM HAG ABEL
Gwersyow 351 - 669
ADAM
Ellas gweles an termyn
ow Arlùth pàn wrug serry;
pàn rug dres y worhemmyn,
ow ertach grug dhe gelly.
355 Ny wòn vÿth pyth av lemmyn:
ny’m beus gwest, goskes na chy.
Ow holon oll dhe dymmyn
rag moreth a wra terry.
In mes a’m joy ha’m whecter
360 res ew kescar dre terros.
Rag fowt gwest ha goscotter
namna verwyn rag anwos.
Ny wodhyn rag ponvotter
pyth en, in gwel pò in coos.
365 Ow holon gwag, dyvotter
re’m kemmer hag awel boos.
Eva, kemmer dha gygel
rag nedha dhyn ny dyllas,
ha my â gans oll ow nell
370 i’n dor dhe dhallath palas.
Hag ev a wra palas ha’n dor ow cria, hag arta ev a wra palas ha’n dor ow cria.
Meur varth a’m beus diogel
an bës dh’y terry na’m gas.
Rag esow galsof isel
na allaf kerdhes yn fas.
375 My a’d pës, Arlùth uhel,
dhe’n tir ty a re cummyas
ma’m gasso kyns ès merwel
ino boos dhymm dhe whelas.
[Omma yma Duw an Tas ow skynnya.]
DUW AN TAS
Adam cummyas scon a ‘fÿdh
380 hÿs dha bal leun dhe drehy.
Dhys yth arhaf, a direth,
gas Adam dhe’th egery.
ADAM
A sîra, Arlùth perfëth,
bohes ew henna dhyn ny.
385 Myns a dev ino, unn jëdh
my ha’m gwreg a wra debry.
DUW AN TAS
Ytho, kemmer hy dew hÿs
rag cafos dhys ha’th wre’ty.
ADAM
Arlùth, hèn yw re nebes
390 mar qwren flogh vÿth denythy.
DUW AN TAS
Cafos moy dhys abàn res,
try hÿs dha bal kemmer y.
Adreus musur y try les,
ha gwet na wra fâlsury.
ADAM
395 Arlùth cuv, oll henna glân –
try hës ow fal mara’m be –
my ha’m gwreg ha’m flogh byhan
bysy vÿdh dhe sostena.
Mar teu moy, ny’s tevyth màn:
400 rag own y wrôns clamdera.
I’n eur-na rag pur dhuwhan
dagrow tynn gwrav devera.
DUW AN TAS
Kê kemmer myns a vyny,
Adam, a’n bës oll adro.
405 Dhyso ev a vëdh besy
hag ahanas a dheffo.
ADAM
A Das a nev, gromercy.
Dha gorf ker gordhys re bo.
Eva, wàr an bës mêstry
410 leun-gummyas yma dhymmo.
EVA
Gwynn agan bës, ow frias,
bos grauntyes dhyn ny cummyas
dywort an Tas Duw gwella
dhe balas ha dhe wonys.
415 Gans kygel adhesempys
nedha dyllas my a wra.
DUW AN TAS
Drog yw genef gruthyl den
precyùs ha haval dhe’m fâss.
Rag cola worth unn venyn
420 glân ev re gollas an plâss
a’m leuv dhyhow a wrussen
dh’y witha a’n jeffo grâss.
Pàn wruga dres ow dyfen
fest yn tynn ev re’m sorras.
425 Adam, a oll dha drevas
an degves rann dhymmo gas
whath in attal dha kesky;
ha gans colon dhâ, heb sorr,
gorr e dhe’n meneth Tabor
430 in gordhyans dhymm dh’y lesky.
ADAM
Arlùth, dha vodh a vÿdh gwrÿs.
Moy kyn fennes dhe gafos,
pòr wir leskys ev a vÿdh
rag cowl-lenwel bodh dha vrÿs.
435 Nyns eus parow dhys i’n bës.
Leun a grâss os yn perfÿth.
[Omma Duw an Tas a wra mos dhe Nev.]
Caym hag Abel, ow mebyon,
ewgh sacryfiowgh yn scon
i’n meneth dhe’n Tas a’n nev;
440 hag oll agas gwir-dhêga
dhodho gwaityowgh offrynna
ha’y lesky dell erhys ev.
CAYM
A das cuv ker, my a wra.
Arlùth nev roy dhymm gul dâ
445 in pùb ober a wrellen.
Abel wheg, deun alemma
dhe wordhya’n Arlùth gwella,
dell erhys agan tas dhyn.
[Yma Caym owth omdenna].
ABEL
Ow broder, pòr lowenek
450 my â genes dhe’n meneth;
saw kyns ès mos, ow thas wheg,
ro dhymm dha banath perfeth,
rag dhymm yma govenek
cafos dhe gyns tregereth.
455 Dha vanath dhymm meur a bleg,
ha banath ow mamm inwedh.
ADAM
Ow bennath prest ty a ‘fÿdh
kefrÿs in nos hag in jëdh,
ha myns eus i’n bës re’th fo.
EVA
460 Banath dha vamm kekefrÿs
nefra dhyso my a bës.
Amen, indella re bo.
ABEL
Ow banath dhywgh why kefrÿs.
Ry dhymm agas banothow.
465 A Dhuw, lemmyn gwynn ow bës
ow vos sonys heb whedhlow!
Ena gesowgh e dhe vos dhe’n alter otta gans peder davas, ow kerdhes i’n plain, hag yma Caym ow leverel:
CAYM
Abel, py feusta mar bell?
Ny godha dhys bones hell
ow mones dhe’n sacryfîs.
ABEL
470 Caym, ny lettys saw unn lamm
ow cafos banath ow mamm
ha banath ow thas kefrÿs.
CAYM
Re’m fay, meur a wockyneth
yw mones dhe lesky pëth
475 a yll den orto bêwa.
Pÿth yw an gordhyans dhe Duw
bos leskys dhe glow lusow
wàr an carygy dêga?
ABEL
Caym wheg, preder a’d enef;
480 awos an Tas Duw a’n nev
gwra y worhemynadow.
Dhyn nyny tra vÿth ny grêv
abàn yw sur y vodh ev
y lesky heb faladow.
CAYM
485 Nansye, Abel, do way that.
Indella bÿth ny vennaf.
My re brederys gul prat
rag y witha erbynn hâv.
ABEL
Certan gocky os ha mad.
490 Mar ny wreth dell lavaraf,
ty a ‘fÿdh pur tormo’t sad
in gwlas iffarn, dell gresaf.
Duw a ros dhyn an naw rann
rag bêwa orto certan
495 dre y leun-grath ha’y vercy;
ytho, prag na leves ev
cafos y dhêga heb grêf
hag – abàn vynn – y lesky?
[Omma pùb huny a wra dos i’n plain.]
Hag ena gesowgh Caym dhe offrynna an eyl rann a’n degedhow ha dhe witha y gela, hag yma ow leverel:
CAYM
Rag leverel yn pryva –
500 my ny vynnaf offrynna
oll ow dêga yn certan.
A Das Duw leun a byta,
tàn recêf dhyworthyf ve
ow dêga ha’m offryn glân.
505 Hay, Duw! Mir orth ow offryn,
ha recêf dhys ow dêga;
rag mar ny wreth, my a vynn
y dhon genef arta dre.
ABEL
A Das Duw, Arlùth uhel,
510 my a’th wordh gans oll ow nell
i’m colon pòr trewesy,
hag a offryn dhys wharê
warbarth oll ow gwir-dhêga
in gordhyans dhys y lesky.
DUW AN TAS
515 Rag bos Abel gwir-dhêga,
ev a’n jevyth i’n dyweth
an joy na dhyfyk nefra
in ow gwlas, ha cosoleth.
CAYM
Pandra! Ny vynn Duw gul vry
520 ahanaf, na soweny
an pëth a dhrehaf ny wra;
ha pùb eur chattel Abel
y a sowen milblek gwell?
Abel a’n pren rag henna!
ABEL
525 Ow broder wheg, deun dhe dre.
Yma unn posyjyon brâs
wàr ow holon ow codha.
Pynag vo va, ren ow thas,
an Tas a wrug ow formya
530 a’m offryn re woffa grâss,
ha pàn wryllyf tremena a’n bÿs,
re’m gorra dh’y wlas.
CAYM
Abel wheg oll, na wra vry,
rag pùptra oll a fÿdh dâ
535 dre weres agan Duw ny,
a nev an Arlùth gwella.
Kê in rag, dell y’m kyrry,
in hanow Duw awartha.
Venytha na sowyny,
540 tàn hemma wàr an challa!
Ena ev a wra y weskel wàr an penn hag ev a wra merwel, ha Lûcyfer ow leverel:
LÛCYFER
Belsebûk ha Satanas,
ewgh alemma pòr dhoth brâs,
dell y’m kyrrowgh, agas dew;
ha kerhowgh dhe dre an gwas
545 may hallo cana ellas
nefra in tewolgow tew.
SATANAS
Agan arlùth Lûcyfer,
ny a’n kergh dhys heb danjer
pòr lowenek
550 in drog-grâss dh’y das Adam,
venytha na’n jeffo tamm
a wolow teg.
[Y a wra mos dhe Abel.]
BELSEBÛK
Màl yw genen dha gafos,
dhe vos lemmyn dhe derros
555 ha dhe pain kepar ha ny.
Abel, ty a drig nefra,
awos oll dha wir-dhêga,
in tewolgow brâs heb joy.
SATANAS
Deun ganso dhe dre wàr not
560 dh’agan arlùth Lûcyfer:
my a gan an conternot
ha ty dyscant omgemmer.
BELSEBÛK
Hail! Syr arlùth Lûcyfer,
my re gerhas dhys dhe dre
565 mab Adam, an fâls-hudor,
may hallo genen trega.
LÛCYFER
Abel, rag dha offryn ker
ty a vÿdh genen nefra;
ha dewolow heb nyver
570 pùb eur orthys ow scrynkya.
Ena Duw an Tas a wra dos dhe’n dor, côwsel orth Caym, ha leverel:
DUW AN TAS
Caym, lavar ple ma Abel
dha vroder, ow servont lel.
Prag nag usy ev genes?
CAYM
Neb ma’n ryssys dhe wetha,
575 dhyworth henna govyn e;
py eur feuv vy y wethyas?
[Yma lev ow cria.]
DUW AN TAS
Otta voys mernans Abel
dha vroder prest ow kelwel
a’n dor warnaf pùb teller.
580 Mylegys nefra re by,
hag oll an tir a bêwfy
yw mylegys i’th ober.
Frût dâ bynnar re dhocko
na glasa bys gorfen bës.
585 Ow mollath a rov dhyso,
mollath ow eleth kefrÿs.
CAYM
Dha lev, Arlùth, a glêwaf,
saw dha fâss my ny welaf
sur er ow gu.
590 Ellas, my a wor henna,
bones ow fegh moy yn tâ
ès mercy Duw!
Lemmyn dyfreth ov ha gwag
pòr wir dres oll tus an bës.
595 My ny wòn leverel prag
gans pùb na vedhaf ledhys.
DUW AN TAS
Caym, ny vedhyth indella;
rag dha ladha den mar qwra,
ev a’n jevyth seyth kemmys
600 a painys i’n norbÿs-ma
mar pÿdh drog vÿth oll gwrës dhys.
Rag dha verkya my a gwra
i’n bÿs den vÿth na’th latho.
Pùb eur oll obereth dâ
605 gwynnbÿs kemmys a’n gwrello.
[Omma yma Duw owth ascendya dhe Nev.]
Ena Chaym a wra dos dhe Adam, y das, hag Adam ow leverel:
ADAM
Ow mab, pyth êth dha vroder?
Prag na dheutha genes dre?
CAYM
Anodho mar’th eus preder,
worth y wethyas govyn e.
ADAM
610 Â! Mylegys i’th ober!
Ty re’n ladhas, re’m leouta,
hag ev ahanan mar ger.
Ow mollath dhyso nefra.
Ellas vÿth pàn yw kellys –
615 Abel wheg ow mab kerra,
na vythqweth pàn veuv formys
dhe wodhaf drog a’n par-na,
na Caym pàn y’n denythys.
Pan venjans yw a’n re-ma
620 dre unn venyn wharvedhys!
Govy pàn welys Eva.
Yma Duw whath ow pêwa
neb yw Arlùth dres pùptra.
My ny vennaf growedha
625 vynytha gans corf Eva.
EVA
Ellas vÿth pàn rug cola
mar hegol orth ow escar.
Kemmys drog eus ow codha
ha dewedhes hag avarr.
630 Yma ken dhymm dhe ola
dagrow goos in gwir heb mar.
Govy vÿth oll ow pêwa,
ow codhaf lies galar.
DUW AN TAS
Serafyn, dhe Adam kê
635 hag argh dhodho growedha
dre ow gorhemynadow
whath gans Eva y wre’ty,
hag ev a wra denythy
unn mab dâ heb faladow.
SERAFYN
640 Arlùth, dha vodh my a wra,
dell degoth dhymm in pùb le,
ha bys dhodho wharê â
dhe’n bÿs rag y cùssulya.
Hag ena ev a wra mos dhe Adam, hag yma ow leverel dhodho:
Adam, an Tas Duw gwella
645 a erhys dhys growedha
gans dha brias ker Eva,
rag cafos flogh dhe’th servya.
ADAM
Pàn vynn an Tas indella,
res yw y wruthyl porrês;
650 mar mynn Duw rag an gwella,
dell fydhyaf, ev a vÿdh gwrÿs.
Deus, ow howethes Eva,
groweth i’n gwely ahÿs:
gorhemmyn Duw dres pùptra
655 res yw y vos cowl-lenwys.
Nans yw lemmyn tremenys
neb dew cans a vledhynnow
na’m beuv dhe wruthyl genes
in kig nag in knes heb wow.
EVA
660 Abàn vynn an Tas a’n nev,
res yw sewa y vodh ev,
pypynag vo.
Dre grath an Arlùth gwella
ny a dhenyth unn flogh dâ
665 dhyn a servyo.
ADAM
In nomine Dei Patris
indella dhyn re wharfo.
Wàr an Tas Duw ny a bÿs
y grath dhyn may tanvono.
Hag ena gesowgh e dhe omdenna adhyworty pols.
MERNANS ADAM
Gwersyow 670 - 916
Hag ev a wra dos dhedhy arta.
EVA
670 Adam, ny yll bos kelys
an pÿth a dheu i’n dyweth.
Yma flogh genef genys,
dre vodh an Tas Duw inwedh.
Benygys re bo an prÿs
675 may feu gwrÿs an gorholeth.
Py hanow y fÿdh gelwys?
Lavar dhymmo, er dha fëdh.
ADAM
Seth a vÿdh y ewn hanow.
An Tas a’n nev, caradow,
680 roy dhodho grâth dh’y servya.
Mos dhe balas my a vynn;
rag sostena vêwnans dhyn
res yw porrês lavurya.
Omma Adam a wra mos dh’y whel.
A Duw ker, ass oma sqwith!
685 Wynnvës a qwellen unweyth
an termyn dhe dhewedha.
Crev yw gwredhyow an spedhes,
mayth yw ow dywvregh terrys
worta menowgh ow qweytha.
690 Seth ow mab my a dhanvon
dhe yet paradhys yn scon,
dhe cherùbyn an gwethyas,
govyn orto mara’m bÿdh
oyl a vercy i’n dyweth
695 dhyworth an Tas Duw a ras.
SETH
A das ker, dhe’th worhemmyn
my â dhy adhesempys.
Saw pandra wrama govyn
ny wòn, na fordh dhe’m negys.
ADAM
700 Lavar anês ow vos vy
a’m bêwnans; my dh’y bysy
a leverel gwir’oneth
dhyso a’n oyl a vercy
o dedhewys dhymmo vy
705 gans an Tas, a’y dregereth,
pàn veuv châcys
gans an el yn pòr dhefry,
my ha’m gwreg, rag gul foly.
Helhys warbarth a feun ny
710 in mes scon a paradîs.
Sew olow ow threys leskys.
Ny dÿv gwels na flour i’n bÿs
i’n keth fordh-na may kerdhys
ha ny ow tos alena,
715 my ha’th vamm sur kekefrÿs.
Ty a welfyth an tôknys.
Kyn wylly meur wolowys,
na dhowt, ny fÿdh ken ès dâ.
SETH
My a wra fest yn lowen
720 dha negys bys i’n gorfen,
a das, colon caradow.
Ny vynnaf lettya pella.
My a’d pÿs, ow sona gwra
kyns ès mos, heb faladow.
ADAM
725 Kê in kerdh, ow mab avy,
ha nefra ow banath dhys.
Gwra dha negys eredy
kyns dewheles, my a’d pÿs.
SETH
A das, dowt na berthowgh why;
730 wharê my a vynn mones.
Duw a’n nev dre y vercy
my a bÿs d’agan gweres.
Hag ena ev a wra dhe Baradhys.
[Hag yn medh an cherùbyn:]
CHERÙBYN
Seth, pandra yw dha negys,
mar hir fordh dos may fynsys?
735 Lavar dhymmo vy wharê.
SETH
A el, my a lever dhys.
Ow thas ew coth ha sqwithys,
ny garsa pella bêwa.
Ha genef ev a’d pyjys
740 a leverel gwir’oneth
a’n oyl dodho dedhewys
a vercy y’n dëdh dyweth.
CHERÙBYN
Ajy dhe’n yet gorr dha benn,
ha esel vÿth oll na gen,
745 pypynag oll a wylly;
ha mir a pùb tenewen,
aspy yn tâ pùb ehen,
whyther pùptra oll bysy.
SETH
Fest yn lowen me a wra.
750 Gwynn ow bÿs cafos cummyas
dhe wothfos pÿth vo ena,
rag y leverel dhe’m tas.
[Hag yma ev ow miras, hag ow trailya in unn leverel:]
Duw, tecka wel yw homma.
Goev a gollas an wlas!
755 Saw a’n wedhen dhymm yma
hy bos sehys marthys brâs.
Saw my a grës hy bos sëgh
ha gwrÿs noth oll rag an pegh
a pehas ow thas ha’m mamm,
760 avell olow aga threys:
sÿgh yns oll kepar ha lis.
Ellas pàn dhebrys an tamm.
CHERÙBYN
A Seth, osa devedhys
ajy dhe yet paradîs?
765 Lavar dhymm pandra welsta.
SETH
Oll an tecter a welys
ny yll tavas den i’n bÿs
y leverel bynytha:
a frût dâ ha flourys teg,
770 menestrouthy ha cân wheg,
fenten bryght avell arhans
ha peder streth vrâs defry
ow resek adyworty,
worta miras mayth o whans.
775 Warnedhy yma gwedhen
uhel gans lies scoren,
saw noth oll yns, heb dêlyow;
hag adro dhedhy rusken
nyns esa a’n bleyn dhe’n ben;
780 noth yw oll hy scorennow.
CHERÙBYN
Whath mir arta aberveth
hag oll ken ty a welfyth
kyns ès dones alena.
SETH
Bos cummyas dhymm gwynn ow bÿs.
785 My â dhe’n yet desempys,
mar callaf gweles ken tra.
[Yma ev ow mos, hag ow miras, hag ow tewheles.]
CHERÙBYN
A welsta ken i’n tor’-ma
ès dell eja agensow?
SETH
Unn sarf i’n gwedhen yma:
790 best uthyk heb faladow.
CHERÙBYN
Kê whath tressa treveth dhy
ha mir gwell orth an wedhen.
Mir pandra wylly iny,
kefrÿs gwredhyow ha scoren.
[Yma ev ow mos arta in bàn.]
SETH
795 Cherùbyn, el Duw a ras,
i’n wedhen me a welas
in bàn uhel worth scoren
flogh bian nowyth genys
hag ev in qwethow mailys
800 ha kelmys fast gans lysten.
Ha wàr woles pàn verys
my a welas hy gwredhyow
bys in iffarn dewenys
in mesk meur a tewolgow,
805 ha’y branchys in vàn tevys
bys in nev uhel golow;
ha hy warbarth dyruskys
kefrÿs ben ha barennow.
CHERÙBYN
Mab Duw o neb a welsys
810 avell flogh byhan mailys.
Ev a bren Adam dha das
gans y gig ha woos kefrÿs –
pàn vo termyn devedhys –
ha’th vamm hag oll an dus vas.
815 Ev yw an oyl a vercy
a feu dhe’th tas dedhewys:
dre y vernans iredy
oll an bÿs a fÿdh selwys.
SETH
Benygys nefra re by!
820 A Duw, lemmyn gwynn ow bÿs
gothfos gwir oll iredy.
My a vynn mos dhyworthys.
CHERÙBYN
Kemmer teyr spus a’n aval
a debrys Adam dha das.
825 Pàn varwo, gorr y heb fall
intra y dhens ha’y davas.
Anedha ty a welfyth
teyr gwedhen tevys wharê;
rag ny vêw moy ès treddyth
830 warlergh dha vones dhe dre.
SETH
Benygys re by pùptÿdh.
My a’d wordh pòr wir nefra.
Ow das fest lowenek vÿdh
mar scon a’n bÿs tremena.
Hag ena ev a wra dos dh’y das.
[Adam, hag yma ow leverel dhodho:]
835 A das ker, my a welas
in paradîs fenten ras,
ha warnedhy unn wedhen
hir gans meur a scorennow;
hag in cres hy varennow
840 unn flogh mailys gans lysten.
Hèn ew an oyl a vercy
o dedhewys dyso sy
dhyworth an Tas Duw a’n nev.
Ha’n el dhymm a leverys,
845 pàn vo treddyth tremenys
ty a dhascor dha enef.
ADAM
Arlùth ker, dhys meur wordhyans,
rag hir lowr ew ow bêwnans.
Kemmer dhyso ow enef.
850 Gwynnbÿs vones dhymm fethys
lavur ha duwhan an bÿs.
Fest pell my re’n servyas ev.
A vab, ny dal keles màn:
an pÿth a dheu gwelys vëdh.
855 Galsof coth ha marthys gwann;
devedhys ew ow dyweth.
An Tas Duw, Arlùth avàn,
re’m gorra dhe gosoleth,
ow enef ha’m corf dhe’n glann.
860 Amen pyses pùb pryveth.
Hag ena Adam a wra merwel, ha Seth ow leverel:
SETH
Tru govy ellas ellas,
bos marow Adam ow thas
gans y gorf a’m denythys!
Kepar dell feuva dremas
865 i’n dor my a vynn palas
toll may fo ino cudhys,
[Yma Seth ow cul bedh hag encledhyas Adam.]
[Omma Seth a wra gorra an spus in ganow Adam.]
Omma Seth a wra gorra an try spus a’n aval in ganow Adam, hag yma ev ow leverel:
ha’y wul hir ha down ragtho.
Drocka galar yw dhymmo
y encledhyas mar uskys!
870 An try spus in y anow
my a’s gorr heb faladow,
kepar dell veu dhymm erhys.
Bolùnjeth Duw yw hemma,
bones gorrys an spus-ma,
875 pàn dremena a’n bÿs-ma,
in y anow bos gorrys.
An Tas a nev sur heb fall
a’n gwrug ev dhodho haval.
Pàn dorrasa an aval
880 an Arlùth a feu serrys.
LÛCYFER
Aha, Belsebûk, aha!
Awotta unn pervers dâ
lemmyn wharfedhys:
awos oll roweth Adam,
885 bys dhyn omma in unn lamm
ev a vÿdh kerhys.
SATANAS
My a kergh an gwas wharê
bynytha rag growedha
genen ny in tewolgow.
890 Belsebûk, dell y’m kyrry,
fysten dewhans, gweres vy
ow ton an plos casadow.
[Omma ymôns y ow skynnya.]
BELSEBÛK
My a’th wheres orth y dhon
dhe iffarn kepar hag ôn
895 wàr geyn lowarn py brathky.
Awos oll dha fath ha’th son,
genen ny y fÿdh dha thron
in ponvotter venary.
[Omma gesowgh e dhe dhegemeres an enef, hag ev a wra don dhe Iffarn.]
SATANAS
Adam, ty a veu gothys
900 pàn eses in paradîs
avell harlot ow lordya,
ha rag henna desempys
ny a’th deg bys gorfen vÿs
in ponow dhe wrowedha.
BELSEBÛK
905 Hail! ow arlùth in dha sê.
Otta kerhys dhys dhe dre
genen ny an harlot brâs
Adam plos, a dhesefsa
warnan conqwerrya nefra.
910 Lemmyn ev yw agan gwas.
LÛCYFER
Ow banath dhewgh why pùpprÿs.
Mar dhâ y wrewgh ow negys
prest in pùb le.
Gorrowgh an fâls-negedhys
915 gans Abel adesempys
dhe esedha.
LESTER NOY
Gwersyow 917 - 1258
Omma y talleth adro dhe Noy ha’n Lester, ha Duw ow leverel:
DUW AN TAS
Drog yw genef gruthyl den
precyùs haval dhymm certan.
Rag cola orth unn venyn
920 glân ev re gollas an plâss
a’m leuv dhyhow a wrussen.
Pàn wruga dres ow dyfen,
mes a paradhys lowen
an el wharê a’n gorras.
925 Ow spyrys ny drig nefra
in corf mab den vÿth i’n bës.
Ha rêson yw ha praga
rag y vos kig medhel gwrÿs.
Nyns eus den ort ow servya
930 len ha gwiryon, my a grës,
in oll an bës saw Noy
ha’y wreg ha’y flehes kefrÿs.
Ena Duw an Tas a wra dos dhe Noy, hag yma ow leverel:
Sa’ bàn, Noy ow servont ker,
deus gena pols dhe wandra,
935 ha dyso my a lever
intredhon taclow pryva.
NOY
A Das Duw in uhelder,
benygys re by nefra,
rag genes in pùb teller
940 parys ov dhe lavurya.
DUW AN TAS
Noy, mar leun yw an bës
lemmyn a sherewynsy
mayth ew dyweth devedhys
ino a gig pùb huny.
945 Gans pegh mar veur ew flêrys
na allaf sparya namoy
heb gul dial a verr spës
wàr peb oll sur marnas ty.
Rag henna fysten kê gwra
950 gorhal a blankys plainyes
hag ino lies trigva –
rômys y a vÿdh gelwys.
Avês hag ajy yn tâ
gans pêk bedhens stanchurys,
955 ha tryhans kevelyn dâ
an lester a vÿdh ahÿs.
Ha hanter cans kevelyn
inwedh ty a wra y les.
In uhelder my a vynn
960 deg warn ugans y vos gwrës.
Wor’tu delergh, daras inn
ty a wra, yw port henwys.
Tresters dredho ty a pynn
adreus, rag na vo degës.
NOY
965 Arlùth, kepar dell vyny,
an gorhal sur my a’n gwra.
Pÿth ew an othom dyn ny
cafos lavur a’n par-na?
Abàn vynnyth pùb huny
970 ladha oll a’n norvÿs-ma
saw unsel ow tus ha my,
ladh ny gansa magata.
DUW AN TAS
Noy, dre dha dhader brâs
ty a bew ow grath nefra.
975 Kemmer dha wreg ha’th flehes
ha’ga gwrageth gorr gansa.
A bùb ehen best i’n wlas
gorr genes dew anedha.
A bùb kynda edhen vas
980 i’th worhal gwet dew gorra.
Rag liv brâs my a dhoro
a gutho oll an norbës,
myns den eus i’n bës may fo,
kyns bos deu an liv, budhys:
985 spyrys a vêwnans ino
vynytha na vo gwelys.
Gorr gwra dell descaf dhyso.
Pàn vo gwrës my a dheu dhys.
A bùb ehen a kynda,
990 gorow ha benow inwedh,
aga gorra ty a wra
in dha worhal aberveth.
Pùb maner boos i’n bÿs-ma
eus dhe debry may teleth
995 rag den ha best magata
in dha lester ty a ‘fëdh.
Ena gesowgh Duw an Tas dhe vos dhe Nev, ha Noy ow leverel:
NOY
Arlùth cuv, dha arhadow
y wruthyl res ew dhymmo.
Yth av heb iniadow
1000 dhe wonys adro dhodho.
Ena Noy a wra mos dh’y wreg, hag yma Noy ow leverel:
NOY
Hedh ow bool dhymmo toth tâ,
ow thardar ha’m mortholow;
my a vynn mos alemma
dhe wruthyl ow negyssow.
GWREG NOY
1005 Mêster, yn scon my a wra.
Dhe’n Tas a nev caradow
pùb ober oll i’n bÿs-ma
a wren re bo plegadow.
Ena Noy a wra mos dhe wruthyl y lester, hag yma ow leverel:
A Duw ker, ass oma sqwith
1010 prennyer derow ow trehy.
Vythqweth powes my ny’m bÿdh.
Mar vrew ew ow esely.
Gwynnvës a qwellen an jÿdh
may fe erhys dhymm hedhy.
1015 Arlùth, warnas tregereth!
Goev a ra dha serry.
Hag ena Duw an Tas a wra dos dhe Noy, hag yma leverel dhodho:
DUW AN TAS
Lemmyn, Noy, i’th worhal kê,
ty hag oll mêny dha jy.
Drefen leun ty dhe’m servya
1020 ow cres a ’fëdh benary.
A pùb best kemmer wharê
gorow ha benow defry.
Oll a’n ëdhyn ow neyja
gwet copel may kemerry,
1025 anedha dhe sawya has;
rag seythen wosa hemma
dew ugans dÿdh my a as
glaw dhe godha awartha.
Kenyver den eus i’n wlas
1030 na tra i’n bÿs ow pêwa
saw unsel ty ha’th flehes
gans liv y wrav dhe ladha.
NOY
A Das benygys dell os,
dha arhadow me a wra.
1035 My a vynn alemma mos
dho’m gwreg ha’m flehes totta.
[Yma Noy ow leverel dh’y wreg:]
NOY
A brias, heb faladow,
mebyon ha myrhas kefrÿs,
dre vodh an Tas caradow
1040 yma gorhal crev ordnys.
Fystenyn fast bys dhodho,
rag y teu liv wàr an bÿs
may fo pùb den oll ino
ha pùb best warbarth budhys.
GWREG NOY
1045 A mêster ker, my a wra
pùptra kepar dell vyny.
Deun oll dhe’n gorhal toth dâ,
gans liv na wrellen budhy.
SÈM
Dell yw gorhemynnys dhyn,
1050 my a’s gorr bys i’n gorhal
kefrÿs bestas hag ëdhyn,
ha Càm degens boos heb fall.
CÀM
Otta saw boos wàr ow keyn:
Jafet degens saw aral.
1055 Awos an Tas fystenyn:
rag own namnag ov pòr dhall.
JAFET
Yma gena unn begh dâ –
gora hag ës kemyskys –
oll dhe’n bestas eus omma
1060 a gev boos lowr dêwdhek mis.
Hag ena gesowgh pùb huny, tus ha bestas, dhe vones; hag yma Noy ow leverel:
NOY
In hanow an Tas gwella,
deun aberveth desempys;
agan gorhal awartha
gans glaw ev a vÿdh cudhys.
1065 Mergh, gwarthek, mogh ha deves
drewgh aberveth desempys;
saw an ëdhyn benegys:
y a neyj qwyck hag uskys.
A Das, dell on dha wythres,
1070 a boll hag a lis formys,
bÿdh dyn ny nerth ha gweres,
rag warnas prest ny a bÿs.
SÈM
My a vynn lemmyn tyldya
gwartha an gorhal gans qweth,
1075 ha henna a ra gwitha
na dheffo glaw aberveth.
CÀM
In hanow Duw d’y lawa
ty, py ny a’gan bëdh meth!
Yma ow tegensewa
1080 hager-gowas, wàr ow fëdh.
JAFET
Otta cowas pòr ahas:
ny’s perth den mara pês pell:
arônd an nor strêmys brâs
ow tewraga gans meur nell.
NOY
Dre grath an nev a’gan Tas,
ny a’s feth kyn fo mar fell.
Agan gorhal re neyjyas!
Re’n sawya Arlùth uhel!
DUW AN TAS
Marow yw pùptra esa
1090 spyrys a vêwnans ino.
My a worhemmyn wharê
dhe’n glaw namoy na wrello.
An livwoth gwrêns omdenna:
my a comond scon dodho: –
1095 Dh’y teller kyns êns arta,
Noy gonys may hallo.
NOY
Gallas an glaw dhe ves glân
ha’n dowr my a grës bas’hës.
Dâ yw in mes dyllo bran
1100 mars eus dor sëgh wàr an bës.
SEM
My a’s dyllo ahanan.
Ny dheu arta, my a grës.
Mar kev carynyas, certan
warnedha y trig pùpprës.
Hag ena ev a wra dyllo bran dhe ves, ha ny wrug dewheles.
NOY
1105 Gwir dhymm ty a dherivas
a’n varghvran na dhewhela:
yma wàr garynyas brâs,
ow tebry fest dybyta.
An golom glas hy lagas
1110 in mes gwra hy delyfra:
lella edhen, ren ow thas,
leverel ny wòn ple fe.
SÈM
My a wra hy delyfra
wharê, a das caradow,
1115 ha hy a wra aspia
mars eus dor sëgh in neb pow.
Hag ena ev a wra dyllo colom dhe ves, a wra dewheles dystowgh dhe’n Lester ha bos kechys ajy.
CÀM
Hy delyfra my a wra
in mes in hanow an Tas.
Lemmyn kê aspy yn tâ
1120 mars eus tir sëgh in neb gwlas.
[Omma yma an golom ow tos, ha hy ow ton branch olyf in hy min.]
JAFET
Devedhys yw, hag yma
in hy min branch olyf glas.
Hy kemeres my a wra
ajy dhe’n gorhal toth brâs.
NOY
1125 An Tas Duw re bo gordhyes.
Sensys meur on dh’y gara.
Nans yw an lîvow bas’hës
pàn eus gwëdh ow teseha.
Ow mebyon, my a’gas pës,
1130 in mes whath dyllowgh tressa:
mar kev tir sëgh, my a grës
dyn ny ny dhewhel arta.
JAFET
Kepar dell vyny, a das,
my a wra dha arhadow.
1135 Colom wheg glas hy lagas,
kê, neyj a-ugh lies pow.
Tir sëgh in gwel nag in pras
mar kefyth in gwir heb gow,
ino gwait yn tâ whelas
1140 boos dhe’th ly ha dhe’th kynnyow.
Hag ev a wra dyllo colom aral a wra dewheles ow ton branch olyf in hy min.
SÈM
Naneyl ogas nag yn pell
ny’s gwelaf ow treneyja.
Hy re gafas diogel
dor desehys in neb le.
NOY
1145 In hanow an Tas uhel,
an gorhal gwren dyscudha.
Bos sëgh ha teg an awel,
dhe Dhuw y coodh dhyn grassa.
Hag ena gesowgh y dhe dhyscudha an Lester, hag yma Noy ow leverel:
NOY
Gordhyans ha grâss dhys, a Das,
1150 desehys yw an norvës.
Nyns eus in gwel nag in pras
tus vew saw ny, my a grës.
GWREG NOY
Gwrêns Duw y vodh ha’y vynnas,
pypynag vo in y vrës:
1155 pòr wir y gallos yw brâs,
in nev hag in tir kefrÿs.
Hag ena Duw an Tas a wra dos dhe Noy, hag a’y sav i’n plain yma ow leverel:
DUW AN TAS
Noy, my a worhemmyn dhys,
kê in mes a’th worhal scon:
dha wreg ha’th flehes kefrÿs,
1160 ëdhyn, bestas ha prevyon.
Cress’owgh cowl-lenwowgh an bës
avell kyns, kettep mab bronn.
Rag may fewgh why sostenys,
ewgh dhe wonys gwel ha tonn.
NOY
1165 Dha volùnjeth in pùb le,
Arlùth uhel, my a wra.
In mes a’n gorhal wharê
my ha’m gwreg ha’m flehes â.
In onour Duw dh’y lawa,
1170 gwren unn alter, teg ha dâ,
may hyllyn sacryfia
dhodho wàr an keth honna.
CÀM
In dewhel’ans pehadow,
gul alter sur dâ via;
1175 ha dhodho agan lodnow
warnedhy sacryfia.
JAFET
Tecka alter in neb pow
ny alsa den aspia
ès dell eus genen, heb wow,
1180 dres an Mownt Calvaria.
[Omma yth yw alter darbarys, ha gesowgh Duw an Tas dhe sevel rypthy.]
NOY
Dêga oll a’gan ëdhyn,
bestas inwedh magata,
warnedhy my a offryn
in gordhyans dhe’n Tas gwella.
GWREG NOY
1185 Buwgh offrynna my a vynn
wharê wàr an alter-na;
y grâss re dhanvono dhyn
an Tas Duw a wrug pùptra.
SÈM
Colom genef vy yma.
1190 In onour Duw my a wra
wàr an alter hy gorra.
GWREG SÈM
Fesont, onen fat ha dâ,
dhe’n Tas Duw a’n nev gwella
my a offryn heb lettya.
CÀM
1195 Goodh deg scon my a offryn
dhe Dhuw wàr benn ow dêwlin
hag a’s gorr wàr an alter.
GWREG CÀM
Duw a dal dhewgh oll henna.
My a offryn mallart dâ
1200 in gordhyans dhe’n Tas Duw ker.
JAFET
Dhe’n Tas Duw in meur enour
wàr an alter my a worr
grugyer teg hag awhesyth.
GWREG JAFET
In enour dhodho heb fall
1205 my a offryn scon aral,
ha chappon dâ, wàr ow fÿdh.
Hag ena Duw an Tas a wra dos dhe Noy, hag yma ow leverel dhodho:
DUW AN TAS
Noy, rag kerenja orthys
my ny gemera’ nefra
tròm-dial wàr oll an vës
1210 na dre dhial pùb ladha.
Cress’owgh colenwowgh kefrÿs
an norvës a dus arta.
Wàr ëdhyn, bestas, pùpprÿs
gallos a ’fÿdh warnedha.
1215 Kenyver best eus in tir,
ÿdhyn ha pùscas kefrës,
yw gostyth dhewgh yn pòr wir,
hag y bos dhewgh ordenys.
Na debrowgh, my a ervir,
1220 kig gans goos bys worfen vës.
Ewgh gonedhowgh termyn hir;
powes ny’gas bÿdh neb prës.
NOY
Pandra amownt dhyn gonys
mar serryth orth den, heb wow?
1225 Pàn vo oll dhyn lavuryes,
agan whel a vÿdh mothow.
Dre dròm-dial wàr an vës
ty a wra peb oll marow.
Mar dhâ yw genef a vrÿs
1230 merwel kyns dos drog-ancow.
DUW AN TAS
Noy, rag kerenja orthys
my a wra dhys ambos dâ:
leun-dial wàr oll an vës
ny gemeraf vynytha.
NOY 1
1235 Ambosow orth tryhor gwrës,
anedha nyns eus laha;
dre sorr kyn fêns y terrys,
dhe sconya my ny alla’.
DUW AN TAS
My ny dorraf bys vycken
1240 an acord eus lemmyn gwrës
intra my ha lynn’ath den;
bys vynytha ev a vês.
In record yw tôkyn len,
ow gwarak a fÿdh settyes
1245 in bàn in cres an ebron
na allo bones terrys.
Homma a vÿdh tôkyn dâ
a’n acord eus gwrës, heb fall,
kyn fynnyf wàr an bÿs-ma
1250 têwlel venjans na dial.
My a vir scon orth honna
hag a’n acord a vÿdh cov.
Gans liv ny wrav bynytha
ladha an dus, gwyls na dov.
Hag ena yma ev owth omdenna, ha Noy ow leverel:
NOY
1255 Arlùth dell os dres pùptra,
dha worhemmyn a vÿdh gwrës.
Mos dhe wonys my a wra,
ha’m gwreg ha’m flehes kefrÿs.
ABRAHAM HAG ISAK
Gwersyow 1259 - 1394
Omma Abraham a wra kerdhes in aray, ha warlergh hemma yma ow leverel:
ABRAHAM
Me a vynn mos dhe’n templa
1260 ha Duw ena y wordhya
kepar dell goodh dhymmo vy.
Ev yw Arlùth nev ha’n bës,
ha henna sur my a grës
a leun-golon pòr dhefry.
[Omma yma ev ow skynnya.].
DUW AN TAS
1265 Abram, Abram, fystena
gwra ha deus dhymmo wharê
rag colenwel bodh ow brës.
Res yw dhyso lavurya
unn pols byhan alemma,
1270 dell lavaraf pòr wir dhis.
ABRAHAM
Devedhys ov dhe’th volùnjeth.
Arlùth, porth cov i’n dëdh dyweth
a’m enef vy.
Lavar dhymmo pandra wrama.
1275 Y’n gwrav ytho scon i’n tor’-ma
yn pòr defry.
DUW AN TAS
Ow bolùnjeth mar mynnyth
y colenwel heb let vÿth,
dha vab Isak a geryth
1280 y offrynna res yw dhys
wàr veneth a dhysqwedhaf
dhyso jy, dell lavaraf.
An covath bÿth ny hasaf
mar qwreth dhymm an sacryfîs.
[Omma yma Duw owth ascendya dhe Nev.]
ABRAHAM
1285 Arlùth ker, an sacryfîs
a vÿdh gwrÿs orth bodh dha vrës.
Ow mab Isak offrynnys
ev a vÿdh wàr an meneth.
Me a’n gorr wàr an alter
1290 hag a’n lesk gans tan prennyer.
Ny sconyaf in neb maner
a wul oll dha volùn’eth.
[Omma ev a wra dos dh’y vab.]
Ow mab Isak, dhymm y res
dhe Dhuw gruthyl sacryfîs,
1295 dell yw Arlùth bës ha nev.
Kemmer dhymmo ve-cunys;
gans lovan bedhens strothys,
ha wàr dha keyn dog eev.
ISAK
Otta omma ve-cunys
1300 ha fast ev genef kelmys
pòr wir, a das.
Deun alemma desempys
bys i’n meneth yw ordnys
gans Duw a ras.
ABRAHAM
1305 Tan ha cledha yma gena
lemmyn parys.
Deun alemma rag offrynna
an sacryfîs.
ISAK
Ow thas avy, marth yn tefry
1310 eus dhymm lemmyn.
ABRAHAM
Ow mab kerra, pandra vynta
orthyf govyn?
ISAK
Otta omma yn certan
prennyer genef dhe wul tan
1315 degys adre.
Ple ma an offryn, a das,
a vÿdh leskys dhe Dhuw ras
rag y wordhya?
ABRAHAM
Duw a dhanvon dhyn a’n nev;
1320 herwyth y volùnjeth ev,
ow mab, certan y fÿdh gwrÿs.
My a vynn wàr an alter
gorra lemmyn an prennyer
rag lesky an sacryfîs.
[Omma yma ev ow corra prenn wàr an alter.]
1325 Me a lever, ow mab dhys,
Duw dhymmo vy a erhys
may fy dhejy offrynnys
dhodho ev wàr an alter.
ISAK
Y volùnjeth mars ywa,
1330 y offendya ny vynna’;
kyn fen marow i’n tor’-ma,
an mernans me a’n kemmer.
ABRAHAM
Kê in bàn wàr an cunys
hag ena groweth ahës
1335 may hylly bones leskys.
A vab wheg, yth ov cudhys:
ow holon yw marthys clâv.
Dhyso jy dell lavaraf,
offendya Duw ny vynnaf
1340 awos den fÿth wàr an bës.
ISAK
Bÿdh lemmyn a confort dâ.
Pàn yw bodh Duw indella,
y kemeres me a wra
an mernans certan warnaf.
1345 A das wheg oll caradow,
ow dyw leuv colm ha’m garrow
gans lovan; fast colmennow
na allen sevel a’m sav.
Mar pedhaf kelmys lemmyn –
1350 offens vÿth oll er dha bynn.
Pàn clêwfyf vy an tan tynn
pàr hap y wrussen fia.
A tas ker oll caradow,
ow painys a vÿdh garow
1355 kyn vos leskys dhe lusow.
A Dhuw, gorr with a’m ena.
ABRAHAM
Â, ow mab ker, na porth awhêr
Duw a’th weres.
Ev, Duw a ras, an covath ny has
1360 termyn bÿth nes.
Lemmyn in hast me a’th kelm fast
a verr termyn.
Gans ow cledha sur dha ladha
scon me a vynn.
Omma yma Gabriel ow skynnya, hag ev a wra dos dhe Abraham, ow lettya y gledha.
GABRIEL
1365 Abram, Abram, scon goslow
lemmyn orth ow lavarow
a fynnaf derivas dhys.
ABRAHAM
Pyw os a gêws mar uhel?
Lavar dhymmo diogel
1370 dell y’m kerry, my a’d pës.
GABRIEL
Abram, me a lever dhys:
el a’n nev ov, danvenys
rag gwitha na ve ledhys
dha vab Isak yw dha joy.
1375 Yn pòr wir Duw a aswon
volùnjeth oll dha colon.
Rag henna omden yn scon
adhyworto ev defry.
ABRAHAM A Dhuw ker, re by gordhys!
1380 Bos ow mab dhymmo sawyes
ow colon yw sur yaghhÿs.
Nyns eus Arlùth vÿth saw ty.
In gordhyans dhodho omma
offrynnya’ an keth mols-ma
1385 in le Isak, y settya
wàr an alter dhe lesky.
ISAK
Tan i’n cunys gorraf uskys;
whetha a wrav.
A Dhuw a’n nev, clêw agan lev,
1390 dell y’th pysaf.
ABRAHAM
An sacryfîs dhe Dhuw yw gwrÿs,
deun ny dhe dre.
Ow mab Isak, scon deus in rag;
gwra ow sewa.
MOYSES
Gwersyow 1395 - 1898
Omma yma Moyses ow tos, hag ow leverel (ha gesowgh Duw an Tas dhe sevel dhyragtho):
MOYSES
1395 Yma marth dhymm a unn dra –
a’n pÿth lemmyn a wela’:
an bos ‘nos dywy a wra
saw nyns ujy ow lesky.
Me a vynn mos dhe viras
1400 hag a wothfyth kyns ’dennas
adhyworto oll an câss.
Tra astranj yw dhymmo vy.
DUW AN TAS
Moyses, Moyses, sav ena:
na nes na dheus na fella,
1405 rag ny vynnaf. Dhyworthys
dysk dha skyjyow qwyck dhe ves.
Sevel wàr tir venegys
a wreth, dell lavaraf dhys.
Ha my yw Duw dha dasow,
1410 Abram, Isak, sur heb wow,
ha Jacob inwedh kefrÿs.
MOYSES
Ny allaf miras i’th fath
rag golowder: ny’m beus grath
a whythra warnas unn prÿs.
DUW AN TAS
1415 In Ejyp whyrfys yw cas:
ow pobel vy grêvyes brâs
gans Farô yw mylegys,
ymôns dhymmo ow cria.
Rag an lavur eus dhedha
1420 vÿth ny yllons omweres.
Res yw dhys mones ytho
bys in Ejyp dhe Farô,
ha lavar my dh’y warnya
vÿth na wrella compressa
1425 ow tus eus trigys ena
rag dowt myshef dhe godha.
Ty a wra woja hemma
gorra an dus alena
bys in tireth a dhenwa
1430 lanwes leth ha mel kefrÿs.
Ny vynnaf orta bones
napell ena in dysês,
dell lavaraf dhys, Moyses.
Wàr dha lergh vedhens rêwlys.
MOYSES
1435 Arlùth, ny vynnons crysy
na clêwes ow voys avy
awos me dhe gows dhedha,
ha tus vian ha tus vrâs.
Ny wrug Duw dhymm dysqwedhes
1440 vÿth; ny’n cresons ev nefra.
DUW AN TAS
Cows er dha fÿdh a verr termyn:
pandra sensyth i’th leuv lemmyn?
Lavar, Moyses.
MOYSES
Gwelen a prenn a wrav sensy.
1445 Ty yw chyften ha Duw dhyn ny,
leun me a grës.
DUW AN TAS
Towl an welen oll yn tien
dhe’n dor uskys;
ty a welfyth sur yn perfÿth
1450 merkyl teg gwrÿs.
MOYSES
A Dhuw a ras, serpont yw hy,
euth hy gweles. Own a’m beus vy.
Crena a wrav.
DUW AN TAS An lost kemmer dhedhy in bàn
1455 i’th torn heb ger. Sens dha honen,
dhys lavaraf!
MOYSES
A Arlùth ker, my a’n kemmer
in bàn wharê –
an welen-ma in hy kynda
1460 trailys arta.
DUW AN TAS
Gwith an welen-ma yn tâ
ha den vÿth drog dhys ny wra,
ha’m grath a rov lemmyn dhys.
Hedre vo in dha herwyth
1465 fethys nefra ny vedhyth
gans tebeles wàr an bës.
Na porth own vÿth, na vëdh trist,
rag me a vÿdh genes prest
orth dha weres in pùb le.
1470 Kê alemma desempys,
ha gwra oll dell leverys
ha’m grath dhyso my a re.
MOYSES
Dhe Ejyp yth av uskys
rag colenwel bodh dha vrÿs,
1475 Arlùth a ras.
Gwynn y vÿs pàn ve genys
a allo gul dhys servys;
a’y cov ny’n gas.
[Omma yma Duw owth ascendya dhe Nev.]
Omma mytern Farô a wra kerdhes in aray, ha warlergh hemma yma Moyses ow leverel:
MOYSES
A ty dhen, mytern Farô,
1480 Duw a’m danvonas dhyso
dhe wovyn prag yw genes
pùn’shya y tus mar cales
eus trigys ajy dhe’th wlas.
Ahanas marth a’n jeves.
FARÔ
1485 Â! Pÿth yw an keth duw-na
may res dhymmo i’n tor’-ma
a clêwes oll y voys ev?
Y aswon certan ny wrav.
Pobel Isr’el ny asaf
1490 na’s gorren y dhe whel crev.
ARON
Ha dhyso Duw a erhys
may fe y tus oll gesys
dhe wul dhodho sacryfîs,
dell yw ev galosek brâs.
1495 Mara qwreth aga lettya
na allons len y servya,
my a lever i’n tor’-ma
venjans crev a goodh warnas.
FARÔ
Owt warnowgh, a dhew adla!
1500 Pandra wrewgh ow reprêva,
ha my omma in ow hel?
Y a vÿdh gweythys cales
hedre vêns y in ow gwlas,
rag nyns owgh ma’s dew lorel.
MOYSES
1505 A ny vynta obeya
dhe Dhuw a wrug dha formya
hag a formyas nev ha’n vës?
Res yw dhys ino crysy
ha leun-fydhya, yn tefry,
1510 boken ny fedhyth selwys.
FARÔ
Ty a hevel muskegys
hag in gockyneth gyllys!
Awos an duw a gêwsyth,
y pobel ny vÿdh sparyes:
1515 isel y fedhons gweythys,
kefrÿs in nos hag in jëdh.
Ha me a with hardh na fe
den fÿth oll sur anedha
dhe wul dhe dhuw sacryfîs.
1520 Mar qwra, godhvedhys mar pÿdh,
yn scon dyswrës ev a vÿdh
ha dhe’n mernans cot gorrys.
ARON
Ny vynnyth clêwes Duw ker,
lemen mos dhe’n caletter.
1525 Dha colon yw cales brâs.
Mar ny wreth omamendya,
ev a wra tynn dha pùn’shya,
may leverry “ogh ellas”!
FARÔ
Owt warnas, harlot penn cog!
1530 Scon in mes qwyck a’m golok!
Na trig i’m cûr.
Mara’th cafaf, re Jovyn,
y’th ladhaf kyns ès vyttyn
a’m dyw leuv, sur.
[Yma Moyses ow kerdhes i’n plain.]
MOYSES
1535 Vÿth ny vynn an keth den-ma
trail’a dhe Dhuw awartha
awos lavar leverys.
ARON
Ny yllyn tra vÿth dhodho.
Myshef a goodh warnodho,
1540 yn certan, hag a verr spÿs.
KENSA MESSEJER
Lowena dhe flour an bës!
Yma cas brâs wharvedhys
ha codhys wàr dha pobel.
Ny yllons bos nyverys
1545 an dus yw marow iwys.
Nyns yw plêsys Duw Isr’el.
FARÔ
Owt, owt, owt, ellas, ellas,
bos wharfedhys in ow gwlas
myshef a’n par-ma codhys!
1550 Lavar dhymmo kyns mones
py tyller yma Moyses
ha py cost yma trigys?
KENSA MESSEJER
In mesk flehes Israel
desky laha duw uhel
1555 a wra dhedha dëdh ha nos.
Yma ow cul sacryfîs,
ha’y pobel ev kekefrÿs,
dhe’n keth duw-na gans meur tros.
An dowr ha’n ës yw posnys
1560 mayth eus meur a tus dyswrës
ha bestas certan i’th wlas.
Nyns yw aga duw plêsys
genes jy pàn os pùn’shys,
ty ha’th pobel, mar cales.
FARÔ
1565 Ellas lemmyn pandra wrav?
Consler jentyl, y’th pysaf
a ry dhymmo cùssul dhâ.
Ow colon yw clâv marthys
bos drog a’n par-ma codhys
1570 in ow gwlascor i’n tor’-ma.
CONSLER
Mar mynnyth bones in ês,
res yw dhys gorra Moyses,
Aron a’th wlascor in mes,
ha’ga pobel oll gansa.
1575 An venenes ha’n flehes
vedhens in mes exîlyes
na dheffo onen i’n bës
dhe triga omma nefra.
FARÔ
Ow vanath dhys, Conseler.
1580 Gul wàr dha lergh heb dhanjer
mennaf yn scon.
Pòr wir my a vynn mones
dhe gêwsel sur orth Moyses,
inwedh Aron.
[Omma yma Farô ow skynnya.]
1585 Moyses, me a gomond dhys
ha dhe Aron kekefrÿs
mayth ellowgh in mes a’m gwlas.
Tus, venenes ha flehes,
omma ny vedhons gesys,
1590 dell lavaraf dhewgh a’n câss.
Pùb den oll degens ganso
y pÿth, an myns a allo,
wàr aga keyn fardellow.
Mesk ow pobel ny vynnaf
1595 na fella agas godhaf.
Ewgh alemma dhe ken pow.
MOYSES
Ny vynnyth dhe pobel Duw
gasa cres dhyn in neb tu
awos triga i’n pow-ma.
1600 Ty a vÿdh pùn’shys pòr tynn
rag dha dhrog a verr dermyn
gans Arlùth nev awartha.
ARON
Res yw mos mes a’n wlas-ma.
Nyns eus triga na fella,
1605 dell hevel, dhyn ny omma.
Ny fedhyn gesys in cres.
MOYSES
A Dhuw a nev, dha pysy
a leun-golon gweres ny
na’gan ve ny vylyny
1610 gans Farô yw mylegys.
KENSA DEN (CALEF)
Tus, venenes ha flehes,
ymôns omma devedhys
ha’ga pÿth gansa,
moy ès cans vil in nùmber.
1615 Y a dremen heb dhanjer
ujy Duw ker ow cordhya.
SECÙND DEN (JOSÙE)
Genef yma fardel pòr dhâ
wàr ow keyn sur.
A Dhuw a nev, clêw agan lev.
1620 Gwith ny i’th cur.
MOYSES
Dhe Arlùth nev yth owgh druth.
Deun alemma dhe’n Mor Rudh,
tus, venenes ha flehes,
dhe’n Tireth a Dhedh’wadow
1625 yw rës gans Duw caradow
dhyn ena rag vos trigys.
[Yma ev owth eskyna wàr geyn margh.]
FARÔ
Gallas Moyses ha’y pobel
mes a’m gwlas. Hy yw dhe well
yn pòr wir, wàr ow ena!
1630 Me a vynn aga sewa
ha warbarth aga ladha
kyns me dhe drail’a dhe tre.
[Omma yma Gabriel ow skynnya.]
KENSA SOUDOR
Bysy yw dhewgh fystena
kyns ès y dhe tremena
1635 an Mor Rudh, sur.
Ymôns arâg pell gyllys,
dell lavaraf an gwir dhys.
Lemmyn bÿdh fur.
FARÔ
Deun alemma, marhogyon,
1640 kefrÿs inwedh sqwieryon,
wàr aga lergh fystenyn.
Me a vynn aga ladha,
ny vennaf onen sparya,
marow vedhons kyns vyttyn.
KENSA DEN (CALEF)
1645 Moyses, dhyso lavara’,
ty a gammwruk i’n tor’-ma
mes a Ejyp a’gan dry.
Vÿth ny yllyn tremena
an mor-ma, wàr ow ena.
1650 Nyns eus trumach vÿth dhyn ny.
SECÙND DEN (JOSÙE)
Ow tos yma Syr Farô
hag ost brâs pòr wir ganso,
dell lavaraf dhywgh whywhy.
Ellas! Lemmyn pandra wren?
1655 Marow vedhyn, kettep penn.
Nyns eus scappya dhyn nyny.
MOYSES
Na dhyscrysowgh Duw a nev,
rag ev a glêw agas lev.
Gwrewgh why trestya in y grâss.
1660 Dell lavaraf vy dhe why,
ev a omlath ragon ny.
Gesowgh dhe ves croffolas.
GABRIEL
Duw a erhys dhys, Moyses,
dha welen ’y kemeres
1665 ha gweskel an mor gensy.
An dowr a eger alês
may hylly yn tâ kerdhes –
ty ha’th pobel oll dredhy.
MOYSES
Gordhyans dhys, a Dhuw a ras,
1670 pàn danvensys dha cannas
rag Farô dh’agan gwitha.
Lavaraf dhewgh, a tus vas,
kekefrÿs bian ha brâs,
lemmyn gwrewgh oll ow sewa.
[Yma ev ow qweskel an mor.]
1675 In hanow Duw, ty mor glân,
me a’th wesk gans ow gwelen.
Egor alês fordh dhyn ny
may hyllyn mos dhe’n tireth
yw ordnys dhyn yn perfeth
1680 gans Arlùth nev, yn tefry.
SECÙND SOUDOR
Dell lavaraf, arlùth, dhys,
yma Moyses pell gyllys
i’n mor, dell hevel dhymmo,
arâg dewhans ow kerdhes,
1685 an dowr ow fysky alês
pùb eur oll adhyragtho.
SQWIER
Oll y pobel – ymôns y
orth y sewa pùb huny,
ha’n mor a pùb tu dhedha
1690 ow sevel avell dyw fos.
Gwithys yns ajy dhe clos.
Ny’s budh dowr certan nefra.
FARÔ
Me a vynn aga sewa,
dhe’n mernans aga gorra,
1695 kekefrÿs bian ha brâs.
Ny fynnaf certan gasa
onen vÿth oll dhe vêwa,
pynag a wharfo a’n câss.
Owt, govy, ellas, ellas!
1700 Codhys warnan an mor brâs!
Ny a vÿdh cowal vudhys.
Duw Moyses a wrug hemma.
Nyns eus bêwa na fella;
yth on warbarth myshevyes!
SQWIER
1705 Ellas, govy! Budhys on ny,
ny wren scappya.
Myshef lemmyn codhys worthyn,
nyns eus bêwa!
Ha Moyses hag Aron a wra dos in unn arma alelûya, ha Moyses ow leverel:
MOYSES
My a vynn gruthyl castel
1710 ha drehevel dhymm ostel
ino james rag trega.
Abàn yw mytern Farô
budhys ha’y ost oll ganso,
ny a’n bÿdh cres dhe vêwa.
KENSA DEN (CALEF)
1715 Moyses wheg, ny a dreha
ragon chy pols dhe wonys,
rag ny a yll gul scovva
ow cortos bos goskesys.
SECÙND DEN (JOSÙE)
Awot omma onen dâ
1720 ragon ordenys parys.
Lemmyn agan sona gwra
kyns ès bones anedhys.
MOYSES
Banath an Tas re’gas bo
hag ev prest re’gas gwitho
1725 venytha in cosoleth,
ha’y grâss dhewgh why re wrauntyo
nefra dhe blegya dhodho
i’n dalleth hag i’n dyweth.
[Yma ev owth ascendya wàr veneth.]
My a wel teyr gwelen gay.
1730 Ny welys tecka, re’m fay,
bythqweth abàn veuv genys.
In gwirder, an theyr gwelen
yw dysqwedhyans ha tôkyn
a’n Try Person i’n Drynsys.
[Yma ev ow trehy an gwelyny.]
1735 My a vynn aga threhy,
pypynag oll a wharfo,
ha’ga don genef i’n chy,
gordhyans dhe’n Tas Duw may fo.
ARON
Benegys yw an gwel-ma
1740 pàn eus sawor sur mar dhâ
ow tevos anedha y.
A losowys oll an bÿs
mar wheg smyllyng, my a grÿs,
ny dheutha bys venary.
MOYSES
1745 Benegys re bo an Tas
a vynnas dysqwedhes dhyn
gwelyny a gemmys ras,
leun a vertu, pùb termyn.
Dhywortha ma’gan bo grâss
1750 aga mailya my a vynn
gans meur a reouta brâs
in sendal hag in owrlyn.
SECÙND DEN (JOSÙE)
Govy vÿth pàn veuv genys,
a dorr ow mamm denythys,
1755 na vythqweth pàn denys bronn.
Gans nader yth ov gwannhës
hag oll warbarth venymys
a fin an troos dhe’n golon.
MOYSES
Mar mynnyth cresy certan
1760 nag eus Duw lemen Onen
a gotho ino cresy,
ty a saw a’n troos dhe’n penn
dre vertu an theyr gwelen
mar scon dhedha dell ymy.
SECÙND DEN (JOSÙE)
1765 My a grës in Duw an Tas
hag a’d pÿs in cheryta,
Moyses, dell oja den mas,
ow sawya dre dha pyta.
MOYSES
Amm dhedha adhesempys
1770 in hanow an Tas a’n nev,
Try Person, Unn Duw henwys,
ha sur y leha dha grêf.
SECÙND DEN (JOSÙE)
A Duw, lemmyn gwynn ow bës,
sur, abàn y’m sawyas ev!
1775 Y wordhya y teleth dhis
mar uskys pàn glêw dha lev.
KENSA DEN (CALEF)
Ellas, Moyses, ogh, tru, tru!
Shyndyes ov gans cronak du
ha whethys gans y venym,
1780 ow cùsca in hans i’n hal.
Leskys ov a’n kil dhe’n tâl.
In cheryta gweres dhymm.
MOYSES
Duw a nev a glêw dha lev,
saw gwet may wrylly cresy
1785 lemen i’n Tas a wrug nev,
tir ha mor, ha den a bry.
KENSA DEN (CALEF)
Pòr wir mar leha ow grêf,
my a’n afyth dyso sy,
ken arlùth agesso ev
1790 ny’n gordhyaf bys vynary.
MOYSES
Amm lemmyn dhe’n gwelyny
abarth an Tas venegys,
hag y a wra eredy
a pùb cleves dhys yêhes.
KENSA DEN (CALEF)
1795 Arlùth, venegys re by!
Dell osa Duw heb pehas,
sawyes yw ow esely
oll a’n venym ha’n cleves.
[Omma yma Duw an Tas ow skynnya.]
SECÙND DEN (JOSÙE)
Moyses, mars os profus lel,
1800 res yw dhyso diogel
ry dowr dhyn ny dhe eva.
Mar ny wreth, heb faladow
meur a’n bobel a verow,
ha henna dieth via.
MOYSES
1805 An Tas a’n nev dre y grâss
a danvon dhewgh agas whans,
rag y servons in neb plâss
ny’s tefyth fowt a gyvyans.
SECÙND DEN (JOSÙE)
Dha Dhuw plos tejy ny re
1810 naneyl dhyn boos na dewas;
rag henna dhys my a de
gordhya Jovyn venegys.
MOYSES
Aron wheg, pÿth a cùssul
a reth dhymm orth an vresel
1815 a son an debel-bobel?
Rag dewas mar ny’s tevyth,
yn certan y a drail fÿdh
hag a wordh duwow tebel.
ARON
My a lever, ow broder,
1820 ny a vynn mos dhe besy
wharê wàr an Arlùth ker,
dell ywa leun a vercy,
may rollo in neb teller
dowr dhe eva dhedha y,
1825 na allons in neb maner
cafos ken dhe dhyscrysy.
MOYSES A vroder, ow banath dhys,
rag dha gùssul yw pòr dhâ.
Gweres dewhans, my a’d pÿs,
1830 ow fesadow dres pùptra.
A Das Duw i’th wolowys,
clêw galow an bobel-ma:
dowr may fêns y dysehys
a vêwnans ry dhedha gwra,
[Omma yma ev ow pesy wàr an meneth.]
1835 na allons cafos chêson
dhe wruthyl crothval na son
warnas, a Das venegys.
Mès pàn vôns dysehys glân
y a denagh yn certan
1840 aga duwow mylegys.
DUW AN TAS
Moyses, kemmer dha welen,
ha ty ha’th vroder Aron,
arâg an debel-bobel.
Gwask gensy dywweyth an men,
1845 hag y res gover fenten,
mar’th erhyth dhodho, heb fall,
may hallo tus ha bestas
ha myns a vyno eva,
may whello an debeles
1850 ow gweres menowgh dhedha.
MOYSES
A Das, Duw ker venegys,
ny yllyr re dha wordh’a,
rag pùb eur oll dha wythres
yw dâ ha meur dha byta.
1855 A bòr-fâls-dyscryjygyon,
tebel agas manerow,
na gresowgh a leun-golon
bos an Tas Duw heb parow,
pàn yllyn ny intredhon
1860 dry dowr a’n men flynt garow
dre grâss an Tas a-uhon,
gwir Duw in y oberow.
Hag ev a wra gweskel an garrek gans gwelen ha dowr a wra mos in mes.
[Omma yma ev ow qweskel an flynt dywweyth ha dowr ow resek.]
CALEF
Moyses, sur my re behas
hag a henna a elow
1865 mercy wàr Dhuw agan Tas
may affo an pehosow.
DUW AN TAS
Rag na worsys ow hanow
ha rag an flehesygow
a Israel dyscryjygyon,
1870 ny’s gorryth heb faladow
dhe’n Tir a Dhedhewadow,
ty na dha vroder Aron.
MOYSES
Ow Arlùth ker, cuv colon,
pyw ytho a’s hembronk dhy
1875 mar ny wrav vy nag Aron
aga lêdya venary?
DUW AN TAS
Whath oll bêwa y a wra
nyns â den vÿth vynytha
a’n keth re-na dhe’n Tir Sans
1880 marnas Calef ha Josùe,
rag y dhe vynnas gordhya
fâls-duwow erbynn crejyans.
[Omma yma Duw owth ascendya dhe Nev.]
MOYSES
My a wor yn tâ lemmyn
na’m beus bêwa na fella.
1885 Devedhys yw ow thermyn
a’m bêwnans sur i’n bÿs-ma.
Mos dhe blansa my a vynn
i’n dor an teyr gwelen-ma.
Goev neb a wordh Jovyn
1890 ha serry Duw awartha.
[Omma yma Moyses ow plansa an gwelyny wàr Mownt Tabor.]
In gordhyans dhe’n Tas a nev
my a wra agas plansa;
ha tregowgh dh’y ordenans ev,
gwredhyowgh ha tevowgh arta.
1895 Arlùth Duw ker, clêw ow lev
ha gorr vy dhe lowena,
ha’m spyrys dhyso recêf
in manus tuas, Domine.
Hag ena Moyses a wra merwel.
MYTERN DAVYTH HA'N TEYR GWEL
Gwersyow 1899 - 2104
Ha mytern Davyth a wra gwary hag ev ow kerdhes in aray.
MYTERN DAVYTH
Wosa cows ha lavurya,
1900 an vaner a via dâ
kemeres croust hag eva,
ha powes wosa henna.
Botler, fysten heb lettya;
doro dhymm an gwin gwella.
1905 Res yw dhymm porrês cùsca;
posyjyon i’n penn yma.
BOTLER
Ow arlùth ker, na vÿdh serrys,
kettoth ha’n ger my a dheu dhys
in pùb teller dhymm may fo res,
1910 prest heb danjer vedhaf parys.
Parles, vous et synour myn.
Rag gwell dewas vyttëth vyn
nyns â in agas ganow.
I’n pow-ma nyns eus gwell gwin,
1915 rag hemma yw pyment fin.
Ÿv, ow arlùth heb parow.
MYTERN DAVYTH
Banath sewes, botteler!
An dewas yw dâ ha cler,
re Dhuw an Tas!
1920 My a vynn lemmyn cùsca.
Yma hun orth ow grêvya
marthys yn frâs.
CONSLER
Ewgh growedhowgh, ow arlùth,
may haller agas cudha
1925 gans dyllas rych, dell degoth
dhe vytern a dynyta.
DUW AN TAS
Gabriel, fysten wharê,
bys in Jerùsalem kê.
Dhe Vytern Davyth lavar
1930 ev a gev in Araby,
in Mownt Tabor, gwelyny
a plansas Moyses heb mar.
A’s drêns dhe Jerùsalem
rag y fëdh Mab in Bethlem
1935 genys a dhaspren an bÿs,
hag anedha crows y wrer
rag crowsa Crist ow Mab ker.
Neb a’n gordhya gwynn y vës.
GABRIEL
A Das, dell os leun a ras,
1940 my a wra oll dell vyny
dha worhemmyn in pùb plâss,
dell degoth dhymm heb iny.
Hag ena Gabriel a wra dos dhe vytern Davyth, y honen oll, hag yma ow leverel:
Davyth, dhe Araby kê,
dhe Veneth Tabor wharê.
1945 Dog alena teyr gwelen
a wrug Moyses dhe plansa,
ha dro y genes dhe dre,
dhe Jerùsalem yn fen.
Y fëdh othom anedha
1950 dhe gynda mab den defry,
may fo res unn dëdh a deu
guthyl crows anedha y.
Ena yma an mytern in unn dhyfuna ow leverel meur y varth:
MYTERN DAVYTH
Benedicite Dominus!
My re welas i’m hunros
1955 adhyragof el dyblans.
Ev a erhys dhymm kerhes
a Mownt Tabor gwel a ras
ma’n bedhyn dredha selwans.
Ow messejer, kergh ow courser
1960 dhe varhogeth:
oll tus ow chy, dewgh genef vy,
bryntyn ha keth.
MESSEJER
Ow arlùth, by Godys day,
parys yw an stêda gay,
1965 inwedh an courser melen,
kefrÿs hackny ha palfray –
ymôns in nobyl aray.
Arlùth, pàn vyny, eskyn.
MYTERN DAVYTH
Messejer, ow banath dys.
1970 My a vynn adhesempys
marhogeth wharê bys ty.
I’n ewn fordh dhy mayth yllyn,
may fen hembrynkys pysyn
an Tas Duw, leun a vercy.
[Omma gesowgh mytern Davyth dhe skynnya.]
[Ena ev a wra marhogeth.]
1975 In nomine Dei Patris
a nev, mennaf eskyna;
ejus atque spiritus
re worro with a’m ena.
Benygys re bo an prÿs
1980 may wrug an el ow gwarnya.
Awotta ny devedhys
bys i’n meneth heb lettya.
Dyskynnowgh, kettep mab bronn.
Otta an gwel dhyragon
1985 glas ow tevy.
In enour brâs d’agan Duw meur
an gwel a ras dhyworth an leur
gwrav dhe drehy.
CONSLER
An re-ma ew gwel a ras,
1990 rag ny glêwsowgh in neb plâss
sawor a’n par-ma vythqweth.
Yma Duw i’n tyller-ma,
my a wor lemmyn yn tâ,
pàn yw mar wheg aga eth.
MYTERN DAVYTH
1995 Whethowgh, menstrels ha tabours,
tryhans harpys ha trompours,
cythol, crowd, fyll ha sautry,
salmùs, gyttrens ha nacrys,
organs, inwedh cymbalys,
2000 recordys ha symfony.
[Dhe’n varhogyon]
Lemmyn peb oll eskynens
in hanow an Tas Duw ker
ha wor’tu tre fystenens,
kefrÿs marhak ha sqwier.
DEN DALL
2005 Arlùth ker, dhymmo gweres
gans dha wel in neb maner.
Dall ov, ny allaf gweles.
Son vy gansa heb dhanjer.
DEN CLOPPEK
Dhymmo evredhek inwedh
2010 ro nerth dhe gerdhes yn fas,
ha my a grÿs yn perfëth
aga bos gwel a veur ras.
DEN BODHAR
Dhe den bodhar na glêw vëth,
mytern ker, dre grâss an Tas
2015 a’n gwel gweres mara’m vëdh,
dhe Dhuw dhe voy y whòn grâss.
MYTERN DAVYTH
My a’s gweres pùb huny
mar mynnowgh perfÿth cresy
dre grath an gwel vos sawys.
2020 In nomine Patris et Filii
atque Spiritus Sancti
salui modo eritis.
DEN DALL
A Das, benegys re by!
Lemmyn saw oll on nyny
2025 a’gan dysês sur heb mar.
Gordhyans dhe’n Tas Duw a’n nev:
lemmyn clêwes agan lev!
An re-ma yw gwel heb par.
[Omma gesowgh e dhe skynnya a’y vargh.]
MYTERN DAVYTH
Lemmyn pùb dieskynes.
2030 Saw kyns ès i’n tour mones
leverowgh dhymm, company,
py le vÿdh an gwel plynsys
may fôns moyha onourys
ha’n gwella may wrôns tevy?
CONSLER
2035 Hedre ven ow predery
in glasyjyon gesowgh y
aga theyr dhe wrowedha,
hag ordenowgh gwethysy
dh’aga aspia bysy,
2040 wàr pain brâs d’aga gwitha.
MYTERN DAVYTH
Re’m fay, hòn yw cùssul fin.
Botler, my a worhemmyn
ha’th coweth gwithowgh why y,
ma na vôns in neb maner
2045 remuvys dhe gen tyller –
wàr bain tenna ha cregy.
Rag my a vynn pols cùsca
venytha kyns ès debry;
sqwith ov dre veur lavurya;
2050 powes my a vynn defry.
MESSEJER
My a’s gwith gans meur enour,
na vo hardh den i’n bÿs-ma,
kyn fe mytern py emprour,
a’ga gorra alemma.
BOTLER
2055 Emprour na mytern gwlas,
na sôdon kyn fo mar vrâs,
a yll aga remuva.
In despît dh’y dhewlagas
my a with an gwel a ras
2060 in Jerùsalem nefra.
MESSEJER
Coweth, groweth a’n eyl tu
hag aspy ahas ha glew,
arâg hag adenewen.
Mar teu neb gwas ha ladra
2065 an gwel dhyworthyn pryva,
meth vÿdh oll d’agan ehen.
BOTLER
Na lader by my vallok,
kyn fe vÿth mar vrâs qwallok
na mar hautîn a’y vody.
2070 Cùsk wàr dha torr ha powes.
Mar mynnyth cafos mowes,
my a’d worr scon bys dhedhy.
Ena an mytern, dyfunys a gùsk, a wra mos dhe’n gwelyny, hag yma ow leverel:
MYTERN DAVYTH
Cosel my re bowesas.
Ass yw wheg an hun myttyn!
2075 Gordhyes re bo Duw an Tas
in y ober pùb termyn.
Dyworto ma’m boma grâss,
mos dhe blansa my a vynn
an gwel gans reouta vrâs
2080 in neb plath teg hag ilyn.
SECÙND MESSEJER
Arlùth ker, gwella dha vrës,
yma tra varth wharvedhys.
Haneth sur an keth gwel-ma
i’n dor ymôns oll gwredhyes
2085 ha’n theyr dhe onen jùnyes
abàn ethowgh alemma.
[Ev a wra mos dhe’n gwelyny.]
MYTERN DAVYTH
Gordhyans dhe’n Tas, Arlùth nev,
a’m leun-golon my a bÿs;
rag leun-galosek yw ev
2090 hag in pùb ober marthys.
I’n plath may môns y a sev,
dredho ev pàn yns plynsys.
Na wrello y vodh goev;
y’n jevyth meur a tristys.
2095 In enour dhe’n prenn may fe,
my a vynn vos garlont gwrës
a arhans adro dhedha,
rag godhvos pÿth vo y hÿs.
BOTLER
Yma onen dhewgh parys,
2100 a arhans pur ha fin gwrÿs.
My a’s gorr adro dhodho,
may haller go’vos dhe wir
ha gweles in bledhen hir
pygemmys hÿs may teffo.
MYTERN DAVYTH HA BERSABE
Gwersyow 2105 - 2270
Hag yma mytern Davyth ow leverel dhe Bersabe [usy ow colhy dyllas in gover]:
MYTERN DAVYTH
2105 Damsel, er dha jentylys,
dysqwa dhymm a’d kerensa;
rag bythqweth my ny welys
benyn dhymm a well plegya
whath in neb le.
2110 Rov dhys ow thour, hel ha chambour;
bedhaf dha wour;
warbarth ny a drig nefra.
BERSABE
Ow arlùth ker caradow,
mytern os wàr oll an bÿs:
2115 assa via plegadow
genef gruthyl bodh dha vrÿs,
a callen heb keladow
ha dowt ow vos helerhys.
Mar cothfo an casadow,
2120 dystowgh y fien ledhys.
[Gesowgh Bersabe dhe vos tre gans mytern Davyth.]
MYTERN DAVYTH
Bersabe, flour oll an bÿs,
certus rag dha gerensa
Syr Ùrry a fÿdh ledhys;
my a’n te dhys re’m leouta.
2125 Rag oll ow yêwnes pùpprÿs
ty a vÿdh pòr wir nefra.
Groweth i’n gwely ahÿs
may hyllyf genes cùsca.
BERSABE
My ny allaf dha naha,
2130 lemen pùptra oll grauntya
dhyworthyf a wovyny.
Ow arlùth wheg oll, ladh e,
ken ev a wra ow shyndya
mar clêw vÿth a’gan gwary.
MYTERN DAVYTH
2135 Ow holon ger caradow,
Duw re’th ros flour hy hynsa.
Ev a vÿdh heb faladow
marow rag dha gerensa.
Ùrry, ow marhak gwella,
2140 my a vynsa dha pysy,
gorr ost genes ervys dâ
dhe omlath, dell y’m kerry.
Unn escar brâs dhymm yma
wàr ow thir ow gul mêstry.
2145 Marhogeth my ny alla’:
yma cleves i’m body.
ÙRRY
Syr arlùth ker, dell vyny
my a wra prest heb iny
oll dhe’m gallos vynytha;
2150 ha dell oma marhak len
venytha ny dhov a’n plain
erna’n prena an gwas-na.
MYTERN DAVYTH
A Ùrry, ass os jentyl!
My a’d car meur, re’m peryl,
2155 rag dha worthebow ew teg.
Gwait bos arâg i’n voward,
ma na vy sensys coward
nag awos den vÿth ownek.
ÙRRY
Ow arlùth, my a’n te dhys
2160 re’n ordyr a recêvys,
ny’m prev den wàr gowardy;
rag my a vÿdh an kensa
bomm i’n viaj a rollo
hag a perfo ow mêstry.
2165 Farwèl, ow arlùth gwella;
ny vynna’ strecha pella.
Son vy kyns mos, my a’d pÿs.
MYTERN DAVYTH
Ow banath dhys vynytha.
Ow messejer genes â
2170 ha’m botler, kefrÿs ervys.
ÙRRY
Res yw dhymm kêwsel defry
orth ow gwreg kyns mos adre.
Mars ellen heb cows orty,
hy holon hy a torsa.
[Yma ev ow leverel dhe Bersabe:]
2175 Bersabe, ow wheg avy,
res yw dhymmo lavurya
dhe unn vatel iredy,
saw dystowgh hy a vÿdh deu.
[Omma yma Ùrry ow tarbary hag owth arva.]
BERSABE
Nag ewgh why, wàr ow ena,
2180 dhyworthyf vy vynytha!
’Ma ow wolon ow ranna
pàn glêwaf cows a’n par-na.
Ow arlùth, by my leute,
my a derr crack ow conna
2185 mars ewgh lemmyn mes adre;
nefra ny dhebraf bara.
ÙRRY
Bersabe, ow frias lel,
res yw gruthyl diogel
bodh agan arlùth sefryn.
2190 Ny allaf pella trega:
my a vynn dyso amma.
Ha pÿs genef fest yn tynn.
[Yma hy owth ascendya ha mos.]
[Omma yma Ùrry ow skynnya.]
BERSABE
Ogh, govy pàn veuv genys!
Gans moreth yth ov lenwys
2195 wàr dha lergh, ow arlùth wheg –
saw vynnar re dhewhylly
genes my a wra pysy,
ha henna a via teg!
[Omma yma Gabriel ow skynnya.]
ÙRRY
My a’d pÿs now, messejer,
2200 dog manerlych ow baner,
dell vyny bos rewardyes;
ha ty inwedh, botteler,
my a’d pÿs may fy asper
avell marhak fin ervys.
[Omma yma ev owth eskyna wàr geyn margh.]
SECÙND MESSEJER
2205 My a lever dhys, Ùrry,
na borth dowt ahanaf vy
certan nefra;
rag ny ‘fÿdh ken dhe berthy,
my a lever dhewgh whywhy
2210 wàr ow ena.
Hag ena y a wra marhogeth in mes a’n gwary. Ha wosa hemma yma an messejer ow tos, hag ow leverel dhe vytern Davyth:
Ow arlùth, lowena dhys!
Awotta vy devedhys
arta dhe dre;
saw Syr Ùrry yw ledhys
2215 ha dha votteler kekefrÿs,
govy ragtha!
MYTERN DAVYTH
Dar, marow yw Syr Ùrry?
Lavar dhymm, dell y’m kerry,
pan vernans a’n jeva ev,
2220 ha fatell veuva ledhys,
rag ev o stowt ha gothys
hag a omsensy den crev.
SECÙND MESSEJER
Marow yw, by Godys day.
Ev a vynsa gul deray,
2225 hag a ros strocosow tynn;
saw unn marhak a’n ladhas
ha dhe’n dor scon a’n gorras
hag a’n hackyas dhe dymmyn.
Ena el a wra dos dhe vytern Davyth, mès gesowgh e dhe wul qwestyon in unn leverel:
GABRIEL
Gorthyp dhymm, ty mytern brâs: –
2230 Den a’n jeva cans davas
ha’y kentrevak saw onen.
Mara’s lattra dhyworto,
pan pin a gotho dhodho?
Lavar an gwir dhymm certan.
MYTERN DAVYTH
2235 My a worthyp dhys wharê,
yn certan na vy lettyes.
Dre wir vreus sur y codha
dodho godhaf bos ledhys.
Yn pòr defry
2240 neb a rella
in ketella,
mernans yw gwyw dh’y vody.
Yma mytern Davyth ow skynnya.
GABRIEL
In ketella ty re wrug,
ha dhyworth Ùrry re dhug
2245 y unn wreg, Davyth, certan,
ha dhyso jy yth esa
benenes lowr ha plenta.
Godhaf dha vreus dha honen.
MYTERN DAVYTH
Arlùth, gevyans dhe’m ena!
2250 Govy pàn wruga peha
gans corf an debel-venyn.
Deus mei miserere
herwyth dha grath ha’th pyta,
na’m byma pain i’n gorfen.
Hag ena in dann an Prenn a Skians yma salm ow talleth.
2255 Ow consler wheg, y’th pesaf
desk dhymmo unn ankenek.
Rag ow fehas pandra wrav
may tysorra an Tas wheg?
CONSLER
In amendys a’d pehosow
2260 orden bos gwrës templa golow,
brâs ha ledan.
Bedhens kerhys masons plenta,
inwedh gwarnys tus an cyta,
kettep onen.
MYTERN DAVYTH
2265 Bennath an Tas Duw re’th fo,
rag sur, dell hevel dhymmo,
pòr wir hòn yw cùssul dâ.
Rag henna heb faladow
oll warlergh dha gùssulyow
2270 bys venytha my a wra.
MERNANS MYTERN DAVYTH
Gwersyow 2271 - 2364
[Yma mytern Davyth owth ascendya.]
MYTERN DAVYTH
Messejer, my bel aber,
deus dhymmo kettoth ha’n ger
rag colenwel vodh ow brÿs.
MESSEJER
Re Dhuw Tas, ow arlùth ker,
2275 venytha in pùb teller
my a vÿdh pòr parys dhys.
MYTERN DAVYTH
Messejer, kê gorhemmyn
oll dhe’n masons i’n cyta
may teffons omma myttyn –
2280 wàr bain cregy ha tenna –
dhe wul fos a veyn bryntyn
hag a lim in cres an dre:
in enour Duw my a vynn
i’n dre-ma gruthyl templa.
MESSEJER
2285 Arlùth, dha vodh my a wra,
dell degoth dhymm dres pùptra
oll dhe’m gallos in pùb le.
Ny vynna’ strecha pella.
Farwèl, ow arlùth gwella,
2290 rag my a vynn fystena.
MYTERN DAVYTH
Wel thow fare, messejer,
rag cannas os heb danjer.
Nyns eus fowt inos gwelys.
Kyns mos, ÿv tenn gwin py medh,
2295 ha dhe scaffa sur yth êth
in ow negys, my a grÿs.
[Omma yma Duw an Tas ow skynnya.]
MESSEJER
Oyeth sy! Glêwowgh dhymm oll –
masons an dre, kettep poll –
gwaityowgh bones avorow
2300 ow conys in cres an dre,
wàr bain cregy ha tenna,
adro dhe’n templa heb gow.
Hag ev a wra dos dhe’n mytern arta, hag yma ow leverel dhodho:
Ow arlùth, lowena dhys!
An masons oll yw gwarnyes,
2305 brâs ha vyhan;
ha dhymm y a worthebys
y fedhons myttyn parys,
kettep onen.
MYTERN DAVYTH
Messejer, rag dha servys
2310 dha rewardya my a ra:
Carn Suyow ha Trehembys,
chartour anedha dhys gwra.
MESSEJER
Gromercy, arlùth a bris,
rag dha ro’ow prest yw dâ.
2315 Cortes os dres tus an bÿs,
ow ry dhymm ro a’n par-ma.
KENSA MASON
Ty vaw, darbar lim ha pry,
meyn whel, slodyes ha gennow,
ha my a fysten ajy,
2320 ow trehevel an fosow.
SECÙND MASON
Nans yw growndyes genef vy
solabrÿs gans horbennow;
mar ny fysten pùb huny,
why a’s bÿdh drog-vomennow.
[Omma yma ev ow skynnya.]
MYTERN DAVYTH
2325 Consler, deun ny dhe veras
scon wàr an wonesyjy;
mar ny wonedhons yn fas,
y a’s tevyth anfujy.
CONSLER
Syr, arlùth wheg, meur y ras,
2330 yma ow conys dhyw’why
chif-gweythoryon oll an gwlas
a wodher dhe desmygy.
[Gesowgh Duw dhe vos i’n plain.]
DUW AN TAS
Davyth, ny wreth dhymmo chy
yn certan bys venary.
2335 Dha vos denladh yw an ken.
Ty re dhyswruk eredy
hevelep dho’m fâss avy:
Ùrry, neb o marhak len.
MYTERN DAVYTH
Arlùth, ytho pyw a wra
2340 cowl-drehevel oll dha chy?
DUW AN TAS
Salamon, dha vab kerra,
a’n cowl-dhreha eredy.
[Omma yma Duw owth ascendya.]
MYTERN DAVYTH
Lemmyn my a wor dhe wir
bos ow thermyn devedhys.
2345 My re vêwas termyn hir.
Arlydhy, my a’gas pÿs:
[Davyth a wra mos dhe’n gwely.]
Salmon ow mab cùrunowgh,
ha’gas mytern ev sensowgh
hedre vowgh bew i’n bÿs-ma.
2350 Kepar ha my ev gordhyowgh,
rag Duw a’n dysqwedhas dhewgh,
ha’y volnojeth yw henna.
MESSEJER
Arlùth, dha vodh my a wra,
dell degoth dhymm in pùptra,
2355 awos tra vÿth a wharfo.
A pe vodh Duw indella,
ken agesowgh venytha
ny yêwnsen, so mot y go!
MYTERN DAVYTH
Ny vynn Duw ker dh’y lawa
2360 na fella my dhe vêwa
omma genowgh yn certan.
A Das, intra dha dhêwla
my a gemyn ow ena.
Gwith eev rag tarosvan!
Hag ena mytern Davyth a wra merwel.
SALAMON HA'N TEMPLA
Gwersyow 2365 - 2628
CONSLER
2365 Ogh, govy vones marow
agan arlùth heb parow!
Deun gorryn y gorf i’n vedh;
ha pesyn rag y ena,
may fo Duw leun a byta:
2370 re’n kerho dhodho dh’y wledh.
Ha gesowgh e dh’y encledhyas, hag ev a wra don an corf in dann neb tent, ha mos dhe Salamon; hag yma messejer ow leverel:
MESSEJER
Deun dhe gerhes Salamon,
ha gorryn ev in y dron,
avell mytern in y sê;
may hallo vos cùrunys,
2375 kepar dell feu dhyn erhys
gans y das kyns tremena.
[Omma Salamon a wra kerdhes in aray.]
CONSLER
Lowena dhys, Salamon!
Deus genen ny qwyck dhe tron
dha das Davyth;
2380 rag dêwysys os mytern dhyn
ha cùrunys a verr dermyn
sur ty a vÿdh.
Omma mytern Salamon a wra kerdhes in aray mara mynn.
MYTERN SALAMON
Fest yn lowen, arlydhy,
a’gas enour gromercy
2385 a vynnowgh dhe wul dhymmo.
Mara pedhaf bew vledhen,
my a’n talvyth dhywgh, re’m penn,
pypynag oll a sconyo!
[Omma yma Salamon ow skynnya.]
MESSEJER
Sal’mon, lemmyn kê i’th tour,
2390 rag ty a vÿdh governour,
wharê mytern cùrunys.
Esa in dha sê inwedh
a bewa dha tas Davyth,
rag ev a’n kemynys dhys.
[Omma ev a wra entra.]
MYTERN SALAMON
2395 Serys, gromercy inwedh.
Mara pêwaf, why a vÿdh
ow chif-pryva gwethysy;
ha rag why dhe’m cùruna
my a re dhywgh Bosvena,
2400 Lostwydhyel ha Lanerhy.
Mytern Salamon a wra kerdhes in aray omma, ha wosa hemma yma Salamon ow leverel:
Messejer, cannas jentyl,
dell os ow servont heb gil,
deus in rag, dell y’m kyrry.
MESSEJER
Ow arlùth ker Salamon,
2405 awos lavur na duwhan
nefra ny fallaf dhewgh why.
MYTERN SALAMON
Kê gorhemmyn dhe’n cyta
may teffons omma wharê,
wàr bain aga bos dyswrÿs:
2410 masons ha carpentoryon,
trehysy meyn, tioryon,
an templa may fo cowl-wrës.
MESSEJER
Syr arlùth, re Synt Gylmyn,
my a wra dha worhemmyn
2415 oll yn tien;
hag a warn dha vysterdens
avorow dhys may teffens
in kettep penn.
Oyeth or, oyeth inwedh,
2420 syglêwowgh, bryntyn ha keth –
an mytern a worhemmyn
dhe oll an carpentoryon,
masons, inwedh tioryon,
may fôns y ganso myttyn
2425 omma dhe wul an templa
a rug y das dhe astel,
rag ev a vynn heb lettya
whel y das y golenwel.
[Gesowgh e dhe dhewheles tre.]
Ow arlùth ker, my re beu
2430 i’n cyta fast ow kelwel
dha vysterdens, dhys a dheu
avorow pòr diogel.
MYTERN SALAMON
Ow banath dhyso, Gryffyn!
Ty a levas in dha fa’ –
2435 mar ny gefyth medh py gwin,
kê dhe’n fenten dhe eva.
Mos dhe viras my a vynn
ow gonesyjy wharê,
ha dhedha prest gorhemmyn
2440 gruthyl whel deg ha pryva.
[Omma yma ev ow skynnya.]
CARPENTOR
Duw! Tecka brenn rag styllyow
ha compes y denwennow,
brâs ha cromm y benn goles,
ha’y ven mon ha’y scorennow.
2445 My a vynn trehy tennow,
ha lathys teg ha corblys.
MYTERN SALAMON
God spêda, gonesyjy!
Gonys a wrewgh pòr vysy,
dhymm dell hevel.
2450 Fosow dâ gans lim ha pry
ha penn crev warnedha y
gwrewgh drehevel.
KENSA MASON
Syra, my a lever dhys,
nans yw an fosow cowl-wrÿs
2455 dhe ras compes, by my fay.
Pòr wir my a vÿdh ragtha
na gev den vÿth fowt ina,
in neb fos vÿth, be thys day.
MYTERN SALAMON
Ryght wel yseyd, coweth wheg,
2460 dha whel yn tâ dhymm a bleg:
dew vody dhâ owgh in gwir;
ha rag bos aga whel teg
my a re dhywgh Pluw Vudhek,
ha’n Garrek Reun gans hy thir.
SECÙND MASON
2465 Hâ, larjes! Hâ, gromercy!
Ny a yll bos fest mery
rag cafos ro a’n par-na.
Lemmyn nyns eus mêstrysy
i’n wlas-ma pòr wir saw ny,
2470 ow masonys, i’n pow-ma.
SECÙND CARPENTOR
Coweth, profyen an styllyow
mars yns compes dhe’n fosow,
may haller aga lathya
gans corblys, lâcys, tennow;
2475 hag a’s ty gans plynkennow,
may fo joy miras worta.
KENSA CARPENTOR
Ny vern tra vÿth assaya.
How! Gwereswowgh, cowetha,
ow corra tumbyr in bàn
2480 may haller aga lathya.
In cres an chy res via
cafos jist crev, na vo gwann.
SECÙND CARPENTOR
By Godys fast, wel yset!
Thys tumbyr ys even ymet
2485 ha compes rag an fosow.
Tioryon in kettep chet,
tiowgh an templa heb let,
na dheffo glaw dhe’n styllyow.
MYTERN SALAMON
Yn certan, gonesyjy,
2490 ken agesowgh why ny’s ty,
rag sotel owgh in pùb creft.
Saw leverowgh dhymm defry,
prenn dhe jist ple kefyn ny
a vo compes avell sheft?
[Yma Salamon ow tyberth tre.]
CARPENTOR
2495 Re’m fay, in oll dha gosow
nyns eus jist vÿth oll heb wow
vas dhe dra vÿth sur ragtho,
nag i’n wlas-ma in neb pow,
saw unn prenn gans garlontow
2500 a arhans adro dhodho.
MYTERN SALAMON
Meur a gas via gena
trehy henna, re’m leouta;
saw abàn na gefyr ken,
in enour Duw dh’y lawa
2505 ewgh dh’y drehy heb lettya,
ha musurowgh ev yn len.
SECÙND CARPENTOR
My a’n musur lowr yn tâ –
na berthowgh own a henna,
ow arlùth wheg, Duw a wor –
2510 gans sqwir, compas ha scantlyn,
na vo hirra ès ow sin.
Na vÿdh cotta wàr neb cor.
KENSA CARPENTOR
Otta va musurys dâ;
den i’n bÿs ny’n musur gwell.
2515 Harlych my a’n tregh omma,
hag êwn e gans oll dha nell.
SECÙND CARPENTOR
Ancombrynsy wàr dha benn!
Mar lel y sensys dha lin
kyns ès trehy wàr an prenn,
2520 re got o – a gevelyn!
CARPENTOR
Hedh e dhe’n dor, my a’th pÿs,
scon ev a vÿdh amendyes.
My a’n scarf yn tâ wharê.
Serry orthyf ny res dhys.
2525 Lemmyn sur yth yw ewn hÿs;
êwnyn ev yn scon dh’y le.
SECÙND CARPENTOR
An jowl re’th êwno dh’y glas!
Ny yll an jist in y blâss:
re hir ew – a gevelyn.
2530 Yn ewn gres an scarf trogh e,
ha compes mar ny vedha,
ny wòn pandra leveryn.
KENSA CARPENTOR
Ny a’n tregh dell leveryth;
hèn yw an cres, tan ow fëdh,
2535 dre pùb merk oll i’n bÿs-ma!
Omma compes intra dew
my a’n tregh, re’n Arlùth Duw,
ha namoy sur venytha.
SECÙND CARPENTOR
Drehevyn ev abarth Duw
2540 in bàn. Lemmyn re got yw
a gevelyn dâ in gwir.
Ancombrynsy yw hemma!
Deun dhe’n mytern dhe dhesta
an jist na vynn dos dhe sqwir.
KENSA CARPENTOR
2545 Ow arlùth mytern Sal’mon,
yma meur a varthùjyon
a’n keth jist-ma wharvedhys!
An eyl torn y fÿdh re hir,
tres aral re got in gwir,
2550 kyn fo mar leun-musurys.
MYTERN SALAMON
Indella abàn ywa,
my a comond y worra
gans enour brâs desempys
i’n templa dhe wrowedha,
2555 ha gwaityowgh pùb y wordhya,
wàr bain agas bos ledhys.
MYTERN SALAMON
Ha why carpenters jentyl,
aspiowgh in ow cosow
prenn dhe jist, heb tùll na gil.
2560 Vedhens gwrÿs dhywgh heb whedhlow.
SECÙND CARPENTOR
My a wor ple ma onen
trehys hag oll shâpys glân,
maras yw dhyn ny ewn hÿs.
KENSA CARPENTOR
Awos Duw, deun ahanan
2565 dh’y gerhes dhe dre certan,
may hallo bos musurys.
SECÙND CARPENTOR
Otta va ow crowedha.
My re wrug y vusura
rag an keth whel-ma dywweyth.
KENSA CARPENTOR
2570 Wàr agan keyn ev a dheu
dhe dre dh’y settya dh’y le,
rag pòr dhâ ew rag an weyth.
SECÙND CARPENTOR
Settyn an prenn in y plâss.
Duw ker, danvon dhymm an grâss
2575 may hallo henna sevel!
KENSA CARPENTOR
Ny gaffen, wàr ow leouta,
compossa prenn in neb le,
na rag an plâss-ma vÿth well.
SECÙND CARPENTOR
Deun dhe leverel yn scon
2580 dh’agan arlùth Salamon
bones an templa cowl-wrÿs.
[Dhe vytern Salamon]
Hail, ow arlùth in dha thron,
gwrÿs yw dha templa heb son:
agan gober ny a’th pÿs.
MYTERN SALAMON
2585 Banath an Tas re’gas bo!
Why a’s bÿdh, by Godys fo,
agas gober eredy:
warbarth oll Gwel Behedhlan
ha Coos Penryn yn tien;
2590 my a’s re lemmyn dhewgh why,
hag oll Gwerdhowr,
an Enys hag Arwennek,
Tregenver ha Kegyllek.
Anedha gwrewgh dhewgh chartour.
KENSA CARPENTOR
2595 Gromercy, arlùth heb par.
Ny a yll lowr bones prowt!
Ny’s teva tus vÿth heb mar
ro’ow mar dhâ, by myn hout!
MYTERN SALAMON
My a vynn lemmyn ordna
2600 mab lien ow sel pryva
dhe vos epscop i’n templa,
an laha dhe ventêna,
servys dhe Duw dhe gana.
Y sacra scon my a wra.
An Consler a vÿdh an Epscop, hag yma ow leverel:
CONSLER
2605 Syr arlùth, Duw tal dhyso,
ow mones dhe ry dhymmo
dynyta brâs a’n par-na.
Gwyw yw yn len dha servya;
dha servons owth avauncya
2610 nyns eus par dhys i’n bÿs-ma.
[Omma yma an Consler ow qwysca dyllas mab lien.]
MYTERN SALAMON
Ervirys ew, re’m leouta,
soladhÿdh dha avauncya.
An kensa benfys a’m ben –
dhe epscop gwrav dha sacra.
2615 Kemmer dha vîter wharê,
ha bÿdh in dha servys len.
[Omma yma ev ow ry mîter dhe’n Epscop.]
EPSCOP
Abàn vynnyth indella,
y recêva my a wra
in gordhyans dhe’n Tas a’n nev.
2620 Mar mann Duw rag an gwella,
my a lever i’n templa
wharê servys dhodho ev.
[Omma yma an Epscop ow skynnya, hag ev a wra mos dhe’n Templa.]
In enour dhe Dhuw an Tas
leveres pùb golohas –
2625 my a worhemmyn yn scon;
ha wosa henna evyn
peb oll adro draght a win
rag comfortya y golon.
Hag ena gesowgh y dhe besy, hag y a wra hanasa kepar ha pàn vêns ow leverel pesadow.
[New version currently only up to this point]
MAXYMYLLA
Gwersyow 2629 - 2778
Ha Maxymylla a wra dos i’n Templa hag yma owth esedha wàr an etew; hag yma hy dyllas ow kemeres tan a’n etew, ha hy ow leverel in unn gria:
MAXYMYLLA
A Das Duw, dre dha vercy
2630 danvon yêhes dhymmo vy
a’m cleves mayth ov grêvyes.
Owt, owt, owt, ellas, govy!
Ma ow dyllas ow tywy
dhyworth prenn Crist, my a grÿs.
2635 Ow Arlùth ker, Crist Jesu,
Duw a’n nev, dre dha vertu
dyfuth nerth an flam ha’n tan,
dell vÿdh gans dha gorf prenys
Adam hag Eva kefrÿs
2640 ha gorrys dhe nev gans cân.
EPSCOP
What! Venjans dhys, a penn pyst!
Ple clêwsta gelwel Duw Crist,
gans den i’n bÿs-ma genys?
Laha Moyses dhymm yma,
2645 hag in oll an keth henna
nyns eus y hanow scrifys.
Na ny lever bos Duw ken
saw an Tas a nev avàn,
ha ty voren, myrgh hy ben,
2650 a wra duw dhys dha honen.
Crog re’m bo er an dhywen
nefra mars êth ahanan
erna’n preny yn fylen
ha naha oll dha gows glân.
MAXYMYLLA
2655 Na nahaf, epscop gocky,
rag an theyr gwelen defry
a veu gans Davyth plynsys
hag a jùnyas dhe onen,
in tôkyn dâ yn certan
2660 a’n Try Person i’n Drynsys.
Onen yw an Tas a nev,
aral Crist y unn Vaw ev,
a vÿdh a Werhes genys,
ha’n Sperys Sans yw tressa:
2665 Try hag Onen, ow trega
in unn Duwsys, my a grÿs.
[Omma yma an Epscop owth ascendya in y dent.]
EPSCOP
Owt warnas! A pòr vil scowt,
heb dhowt pystriores stowt.
Kyn fy mar prowt, ty a’n pren.
2670 Nygh for sorw y am ful woud.
Thow harlot, for Godys bloud,
ro dhymm cùssul avell den.
CROSSYER
My a’th cùssul heb cabel –
my tellyng ys no fabel –
2675 mar mynnyth hy dystrêwy,
orden dhe’th tus hy knoukya
gans meyn: na hedhens nefra
erna varwa eredy.
EPSCOP
By Godys fast, wel yseyd!
2680 Vos eet bon, se Dew ma eyd,
ha den fur a’d cùssulyow.
Tormentours brâs ha bian,
dewgh in rag kettep onen
lemmyn in ow othommow!
KENSA TORMENTOUR
2685 Hail, ow arlùth stowt ha gay!
Whës yw ow thâl, by thys day,
dhyso jy ow fystena.
Tel my anon, y the pray,
what shal y do? Yf y may,
2690 my a’n gwra, wàr ow ena.
EPSCOP
Ewgh tennowgh an gasadow
usy ow cul fâls-duwow
in mes a’gan templa ny;
ha gans meyn gwrewgh hy knoukya
2695 erna wrello tremena.
Venytha na wrewgh hedhy.
SECÙND TORMENTOUR
Na hedhyn, by Goddys soul!
Rag yma wàr agan towl
knoukya fast bys may fen sqwith.
2700 Deus in mes, abarth an jowl!
Vynytha ny evyth cowl:
marow cowal ty a vÿdh.
TRESSA TORMENTOUR
War! Gas vy dhe dhehesy
gans morben bomm trewesy
2705 dhe’n vil hora wàr an tâl,
nefra na wrello debry
lemen flêrya ha pedry
kepar ha saym pò lis hayl.
PESWORA TORMENTOUR
My a’s gwesk gans unn blojon
2710 vythqweth na ve bomm a wòn
a rollo whaff mar gales
dell y’s brêwaf in dann gèn,
kekefrÿs kig ha crohen,
dell vÿdh leun a bodrethes.
KENSA TORMENTOUR
2715 My a re gans meur a ras
wharê lemmyn strokyas vrâs
pòr ewn wàr an brèst arâg
bys may cotha hy dhe’n dor,
ha’y brêwy gwyls, indar clor,
2720 mar vunys avell skyll brag.
MAXYMYLLA
Arlùth Jesu Crist a nev,
kemmer mercy a’m enef,
dell os ragos tormontyes.
Drefen unweyth dha henwel,
ledhys ov pòr dhiogel.
Gav dhemm ow fegh, my a’d pÿs.
SECÙND TORMENTOUR
A glêwsowgh why, cowetha,
dell ujy an vil hora
owth henwel an pÿth na vÿdh?
2730 Hy a dhesefsa scorna
gans an epscop ha’y dùlla
dhe wordhya duwow nowyth.
TRESSA TORMENTOUR
Ha rag henna wàr an chall
hy gweskel genef yw màl
2735 ha brêwy hy esely.
A pòr voren plos, myrgh gal,
ty a verow sur cowal,
awos dha dhuw na’y vêstry.
PESWORA TORMENTOUR
A’y vêstry ev ny ren bramm
2740 in despît dh’y das ha’y vamm!
An voren a vÿdh ledhys.
Ty a ‘fÿdh wharê droglamm:
dha eskern oll, kettep tamm,
gans ow bomm a fÿdh brêwys.
[Omma yma Maxymylla ow merwel.]
KENSA TORMENTOUR
2745 Powesowgh, aflythyjyon,
rag marow yw an voren
gans ow whaffys solabrës,
ha resys goos hy holon.
Deun ny dhe dhesta yn scon
2750 d’agan epscop dell yw gwrës.
SECÙND TORMENTOUR
 taw, coweth, my a’d pÿs.
Ny gresaf awos an bës
bos an hora whath marow.
Nefra kyns mos alemma
2755 ry whaff dhedhy my a wra
gans meyn growyn brâs garow.
TRESSA TORMENTOUR
Hail, syr epscop caradow!
Nans yw an voren marow.
Ahÿs yma a’y groweth.
2760 Awos godhevel ancow,
ny nahas hy lavarow
wostalleth na wosteweth.
EPSCOP
Awos henna nyns eus vry:
gallas hy gober gensy,
2765 ha servyes yw dell gotha.
Rag gàs lavur why a’s bëdh
Behedhlan ha Bosaneth.
Ewgh wharê dh’aga sêsa
kyns hy bos nos.
2770 My a rea
dhywgh an dre-ma
hag oll chenonry an clos.
PESWORA TORMENTOUR
Hâ, larjes, epscop cortes!
Hâ, larjes pùb oll gelwes,
2775 larjes warbarth leverowgh!
Gwyw yw prest servya yn tâ
pòr wir epscop a’n par-ma,
rag jentyl yw, dell welowgh.
AN PONS DRES DOWR CEDRON
Gwersyow 2779 - 2824
EPSCOP
Deus alena, ty Gebal,
2780 gorr an prenn in mes gans màl,
ha’th wereses Amalak;
ha têwlowgh e dral ha dral
in Bethesda pòr gowal,
dell ywa pÿth cavylek.
[Omma yma an prenn degys dhe Bethesda.]
GEBAL
2785 Wharê ev a vÿdh degys.
Amalak, re by cregys!
Yn fen kemmer an eyl penn.
AMALAK
Deun ganso adhesempys
ha ponyn gans meur a gris
2790 hag i’n dowr gorryn an prenn.
[Yma messejer ow tos dhe’n Epscop.]
MESSEJER
Arlùth wheg, ny amônt màn
an pÿth a wrussowgh certan,
lemen moy dysenour dhys;
rag ow kêwsel yth eder,
2795 abàn êth e dhe’n teller,
bos clevyon dredho sawyes,
mayth eder worth dha vlâmya,
ha henna marthys yn frâs,
a’n templa ty dh’y denna
2800 ha bos dhodho kemmys ras.
EPSCOP
Nyns eus fors awos henna.
My a wor whath cùssul dhâ
dhymm dhe wruthyl, by thys day!
Nyns eus pons wàr Dhowr Cedron.
2805 My a vynn ordena yn scon
tus dh’y denna ev bys dy.
In dann dreys may fo pôtyes,
ha’y vertu a vÿdh lehes
dre an mostethes heb fall.
2810 Degowgh an prenn adhewhans
wàr Dhowr Cedron may fo pons,
ty Amalak ha Gebal.
AMALAK
Gebal, dha conna a greg
adystowgh ma’s ty a dheg
2815 an eyl penn dhe Dowr Cedron;
cachaf y benn pòr anwhek.
Duwhan in y gorf a’n meg;
ny vÿdh hudhyk y golon!
[Omma yma ev ow ton an prenn a Bethesda dres Dowr Cedron.]
GEBAL
Nyns yw marth cudh kyn y’m bo,
2820 ow ton an prenn adhedro,
ha na’gan bÿdh gober vÿth.
Dro va, goda chauns re’th fo!
Nans on lavuryes ganso
ha’gan esely pòr sqwith!
DYWETH
Gwersyow 2825 - 2844
MYTERN SALAMON
2825 A tus vas, why re welas
fatell formyas Duw an Tas
nev ha nor warlergh y vrÿs.
Wosa henna y fynnas
Adam, Eva, dre y ras:
2830 y’s grug haval sur kefrÿs
dhodho defry.
Oll an bës a ros dhedha,
may hallons ino bêwa
ha’ga flehes vynytha
2835 a dheffo anedha y.
Y vennath dhewgh yn tien,
kefrÿs gorryth ha benyn:
an gwary yw deu lemmyn.
Ha dhe weles an passyon
2840 a wodhevys Crist ragon,
avorow dewgh adermyn;
hag êns pùb dre.
Abarth an Tas, menstrels a ras,
pibowgh wharê.